Etiyopya-Somali görüşmesinde masada hangi formüller var? / Al Ain Türkçe Özel
Türkiye, Somali ve Etiyopya arasındaki sorunun çözümü için arabulucu olmuştu. Peki Ankara’da devam eden görüşmelerde masada hangi formüller var. Afrika Uzmanı Dr. İbrahim Nasser, Al Ain Türkçe’ye o formülleri anlattı.
Somali ve Etiyopya arasında bu yılın başlarında patlak veren krizin çözümü için Türkiye arabuluculuk rolü üstlendi. Taraflar şu an Ankara’da. Yüz yüze bir görüşme olmasa da Türkiye aracılığıyla sorunun çözüm yolları tartışılıyor. Al Ain Türkçe, Etiyopya-Somali sorununun çözümü için yapılan görüşmelerde masada hangi formüllerin olduğunu araştırdı. Afrika Uzmanı Dr. İbrahim Nasser, bu konuda Al Ain Türkçe’ye özel açıklamalarda bulundu.
Etiyopya-Somali görüşmelerinde masada hangi formüller var?
Etiyopya denize açılma konusunda kararlı ve taviz vermiyor. Somali de toprak bütünlüğünü zedelememek için geri adım atmıyor. Bu katı diplomatik ortamda Ankara’da taraflar Türkiye aracılığıyla görüşüyor. İki tarafın hassasiyetlerini karşılayacak formüller için çalışılıyor. Afrika Uzmanı Dr. İbrahim Nasser, Ankara’daki dolaylı görüşmelerde masada olan formülleri şöyle anlattı;
“Aldığımız duyumlara göre denizlere açılmak isteyen Etiyopya’ya eyaletlerle görüşme ve anlaşma yapmak yerine Somali Hükümeti ile doğrudan görüşme yapma formülü sunuluyor. Etiyopya şimdilik bu formüle soğuk yaklaşıyor. Bunun sebebi ise Somaliland’la yaptığı anlaşmayı geri çekmesi durumunda Somali’deki partnerlerini kaybedeceğini düşünmesi.
İkinci bir iddia, bölgede bir koridor oluşturulması. Hatta bir liman inşa edilip bu limanın Etiyopya’ya tahsis edilmesi. Burada birebir aynı olmasa da Zengezur koridoruna benzer bir formül ortaya konulmaya çalışılıyor. İddia edilen bu formülün de iki taraf için artıları eksileri var”
Ankara’da yapılan bu görüşme turundan sonuç çıkar mı?
Ankara’daki dolaylı görüşmelerde konuşulan formüller bunlar. Peki bu tur görüşmelerden somut bir sonuç çıkar mı? İbrahim Nasser bu soruyu şöyle cevaplıyor;
“Ben bu görüşmeden somut bir adımın çıkma ihtimalinin zor olduğu kanaatindeyim. Çünkü taraflar geri adım atmama konusunda ısrarcı görünüyor. İki tarafın da iç dinamikleri henüz geri adım atmaya elverişli değil. Etiyopya’nın daha önce attığı adımları geri alması, Somali’nin de toprak bütünlüğünden taviz vermesi oldukça zor. Anlattığımız iç dinamiklerden dolayı somut bir sonuç çıkma ihtimalini şimdilik düşük görünüyor.”
Türkiye’nin arabuluculuğu nasıl ortaya çıktı?
Türkiye’nin arabuluculuğunun nasıl ortaya çıktığı da merak ediliyor. İki ülkenin Türkiye’ye olan güveninin sebebini İbrahim Nasser şöşle açıklıyor;
“Hem Somali hem de Etiyopya’nın bu tercihinde Türkiye’nin hem siyasi hem askeri olarak bu ülkelerle ilişkileri öne çıkıyor. Türkiye her iki ülkeye de zor anlarında yardımcı oldu. Somali’yi ele alırsak, Türkiye Somali’nin yeniden inşası sürecinin önemli aktörlerinden biri. Somali ordusunun modernizasyonunda Türkiye önemli bir rol oynadı. Binlerce askerini hem Türkiye hem Somali’de eğitti. Son dönemde Türkiye ile Somali petrol ve doğalgaz arama anlaşmasını imzalamıştı. Somali Türkiye’yi güvenilir bir aktör kabul ediyor.
Etiyopya da son dönemde iç savaşla boğuşuyordu. Türkiye, verdiği destekle rejimin isyancılara karşı üstün hale gelmesini sağladı. Ekonomik açıdan da Türkiye Etiyopya’nın önemli partneri.
Dolayısıyla iki taraf için de güvenilir bir partner olduğu için arabulucu olarak kabul edildi.”
Sorun nasıl ortaya çıktı
Peki Etiyopya-Somali krizi ne zaman ve nasıl ortaya çıktı? İbrahim Nasser bu sorunun cevabını şöyle özetliyor;
“Etiyopya denize kıyısı olmayan, dünyanın en büyük nüfusa sahip ülkesi konumunda. Denize ulaşmak için önce Eritre ile bir anlaşma imzalamıştı. Ama o anlaşma sekteye uğradı. Sonrasında Somali’nin eyaletlerinden biri olan Somaliland ile benzer bir anlaşma imzaladı. Bu yıl başında imzalanan o anlaşmayla iki ülke arasındaki problem patlak verdi.”
