Ankara’daki Somali-Etiyopya anlaşmasıyla kim ne kazandı? / Al Ain Türkçe Özel
Ankara’da imzalanan deklarasyonla Somali ile Etiyopya arasındaki anlaşmazlık çözüldü. Peki bu anlaşmayla Somali ve Etiyopya ile Türkiye hangi kazanımları elde etti? Afrika Uzmanı İbrahim Nassir Al Ain Türkçe’ye anlattı.
Somali ile Etiyopya arasındaki Somaliland sorunu, dün Ankara’da imzalanan deklarasyonla çözüldü. İki ülke arasında Türkiye’nin girişimleriyle bir ara formül bulundu. Teknik detaylar için taraflar ayrıca görüşecek ve 4 ay içinde karara varacak. Afrika Uzmanı İbrahim Nassir, Ankara Deklarasyonu’nu Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi. İki ülke ve Türkiye’nin neler kazandığını anlattı.
İbrahim Nassir’in Al Ain Türkçe’nin sorularına verdiği cevaplar şöyle;
ANLAŞMADA KONJONKTÜRÜN ETKİSİ
Somali-Etiyopya anlaşması nasıl bir ortamda imzalandı? Türkiye iki ülkeyi nasıl anlaştırdı, bu konuda konjonktürün yardımı var mıydı?
“Doğu Afrika, Türkiye’nin çıkarları açısından önemli bir bölge. Dolayısıyla orda çıkacak bir istikrarsızlık Türkiye’nin çıkarlarını zedeler. Türkiye bu nedenle bölgedeki sorunların diplomatik yollarla çözülmesi için aktif diplomasi yürütüyor. Basına yansıyan ve yansımayan birçok ziyaret ve görüşmeden sonra Ankara Deklarasyonu imzalandı.
Şunu söylemek lazım. İki ülkenin de bu dönemde kendi içinde yaşadığı güvenlik riskleri var. Somali, Cubaland bölgesinde sıkıntı yaşıyor. Ciddi bir politik anlaşmazlık var. Bu da Somali’yi zorluyor. Etiyopya açısından baktığımızda ise Amhara bölgesinin devletin kontrolünden çıkma riski söz konusu. Yani iki ülkenin de içeride güvenlik sıkıntıları yaşadığı bir dönemde, Türkiye bu konjonktürü iyi değerlendirdi ve aralarındaki sorunu Ankara Deklarasyonu’yla çözmüş oldu.”
SOMALİ VE ETİYOPYA NELER ELDE ETTİ?
Teknik detaylar konusunda iki ülke 4 ay içinde karar verecek ancak anlaşmanın ana iskeleti ne? Somali ve Etiyopya Ankara Deklarasyonu’yla neler kazandı?
“Etiyopya’nın amacı denize ulaşmaktı. Bunun için Somaliland’la anlaşma yapması zaten krizin fitilini ateşlemişti. Somali de bu anlaşmayla toprak bütünlüğünün ihlal edildiğini savunuyordu. İki ülke arasında bir orta yol bulunması için Etiyopya’ya liman verilmesi teklifi Türkiye’ye aitti. Etiyopya’nın en büyük kazanımı kendisine bir liman verilecek olması. Deklarasyonla Somali bunu kabul etti...
Bunun karşılığında Etiyopya ise Somali’nin toprak bütünlüğüne saygı duyacağı garantisini verdi. Bu da bir anlamda Somaliland’la yapılan anlaşmanın askıya alındığını gösteriyor. İki ülke ayrıca, kalkınma ve ortak çıkar konularında birlikte hareket edeceklerini teyit etti.”
TÜRKİYE AFRİKADA NÜFUZUNU ARTIRIYOR
Türkiye arabuluculuk yapıp iki ülkenin anlaşmasını sağladı. Bu Türkiye’ye ne kazandıracak?
“Türkiye son dönemde izlediği politikaların sonuçlarını almaya başladı. Doğu Afrika bölgesinde güvenilir partner haline geldi. Siyasi ve diplomatik nüfuzunu artırmış oldu. Türkiye’nin bölgedeki imajı bu anlaşmayla daha da iyileşti.
“Türkiye için Somali çok önemli bir partner. Türkiye enerji sektöründe önemli bir aktör olmayı istiyor. Nijer’de, Somali’de, Cezayir’de yatırımlar yapıyor. Bunu yaparken global terörizmle mücadele konusunda da bir güç olmayı hedefliyor. Sadece Somali ile Etiyopya arasındaki meselelerde devreye girmiyor. Birçok Afrika ülkesindeki meseleler konusunda diplomasi yürütüyor. Bu sayede bölge ülkeleri için güvenilirliğini artırıyor.
Etiyopya dağlık bir bölge. Zor bir coğrafyası var. Etiyopya’nın kalkınmaya ihtiyacı var ve bunun için projeler yürütüyor. Projelerde Çin devrede. Bu kalkınma projelerinde Türkiye de bulunmak isteyecektir. Etiyopya’da ciddi doğalgaz ve petrol kaynakları olduğunu biliyoruz. Bu kaynakların çıkarılmasında Türkiye’nin enerji yatırımları da gündeme gelebilir.”
