İtalya’daki Gizemli Kırmızı Halkanın Sırrı Çözüldü
İtalya’nın Possagno kasabası yakınlarında üç yıl içinde ikinci kez görülen dev kırmızı halka ilk anda merak uyandırdı. Bilim insanları, nadir atmosfer olayı ELVES’in bu görüntünün kaynağı olduğunu doğruladı.
İtalya’nın kuzeyindeki Possagno kasabası, gökyüzünde beliren dev kırmızı halka nedeniyle yeniden gündeme geldi. Alplerin eteklerinde yer alan bölge, 17 Kasım gecesi saat 22.45’te fotoğrafçı Valter Binotto tarafından kaydedilen görüntüyle uluslararası bilim çevrelerinin ilgisini çekti.
Binotto, Mart 2023’te aynı bölgede benzer bir kırmızı ışık halkasını görüntülemişti. Bu tekrar, olayın kaynağına dair merakı daha da artırdı.
200 Kilometre Genişliğinde Dev Atmosfer Olayı
NASA tarafından ilk kez 1990’larda keşfedilen ELVES, “Işık Yayınımı ve Elektromanyetik Darbe Kaynaklı Çok Düşük Frekans Bozulmaları” olarak tanımlanan bir atmosferik etki.
Halkanın Bilimsel Açıklaması
Bilim insanlarına göre ELVES şu şekilde oluşuyor:
-
Çok güçlü bir yıldırım, atmosfere doğru elektromanyetik bir darbe gönderiyor.
-
Bu darbe, yerden 80–640 km yüksekteki iyonosfere çarpıyor.
-
Buradaki yüklü azot parçacıkları uyarılıyor ve kırmızı bir parıltı meydana geliyor.
Bu süreç, mekanizma açısından Kuzey Işıkları’na benzeyen bir etki yaratıyor.
Sadece 1 Milisaniye Görünür Oluyor
ELVES fenomeni o kadar hızlı gerçekleşiyor ki yalnızca 1 milisaniye boyunca fark edilebiliyor. Bu süre, göz kırpmasının bile yüzde biri kadar.
Bu nedenle Binotto:
-
Yüksek kare hızlı özel bir kamera sistemi kullanıyor,
-
Fırtına bulutları oluşur oluşmaz çekime başlıyor,
-
Görüntüleri kare kare inceleyip görünür olduğu anları seçiyor.
Buna rağmen bugüne kadar bu olayı kaydedebildiği an sayısı yalnızca üç.
Gökyüzünün En Nadir Olaylarından Biri
ELVES, bilim insanlarının “geçici parlak olaylar (TLE)” olarak adlandırdığı sınıfa giriyor. Bu kategorideki fenomenler son derece nadir görülüyor ve incelenmeleri oldukça zor.
Bu sınıfa ait diğer dikkat çekici atmosfer olayları:
-
Sprites: Dev kırmızı denizanasına benzeyen, bulutların üzerine doğru uzanan ışık yapıları
-
Blue jets: Atmosfere fırlayan mavi ışık jetleri
-
Trolls ve pixies: Çok kısa süren küçük ışık patlamaları
Bu olayların bir kısmı yalnızca gece görülebiliyor, bazıları ise sadece uzaydan tespit edilebiliyor.