Türkiye petrol ve doğal gaz üretiminde hangi seviyede? / Al Ain Türkçe Özel

Türkiye petrol ve doğal gaz üretiminde rekorlar kırıyor. Peki Türkiye petrol ve doğal gaz üretiminde hangi seviyede? Enerji Uzmanı Doç. Dr. Anıl Çağlar Erkan Al Ain Türkçe için cevapladı.

Türkiye 15 Ağustos’ta günlük 7 milyon 609 bin 427 metreküp doğal gaz üretimi yaparak günlük üretim rekoru kırdı. 17 Ağustos’ta ise 107 bin 621 varille günlük petrol üretim rekoruna ulaştı. Türkiye günlük üretim hedeflerini her geçen gün büyütüyor. Bu noktada Türkiye’nin yerli üretimle kendi ihtiyacının ne kadarını karşıladığı merak ediliyor. Türkiye petrol ve doğal gaz üretiminde hangi seviyede? sorusu soruluyor. Enerji Uzmanı Doç. Dr. Anıl Çağlar Erkan, bu konuda Al Ain Türkçe’ye özel açıklamalar yaptı.

Türkiye günlük doğal gaz ve petrol üretiminde rekor kırdı. Doğal gaz üretimi 7,6 milyon metreküpe çıktı. Petrol üretimi ise 107 bin varili aştı. Türkiye’nin günlük petrol ve doğal gaz tüketimi ne kadar? Bu rakamlar Türkiye’nin ihtiyacının ne kadarını ifade ediyor?

“Türkiye’nin bilhassa 2013 yılından bu yana geçen dönemde petrol tüketiminde önemli bir artış trendi göze çarpmaktadır. Zira 2013 yılında günlük petrol tüketimi yaklaşık 700 bin varil iken bu rakam 2015 yılında yaklaşık 920 bin varile, 2021 yılında 1 milyon varile 2023 yılında ise 1,14 milyon varile ulaşmıştır. Tüm bu veriler Türkiye’nin özellikle Gabar’da hayata geçirilen sahalarından elde edilen 107 bin 621 varile ulaşan petrol üretimiyle birlikte kırılan rekorun ülke açısından taşımış olduğu hayati önemi göstermesi açısından son derece önemlidir. Zira halihazırda gelinen noktada Türkiye’nin 100 bin varili aşan petrol üretimi, ülkenin günlük ihtiyacının yaklaşık olarak yüzde 10’undan fazlasını karşılayabilecek bir seviyeye gelmiştir.

Petrolden farklı olarak doğal gaz açısından en sağlıklı tüketim verileri yıllık bazda açıklananlardır. Bu doğrultuda eldeki veriler 2024 yılı sonunda Türkiye’nin yıllık doğal gaz tüketimi yaklaşık olarak 51 milyar metreküp olacağına işaret etmektedir. Öyle ki Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) 2024 yılı için doğal gaz tüketim tahmini 51 milyar 96 milyon metreküptür. Söz konusu tüketimin önemli bir bölümü halihazırda ithalat ile karşılansa da her geçen gün artan petrol üretimi Türkiye’nin dışa bağımlılığının hızla azalacağına işaret etmektedir. Nitekim 15 Ağustos 2024 tarihi itibariyle Türkiye’nin doğal gaz üretimi günlük 7 milyon 609 bin 427 metre küpe ulaşmıştır. Bu ise yaklaşık 3,2 milyon hanenin doğal gaz ihtiyacının yerli ve milli doğal gaz üretimiyle karşılanması anlamına gelmektedir.”

Yeni alınan doğal gaz üretim gemisinin bir yıl sonra devreye girmesi bekleniyor. Sonrasında da yeni yatırımlar yapılacak. Karadeniz’deki doğal gaz üretiminde günlük 20 milyon metreküp hedefi var. Türkiye 20 milyon metreküp/günlük üretime ne zaman ulaşabilir?

