İsrail'e açılan soykırım davasına Meksika da müdahil oluyor
Uluslararası Adalet Divanı, Meksika'nın İsrail'e karşı Güney Afrika tarafından açılan davaya katılma kararını duyurdu.
Uluslararası Adalet Divanı, Meksika'nın, Güney Afrika Cumhuriyeti tarafından İsrail aleyhine açılan ve Soykırım Sözleşmesi'nin ihlallerini ele alan davaya katılma isteğini onayladığını bildirdi. Meksika, bu adımını, Birleşmiş Milletler'in 1948 tarihli Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'nin ilgili maddelerine dayandırarak gerçekleştirdi.
Meksika'nın müdahillik talebi, Divan Statüsü'nün 63. maddesi kapsamında değerlendirildi. Bu madde, uyuşmazlıkla ilgili sözleşmenin yorumu konusunda, üçüncü ülkelerin dava sürecine dahil olma hakkını tanıyor.
Meksika'nın müdahillik bildirimi, söz konusu sözleşmenin dava bağlamındaki hükümlerinin yorumlanması amacını taşıyor.
Meksika, bazı devletlerin soykırıma ortak olma veya soykırıma iştirak etme gibi suçlarla suçlanabileceğine dair görüşlerini bildirdi. Resmi belgede, bir devletin doğrudan "soykırım işlemesi" yönünde sorumlu tutulması güç olsa da, soykırım suçlarına dolaylı yollarla katılmak ve işbirliği yapmak gibi eylemlerin de cezalandırılabilir olduğu vurgulandı.
Uluslararası Mahkeme, Güney Afrika ve İsrail'i Meksika'nın bu önemli beyanına karşı yazılı görüş sunmaya çağırdı. Bu çağrı, Mahkemenin İç Tüzüğü'nün 83. maddesi gereğince yapıldı.
Önceki yıllarda benzer durumlar yaşanmıştı. Nikaragua, Kolombiya ve Libya gibi ülkeler de, Mahkeme Şartı'nın ilgili maddeleri uyarınca müdahil olma hakkında bildirimlerde bulunmuşlardı.
Son zamanlarda, Ukrayna ile Rusya arasında görülen soykırım davası kapsamında, ABD dışındaki 32 devletin müdahillik başvurusu kabul edildi. Gambiya ile Myanmar arasındaki benzer bir davada ise 7 devletin müdahillik talebi hâlâ değerlendirme sürecinde.
Güney Afrika, Gazze'deki vahim duruma dikkat çekerek, İsrail'den acil önlemler almasını talep etti. 2023 yılının Ocak ayında Divan, İsrail'in soykırımı önleme yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğine ve bölgede insanlara yönelik temel hizmetlerin sürdürülmesi için gerekli adımların atılmasına karar verdi.
Mart ayında Güney Afrika, Gazze'de artan kıtlık sorunları nedeniyle Divan'a ek önlemler alınması için başvurdu. Divan, bu talebi kabul ederek, İsrail'e Filistinlilere insani yardım ulaştırılması konusunda daha fazla çaba göstermesi yönünde hüküm verdi.
Mayıs ayında, Güney Afrika durumun daha da kötüleştiğini belirterek Divan'a üçüncü bir başvuruda bulundu. Divan'ın son kararında, İsrail'e Gazze'ye yönelik saldırılarına son vermesi, insani yardımları engellememesi ve BM görevlilerinin bölgeye erişimine izin vermesi talimatı verildi.
