Atlantik Okyanusu Dolaşımı Çöküyor mu? Bilim İnsanlarından Korkutan Uyarı
14 ülkeden 44 bilim insanının kaleme aldığı bir açık mektup, AMOC’nin çöküş risklerinin hafife alındığına dair ciddi uyarılarda bulundu.
İklim değişikliği, gezegenimizin geleceği için ciddi bir tehdit oluşturuyor ve etkileri her geçen gün daha belirgin hale geliyor. Bilim insanları, uzun zamandır iklim değişikliğinin tetiklediği potansiyel felaket senaryolarına dikkat çekiyor ve son araştırmalar, bu endişeleri daha da artırıyor. Atlantik Okyanusu Dolaşımı (AMOC), Dünya ikliminin düzenlenmesinde hayati bir rol oynuyor ve son bulgular, bu sistemin çökme riskinin düşündüğümüzden çok daha yakın olabileceğini gösteriyor.
14 ülkeden 44 bilim insanı, AMOC'nin çöküş risklerinin hafife alındığı konusunda sert bir uyarıda bulunarak, dünya liderlerini acil harekete geçmeye çağırdı. Açık mektupta, AMOC'nin çöküşünün "geri dönülemez" etkiler yaratacağı ve "yüzyıllar boyunca sürecek felaket senaryolarına" yol açabileceği belirtiliyor.
AMOC nedir ve çökmesi neden bu kadar önemli?
AMOC, okyanuslarda sıcak su, karbon ve besinleri kuzeye taşıyan ve daha sonra soğuyarak okyanus derinliklerine çöken bir akıntı sistemidir. Bu döngü, yeryüzünde enerji dağılımını sağlayarak iklimi düzenler. Avrupa, AMOC'nin etkisiyle daha ılıman bir iklime sahip. Ancak, küresel ısınma nedeniyle okyanuslara karışan tatlı su miktarı artıyor ve bu da AMOC'nin yavaşlamasına neden oluyor.
Son araştırmalar, AMOC'nin akış hızının endişe verici bir şekilde yavaşladığını ve sistemin "geri dönüşü olmayan noktaya" yaklaştığını gösteriyor. 2023 yılında yapılan bir çalışma, 2025 ile 2095 yılları arasında AMOC'de bir çöküş yaşanabileceğini öne sürdü. Hollanda'daki Utrecht Üniversitesi'nden bir ekip ise, gelişmiş modelleme teknikleri kullanarak yaptıkları araştırmada, AMOC'nin çöküşünün beklenenden çok daha yakın olabileceğini ortaya koydu.
AMOC çökerse ne olur?
Bilim insanları, AMOC'nin çöküşünün Avrupa'da sıcaklıkların 30°C'ye kadar düşmesine, deniz seviyesinin yükselmesine, kuraklık risklerinin artmasına ve gıda güvenliği krizlerine yol açabileceği konusunda uyarıyor. Londra'da 10°C, Bergen'de 15°C'ye varan soğuma, insanlık tarihinin en büyük iklim felaketlerinden birine işaret ediyor.
Uzmanlar, AMOC'nin çöküş riskini daha iyi değerlendirebilmek için daha fazla araştırmaya yatırım yapılması ve iklim değişikliğini yavaşlatmak için acil önlemler alınması gerektiği konusunda hemfikir. Aksi takdirde, insanlık olarak "hiçbir gerçekçi uyum önlemiyle" başa çıkamayacağımız bir felakete doğru sürükleniyoruz.