"Türkiye’nin atmış olduğu kararlı ve programlı adımlar kapsamında ilk aşamadaki gerçekleşmesi hedeflenen 10 milyon metre küplük bir üretim hacmine ulaşmaktır. Eldeki veriler doğrultusunda bu hedefin gerçekleşmesinin son derece yakın bir tarihte olacağına işaret etmektedir. Zira Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Alparslan Bayraktarın yapmış olduğu son açıklamalar Türkiye’nin doğal gaz üretiminin ilk etapta 2025 yılının ilk çeyreğinde 10 milyon metre küpe çıkarılmasının hedeflendiği yönündedir. Nitekim Karadeniz keşiflerine yenilerini eklemek için çalışmaların ve yeni üretim sahalarının devreye sokulması için girişimlerin hız kazanmasıyla birlikte önümüzdeki 2-3 yıl arası bir dönemde Türkiye’nin yıllık üretiminin 20 milyon metre küpü aşacağı öngörüsünde bulunabiliriz. Söz konusu çalışmaların en önemlilerinden birisi Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 21 Temmuz 2024 tarihinde enerji filosuna yeni bir geminin katılacağı yönünde yapmış olduğu açıklamayla birlikte gün yüzüne çıkmıştır. Öyle ki Sayın Erdoğan 21 Temmuz’da yapmış olduğu açıklamada, Sakarya Gaz Sahası’ndaki doğal gaz üretiminde kullanılacak yeni bir doğal gaz gemisinin alındığını, söz konusu yüzer gaz işletme platformu gemisinin Türkiye’ye gelmek üzere kısa bir içerisinde yola çıkacağını dile getirmiştir. Söz konusu geminin devreye alınması ise önümüzdeki yıl içerisinde gerçekleşecektir. Gelecek sene devreye alınacak geminin Türkiye’nin doğal gaz üretimine en önemli katkısı ise 20 milyon metre küp hedefine ulaşılmasıyla ilişkilidir. Zira yeni geminin devreye alınmasıyla birlikte Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahası’nda günlük doğal gaz üretiminin 20 milyon metre küpe çıkarılması beklenmektedir.”

Petrol üretimi Gabar’la hareketlenmişti. Yeni arama ve kuyu açma faaliyetleri de sürüyor. Somali’de de arama ve üretim anlaşması imzalandı. Somali’nin petrol potansiyeli ne? Bölgede petrol üretimi konusundaki zorluklar neler?

“Temmuz ayında yaşanan gelişmeyle birlikte Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin Somali denizlerinde ilk aşamada üç blokta hidrokarbon arayacağını bildirdi. Bu doğrultuda Oruç Reis gemisinin Eylül ayının sonlarına doğru Somali açıklarına giderek faaliyetlerine başlayacağı bilinmektedir. Oruç Reis’in başlayacak olduğu faaliyetlerin her biri 5 bin kilometre karelik bir alanı temsil eden 3 ayrı bloğu kapsamaktadır. Bahsettiğimiz bu blokların 2 tanesi karadan yaklaşık 50 kilometre açıkta, bir diğeri 100 kilometre açıkta, 3 sahadır. Türkiye ilk etapta bu sahalarda 3 boyutlu sismik faaliyet gerçekleştirecektir. Zira Somali, özellikle son yıllarda keşfedilen hidrokarbon rezervleri nedeniyle dikkat çekici bir petrol potansiyeline sahip olabilir. Ülkenin karasuları ve kara alanlarında yapılan bazı ön araştırmalar, büyük miktarda petrol ve doğal gaz rezervi olabileceğini öne sürüyor. Ancak Somali'nin petrol potansiyeli, uzun yıllardır süren iç savaş ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle tam anlamıyla değerlendirilmemiştir.

Petrol potansiyeli açısından ele alındığında Somali'nin özellikle Hint Okyanusu'na bakan kıyılarında ve iç bölgelerinde hidrokarbon rezervlerinin var olduğu düşünülüyor. Bu bölgelerde yapılan bazı sismik çalışmalar ve sondajlar, umut verici sonuçlar vermiştir. Bununla birlikte Somali’nin jeolojik yapısı petrol potansiyeline ilişkin umutları daha da güçlendirici niteliktedir. Zira Somali, jeolojik olarak Doğu Afrika Rift Sistemi'ne yakın bir konumda bulunuyor. Bu sistem, geçmişte büyük petrol rezervlerinin keşfedildiği bir bölgedir. Ancak, Somali'nin tam petrol potansiyelinin ne kadar olduğu konusunda net bir rakam vermek zor. Bunun nedeni, ülkede devam eden siyasi ve güvenlik sorunları, altyapı eksiklikleri ve arama çalışmalarının henüz erken aşamalarda olmasıdır. Potansiyelin doğrulanabilmesi için daha fazla araştırma, sondaj ve istikrar gerekmektedir. Ama Türkiye’nin bölgedeki artan etkisiyle birlikte bu zorlukların aşılması mümkün hale gelebilecektir. Zira Türkiye gitmiş olduğu yerlere barış ve istikrar götüren bir dış politika anlayışına ve devlet kimliğine sahiptir. Bu doğrultuda çok yakın vadede bölgeden iyi haberlerin geleceğini ifade etmek mümkündür.”