Suriye’de ne oluyor, güç dengeleri nasıl değişti? / Al Ain Türkçe Özel

Suriye’de son günlerde yaşananların, hem haritayı hem de güç dengelerini değiştirdiği yorumları yapılıyor. Peki şu an Suriye’de neler oluyor ve güç deneleri nasıl değişiyor? Gazeteci Yazar Celal Kazdağlı Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.

Suriye son dönemde yeni gelişmeler yaşanıyor. Ülkenin kuzeyinde silahlı muhalif gruplar hareketlendi. Bazı şehirlerin kontrolü el değiştirdi. Bazı şehirlerde çatışmalar devam ediyor. Peki Suriye’de ABD, Rusya, Türkiye ve İran nasıl bir tavır takınıyor? Çatışmalar sonrası neler yaşanabilir? Gazeteci Yazar Celal Kazdağlı, Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.

Celal Kazdağlı’nın Al Ain Türkçe’nin sorularına verdiği cevaplar şöyle;

SURİYE’DE NELER OLUYOR?

Şu anda Suriye’de neler oluyor? Suriye’nin kuzeyinde yaşananlarda dikkat çeken noktalar neler?

“Muhalif silahlı gruplar birden harekete geçti ve Fırat’ın batısında SDG-YPG’nin elinde ne kadar yer varsa aldılar. Suriye ordu güçleri Halep’ten geri çekildi. Bunun ardından muhalifler Halep’i aldı, Hama’yı da almaya çalışıyorlar.

Tel Rıfat’tan YPG unsurları çıkarıldı, Münbiç de kuşatıldı. Yakın zamanda orayı da alacak gibi görünüyorlar. Fırat’ın batısındaki SDG-YPG yapılandırılması sona erdirilmiş oluyor. Ancak burada dikkat çeken nokta SDG-YPG güçlerinin buna çok da direnmemesi. Sanki durumdan haberdarlarmış gibi bir izlenim var. Sadece Halep’in belli bölgesinde Kürt nüfus kaldı. 2,5 milyon nüfuslu Halep’te 500 bin civarı Kürt var. Onlar o bölgede kaldı ve kendilerini korumak için bir güç oluşturmuş gibi görünüyor. Bu bölgenin ne olacağı önümüzdeki günlerde netleşecektir.

Dikkat çeken bir başka nokta, bölgede toplamda 400-500 bin civarında birbirine karşı olan silahlı militan varken bir savaş halinin olmaması... Bu kadar unsura rağmen ciddi bir savaş görünümü yok.”

SURİYE’DEKİ HAREKETLİLİK NEDEN ŞİMDİ YAŞANDI?

Yaşananların zamanlaması için neler söylersiniz. Neden şimdi yaşandı, silahlı muhalif gruplar neden şimdi harekete geçti?

“İsrail’in saldırıları nedeniyle Suriye’de Hizbullah ve İran büyük güç kaybetmişti. İsrail Suriye’ye saldırdığı için Suriye ordusu büyük oranda güneye kaydırılmıştı. Rusya, savaşın tansiyonu arttığı için Ukrayna ile meşguldü ve Suriye’deki kuvvetlerinin büyük bölümünü merkeze çekmişti. Yani Suriye’nin kuzey sahası boştu. İsrail ile Lübnan arasında ateşkes anlaşması sağlanınca silahlı muhalif gruplar harekete geçti ve güç dengesini değiştirdi.”

SURİYE’DE GÜÇ DENGELERİ NASIL DEĞİŞTİ?

Yaşananlar Suriye’deki güç dengelerini nasıl değiştirdi? ABD, Avrupa, Rusya, Türkiye ve İran’ın tavrı ne?

Suriye’de haritalar değişiyor, güç dengeleri değişiyor. Türkiye bunu kabul etmese de pek çok yorumcu Türkiye’nin muhalifleri desteklediğini söylüyor. Rusya ve İran Türkiye’ye biraz tepkili. Rusya çok sert tutum almıyor ancak İ an biraz daha mesafeli. Rusya, ‘Benim Suriye’deki varlığımı koru senin gücünü kabul edeyim’ mantığında hareket ediyor gibi. İran itiraz etse de bu noktaya gelecek gibi görünüyor. Çünkü üç ülkenin de Astana sürecinde bazı sözleri vardı. Bu sözlerin bir kısmını tutmadılar.

ABD bu işe çok fazla itiraz etmiyor. Fırat’ın doğusuna geçmeme şartıyla yaşananları kabul eder gibi bir tutum içinde. Avrupa Birliği ise şu aşamada Türkiye ile yan yana. Bunun sebebi de Halep bölgesinin güvenli hale gelmesiyle göçmen baskısının azalacak olması. AB de bu sayede göçmen baskısından kurtulmuş olacak.

Tablo böyle ancak, diğer ülkelerin Türkiye’nin bölgede her şeye hakim olmasına rıza gösterileceğini sanmıyorum. Türkiye şu an önemli bir pozisyon kazandı. Halep-Musul-Kerkük hattında askeri, siyasi ve ekonomik bir kontrol kurma noktasına yaklaşmış gibi görünüyor. Ancak tüm bunları geleceği, Trump döneminde ortaya çıkacak ABD-Türkiye ilişkilerinin niteliğine bağlı.”

SURİYE’DE BUNDAN SONRA NE OLACAK?

Suriye’de bu anlattığınız güç dengeleri nereye ulaşacak? Problemler çözülebilecek mi yoksa daha da mı büyüyecek?

“Şu anda Suriye’deki durumu özetlersek, Suriye’nin kontrolündeki bir bölge var, silahlı muhalif grupların kontrolünde bir bölge var. SDG-YPG kontrolünde bir bölge var. 3 ayrı yapı ortaya çıkmış durumda. Bundan sonraki süreçte bu 3 ayrı yapının bir şemsiye altında olup olamayacağı denenecek gibi görünüyor. Türkiye ve batı ülkeleri bunu zorluyor. Rusya da ikna olmuş gibi duruyor. Ama bütün bunlar her an değişebilir. Çünkü güç dengeleri her an değişebiliyor.”