Kaya Sandığı Taş 4,6 Milyar Yaşında Çıktı! Yıllarca Kırmaya Çalıştı, Değeri Sonradan Anlaşıldı
Avustralya’da altın sanılarak yıllarca saklanan bir kaya parçasının, 4,6 milyar yaşında nadir bir meteorit olduğu ortaya çıktı. Uzmanlara göre bu taş, Güneş Sistemi’nin oluşumuna ışık tutan çok değerli bir örnek.
Avustralya’nın Maryborough kentinde yaşayan David Hole, 2015 yılında metal dedektörüyle maden ararken sarı kil tabakasının içinde ağır, kırmızımsı bir kaya buldu. İlk bakışta altın olabileceğini düşünen Hole, taşı eve götürerek günlerce açmaya çalıştı. Taş testeresi, matkap, açılı taşlama makinesi hatta asit kullanmasına rağmen kayayı bir türlü kıramadı.
Yıllar sonra merakını yenemeyen Hole, taşı Melbourne Müzesi'ne götürdü ve burada çok daha şaşırtıcı gerçek ortaya çıktı.
4,6 Milyar Yaşında Bir Meteorit
Melbourne Müzesi’nde görevli jeolog Dermot Henry, 37 yıllık kariyerinde binlerce kaya örneğini incelemiş bir uzman. Hole’un taşı kendisine gösterildiğinde ise bunun sıradan bir kaya olmadığını hemen fark etti. Henry, meteorların atmosfere girerken aldığı çukurlu, heykelsi görünümün kayada açıkça görüldüğünü belirtti.
Müze araştırmacısı Bill Birch de taşın olağanüstü yoğunluğuna dikkat çekerek, “Dünya’da oluşmuş olsaydı bu kadar ağır olamazdı” dedi.
“Maryborough” adı verilen meteoritin küçük bir dilimi elmas testere ile kesildiğinde yüksek oranda demir içerdiği ve H5 kondrit sınıfına ait olduğu tespit edildi. Taşın içindeki “kondrül” adı verilen metalik kristal damlacıklar, erken Güneş Sistemi hakkında önemli bilgiler sunuyor.
Altından Daha Nadir ve Bilimsel Açıdan Çok Değerli
Yaklaşık 17 kilogram ağırlığındaki meteorit, Avustralya’nın Victoria eyaletinde şimdiye kadar kayıt altına alınmış sadece 17 örnekten biri. 2003 yılında bulunan 55 kilogramlık taşın ardından eyalette keşfedilen en büyük ikinci kondritik meteorit olduğu belirtiliyor.
Henry, bu tür taşların Güneş Sistemi’nin ilk dönemlerinden geldiğini vurgulayarak şöyle konuştu:
“Bazı meteoritler Dünya’nın derinliklerine dair bilgiler taşır. Daha nadir olanlarında ise hayatın yapı taşları olan amino asitlere rastlanabiliyor.”
Araştırmacılara göre Maryborough meteoritinin Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağından kopup Dünya’ya savrulduğu tahmin ediliyor. Karbon tarihleme çalışmaları, taşın yeryüzünde 100 ile 1000 yıl arasında bir süredir bulunduğunu gösteriyor.
Maryborough Meteoritinin Bilimsel Önemi
Meteorun incelenmesi sırasında, bölge tarihindeki meteor gözlemleri de dikkate alındı. 1889–1951 yılları arasında Maryborough çevresinde çok sayıda parlak obje rapor edilmişti. Uzmanlar, bu meteoritin o dönemlerdeki düşüşlerden biriyle bağlantılı olabileceğini değerlendiriyor.
Meteorit üzerindeki bilimsel çalışmalar, Proceedings of the Royal Society of Victoria dergisinde yayımlandı. Uzaydan gelen kayaların bazen günlük hayatta fark edilmeden yıllarca saklanabileceğini söyleyen araştırmacılar, daha önce kapı stoperi olarak kullanılan bir meteor örneğini de hatırlattı.
