Vergi paketi Meclis’te: Kira istisnası ve prim tavanı değişiyor

TBMM Genel Kurulu, vergi düzenlemelerini içeren kapsamlı kanun teklifinin görüşmelerine devam ediyor. Kira gelirlerinde istisna değişiyor, birçok ruhsata yıllık harç geliyor, prime esas kazanç üst sınırı yükseliyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu, Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı KHK’de değişiklik öngören kapsamlı teklifi görüşmeye devam ediyor. Kamuoyunda “vergi paketi ve bütçe maratonu” olarak anılan süreçte teklifin ilk 6 maddesi kabul edildi. Görüşmelerde, milyonlarca vatandaşı ve çok sayıda sektörü ilgilendiren kritik düzenlemeler gündeme taşınıyor.

Emekli ve hak sahiplerine kira gelir istisnası yeniden düzenleniyor

Teklifin öne çıkan başlıklarından biri, sahip oldukları binaları mesken olarak kiraya verenlere uygulanan kira gelirleri istisnası. Mevcut istisna hükmü, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alan kişiler açısından yeniden yapılandırılıyor. Buna göre, emekli ve hak sahiplerinin mesken kira gelirleri üzerinden yararlandığı istisnanın kapsamı ve şartları güncellenerek, hem gelir idaresi açısından denetim imkânının güçlendirilmesi hem de sosyal amaçlı vergi istisnasının daha hedefli hale getirilmesi amaçlanıyor. Uygulamanın ayrıntıları, teklifin ilgili maddelerinin Genel Kurul’da kabul edilmesinin ardından netleşecek.

Geçici vergi dönemlerinde esnek tespit imkanı

Yeni düzenlemeyle, geçici vergi mükelleflerinin kazançları artık 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemler itibarıyla tespit edilebilecek. Böylece işletmelerin yıl içi kazanç dalgalanmalarını daha sağlıklı şekilde beyan etmesi, vergi planlaması ve nakit akış yönetimini buna göre ayarlaması hedefleniyor.

Sağlık, veterinerlik ve havacılıkta yıllık harç dönemi

Teklif, birçok alanda yıllık harç uygulaması getiriyor. Düzenlemeye göre aşağıdaki faaliyet ve yetki belgeleri yıllık harca tabi tutulacak:

• Ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları,
• Ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan özel sağlık merkezleri,
• Veteriner hekim muayenehane ve poliklinikleri,
• Hayvan hastaneleri,
• Kıymetli maden kuruluş ve faaliyet izin belgeleri,
• Kuyum, ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri,
• Ticari hava yolu ve genel havacılık işletme ruhsatları.

Bu adımla hem ilgili sektörlerde faaliyet izni ve ruhsatlandırmanın takip edilebilirliğinin artırılması hem de kamu gelirlerine düzenli bir harç kalemi eklenmesi öngörülüyor.

Asgari ücretlileri ilgilendiren kritik düzenleme: Prim üst sınırı yükseliyor

Teklifteki en kritik maddelerden biri, milyonlarca sigortalıyı ilgilendiren prime esas kazanç üst sınırı. Hâlihazırda asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanan üst sınır, düzenlemeyle birlikte asgari ücretin 9 katına çıkarılıyor. Bu değişiklik, özellikle yüksek ücretli çalışanların ve işverenlerin sosyal güvenlik prim yükünde artış anlamına gelirken, uzun vadede bu çalışanların emeklilik döneminde bağlanacak aylıkların hesaplanmasında da etkili olabilecek bir adım niteliği taşıyor. Düzenleme, sosyal güvenlik sisteminin aktüeryal dengesine katkı sağlayacak bir gelir artışı olarak değerlendiriliyor.

Çeklerde ileri tarihli düzenleme kuralının süresi uzuyor

Teklifte yer alan önemli başlıklardan biri de çek düzenlemelerine ilişkin. Üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çeklerin bankaya ibrazının geçersiz olmasına yönelik hükmün süresi, 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor. Böylece piyasada yaygın şekilde kullanılan ileri tarihli çek uygulamasına ilişkin mevcut koruma mekanizması beş yıl daha devam edecek; ticari hayatın öngörülebilirliği ve çekli ödeme sistemine güvenin sürdürülmesi hedefleniyor.

Genel aydınlatma giderleri 2030’a kadar kamu kaynaklarından karşılanacak

Teklife göre, 31 Aralık 2030’a kadar genel aydınlatma kapsamındaki bölgelerin giderleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesi ile ilgili belediyeler ve il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirleri payından karşılanmaya devam edecek. Bu düzenleme, sokak ve cadde aydınlatması başta olmak üzere kamusal alanların aydınlatma maliyetlerinin belirli bir süre daha vatandaşlara doğrudan yansımamasını sağlayacak. Aynı zamanda yerel yönetimlerin bütçe planlamasında öngörülebilirlik sağlaması bekleniyor.

Bütçe sürecinde komisyon aşaması tamamlanıyor

• 2026 Yılı Gelir Bütçesi,
• 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi,
• 2024 Yılı Kesin Hesap Kanunu Teklifi.

Bu oturumların ardından, bütçe teklifleri Genel Kurul aşamasına taşınacak ve kamu harcamalarının çerçevesi Meclis Genel Kurulu’nda nihai olarak şekillenecek.

Meclis’in haftalık gündemi: 11. Yargı Paketi, turizm raporu ve grup toplantıları

Vergi paketi ve bütçe görüşmelerinin yanı sıra TBMM’nin bu haftaki gündemi oldukça yoğun. Birçok farklı alanda düzenleme ve denetim mekanizmasını ilgilendiren başlıklar komisyonlarda ele alınacak.

11. Yargı Paketi Adalet Komisyonu’nda

Turizm Ajansı raporu ve diğer komisyon çalışmaları

Aynı gün, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın 2024 Yılı Sayıştay Raporunu ele alacak. Raporda, Ajansın gelir-gider yapısı, tanıtım faaliyetlerinin etkinliği ve kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin tespitler masaya yatırılacak. Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Ayrımcılığın Önlenmesi Alt Komisyonu da gündemlerindeki konuları değerlendirmek üzere toplanacak. Bu toplantılarda, hem iç güvenlik ve istihbarat faaliyetlerine ilişkin kapalı oturum değerlendirmeleri hem de ayrımcılıkla mücadeleye yönelik mevzuat ve uygulama başlıkları ele alınacak.

Siyasi partilerin grup toplantıları ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mesajları

Genel Kurul’da son şekli verilecek

Vergi paketine ilişkin tüm maddeler, Plan ve Bütçe Komisyonu süreci ve Genel Kurul görüşmeleri tamamlandıktan sonra son hâlini alacak. Kira gelirleri istisnası, prim üst sınırı, yıllık harç uygulamaları ve çek düzenlemeleri gibi vatandaşın ve iş dünyasının yakından takip ettiği başlıklar, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdikten sonra uygulanmaya başlayacak.