Trump’ın yeniden seçilmesi Türkiye-ABD ilişkilerini nasıl etkiler?
ABD başkanlık seçimlerinde Trump’ın olası zaferi, Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni bir dönemin kapısını aralayabilir. Trump’ın geçmişte Türkiye’ye yönelik yaptırım kararları ve YPG politikası gibi konular ilişkilerin geleceğini belirleyecek. Peki Trump’ın y
ABD başkanlık seçimleri yalnızca Amerika'yı değil, dünya çapında dengeleri etkiliyor. Türkiye de 2024 seçimlerini yakından izliyor. Donald Trump'ın yeniden başkan seçilmesi halinde, geçmiş dönemde izlediği politikalardan dolayı Türkiye ile ilişkilerde önemli değişiklikler yaşanabilir. Trump'ın başkanlık dönemi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile sıcak bir diyalog sürdürmesi ile bilinirken, aynı zamanda ABD bürokrasisi ve Kongresi ile olan çatışmalar nedeniyle birçok krizle de anıldı. Trump, yeniden seçilirse Türkiye-ABD ilişkileri nasıl etkilenir sorusunu geçmiş deneyimlerle değerlendirmek faydalı olabilir.
Trump döneminde Türkiye-ABD ilişkilerinde yaşanan başlıca olaylar
Trump, ilk başkanlık döneminde Türkiye'ye yönelik beş yaptırım kararı ile dikkat çekmişti. Brunson davası, Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemi alımı ve Suriye politikaları, iki ülke arasında birçok diplomatik gerilim yarattı. Trump, her ne kadar Erdoğan ile doğrudan sıcak bir ilişki kurmayı sürdürse de, ABD Kongresi ve bürokrasisinin Türkiye’ye yönelik baskıcı politikalarına engel olamadı.
Özellikle ABD’nin Suriye’de YPG’ye sağladığı destek, Türkiye'nin güvenlik endişelerine neden olan başlıca konulardan biri oldu. Trump, Suriye’den ABD askerlerini çekmek istediğini belirtse de, bürokrasi ve ordu içindeki direnç nedeniyle bu kararı tam anlamıyla hayata geçiremedi. ABD'nin, Suriye’de Türkiye'nin tehdit olarak gördüğü YPG ile iş birliği Trump döneminde de devam etti.
S-400 krizi ve yaptırımlar
Türkiye'nin Rusya’dan S-400 savunma sistemi alması, Trump yönetiminde ABD'nin Türkiye’ye yönelik yaptırımlar uygulamasına neden oldu. Türkiye, bu anlaşmayı NATO çerçevesinde tehdit oluşturmadığını savunurken, ABD tarafı ise bu hamlenin ittifakın güvenliğini tehdit ettiğini öne sürerek, CAATSA yaptırımları kapsamında bazı yaptırımları devreye soktu. F-35 programından Türkiye'nin çıkarılması, Trump’ın Türkiye ile olumlu bir ilişki kurma girişimlerine gölge düşürdü.
Suriye politikaları: Çıkma sözleri ve Barış Pınarı harekatı
Trump, 2018'de ABD askerlerini Suriye'den çekme sözü verse de, bu karar ABD içerisindeki siyasi ve askeri baskılar nedeniyle uygulanamadı. ABD’nin Suriye’deki varlığı ve YPG’ye verdiği destek, Türkiye’nin Barış Pınarı Harekatı’nı başlatmasına neden oldu. Bu harekat sırasında Trump, harekat bölgesindeki Amerikan askerlerini çektiğini açıklasa da, ABD’nin Suriye'deki varlığı devam etti ve YPG ile iş birliği sürdü.
Trump'ın Türkiye bakışı: Pragmatizm ve sorunlar
Trump, pragmatik bir lider olarak tanımlansa da Türkiye ile ilişkilerdeki sorunlar döneminde çözülemedi. FETÖ elebaşı Fethullah Gülen'in iadesi konusunda Türkiye’nin talepleri karşılık bulmadı. Ayrıca, Trump’ın İsrail’e verdiği destek, Türkiye ile ABD’nin Orta Doğu politikalarında ayrışmasına yol açtı. Türkiye’nin iç meselelerine yönelik eleştiriler ve Halkbank davası gibi konular da Trump döneminde gündeme gelerek iki ülke ilişkilerini karmaşık hale getirdi.
Trump seçilirse Türkiye’yi bekleyen olası gelişmeler
Eğer Trump yeniden başkan seçilirse, Türkiye-ABD ilişkilerinde bazı konularda yumuşama yaşanabilir. Trump, önceki döneminde Türkiye ile yakın ilişki kurma çabasına girmiş olsa da, bu defa ABD bürokrasisinin daha güçlü bir desteğini sağlayabilir. Özellikle ABD'nin Suriye'deki askeri varlığını azaltması veya çekilmesi gibi adımlar, Türkiye'nin sınır güvenliği açısından olumlu karşılanabilir.
Ancak S-400 konusu gibi kriz yaratan başlıklarda ABD'deki genel yaklaşımlarda ciddi bir değişim beklenmiyor. Trump’ın ikinci döneminde bu tür konuların çözümü hala ABD Kongresi'nin ve Pentagon’un etkisinde şekillenebilir.
Türkiye'nin Trump'ın başkanlığına olası yaklaşımı
Türkiye, Trump’ın pragmatizm temelli politikalarından olumlu sonuçlar elde etmeyi umabilir. Örneğin, YPG’ye yönelik desteğin azaltılması, Suriye’de güvenli bölge çalışmaları gibi konularda daha iş birliği temelli bir yaklaşım gözetilebilir. Ancak ABD iç politikasında yaşanacak olası gelişmeler ve Trump'ın özellikle iç politikada nasıl bir tutum izleyeceği de Türkiye'yi ilgilendiren önemli başlıklar olacak. Türkiye’nin, ABD'nin İsrail’e yönelik destek politikaları veya Kıbrıs gibi konulardaki tutumuna yönelik tepkisi de bu ilişkilerde belirleyici unsurlar arasında.
Sonuç: Trump’ın seçilmesi Türkiye'ye nasıl yansır?
Trump’ın başkanlığı, Türkiye için bazı açılardan fırsatlar sunabilirken, bazı alanlarda da süregelen krizlerin çözümünü zorlaştırabilir. Türkiye, Trump’ın ABD'nin iç ve dış politikalarındaki değişim rüzgarından fayda sağlamaya çalışacaktır. Ancak başkanlık görevinin Trump’ı yeniden aynı krizlere sürükleyip sürüklemeyeceği, iki ülke arasındaki ilişkilerin nasıl şekilleneceğini belirleyecek en önemli faktörlerden biri olacak.
