Demirel: KKM’den hızlı çıkış kur atağına neden olur / Al Ain Türkçe Özel
Kur Korumalı Mevduat her geçen gün büyüyor. Kaldırılıp kaldırılmayacağı da tartışılıyor. Ekonomist ve Akademisyen Doç. Dr. Baki Demirel’le KKM’yi kaldırmanın olası sonuçlarını konuştuk.
Kur Korumalı Mevduat hesaplarının toplamı 2 trilyon 576 milyar liraya ulaşarak yeni zirvesini gördü.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz bu uygulamanın bir süre daha süreceğini, hemen kaldırmanın farklı sonuçlar doğurabileceğini kaydetmişti.
KKM’nin geleceğini ve kaldırılmasının olası sonuçlarını Ekonomist ve Akademisyen Doç. Dr. Baki Demirel Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Mehmet Şimşek yönetimindeki Türkiye ekonomisi, yeni dönemde Kur korumalı mevduat sistemini hemen kaldırabilir mi?
Döviz atakları, yabancıların eline Türk parası geçmesi ya da yerli yatırımcıların döviz talebiyle olur. 2021 kur krizi, yerlilerin döviz talebiyle ortaya çıkmştı. Türk Lirası mevduatlar hızla dolarize oluyordu. Kur Korumalı Mevduat bu konuda bir tampon olarak ortaya çıktı. Faizi yükseltmeden kuru kontrol altına almak için kullanıldı.
Öte yandan yabancıların kur atağını önlemek için de 2018’de bankalarla Londra yatırımcıları arasındaki swap hattına Merkez Bankası girdi. Yani bir tür sermaye kontrolü uygulandı.
Bu iki tampon döviz atağına karşı hala devrede. Bu tamponların kaldırılması kolay değil. Kur Korumalı Mevduat’ı kaldırmak bu şartlarda Türk Lirası hesaplarının hızla dolarize olmasına neden olabilir. İnsanlar Kur Korumalı mevduattan çıkarsa dolara yönelecektir. Bu noktada sayın Cevdet Yılmaz haklı. Hemen kaldırmak zor.
Mehmet Şimşek’in ekonomi anlayışı, Kur korumalı mevduat sistemine nasıl bakıyor?
Sayın Şimşek’in görevi devraldığında işaret ettiği “Rasyonel Politikalar” bir başka deyişle ortadoks politikalar bu iki tamponu kabul etmiyor. Bir çelişki ortaya çıkıyor. Ama bu tamponların kalkması Türkiye’de ciddi bir kur atağına neden olur.
Ama Türkiye bir yandan da sıcak parayı çekmeyi istiyor. Bu noktada yabancı yatırımcıların davranışlarına baktığımızda kurun daha yüksek olmasını beklediklerini söyleyebiliriz. Yabancı yatırımcının gelmesi için kurun yükseltilmesi gerekiyor. Ancak bu seviye nedir? Hangi seviye yabancı yatırımcılar için iyi bir seviye tahmin etmek zor.
Mehmet Şimşek’in politikalarının kur atağı yaşamadan uygulanabilmesi için sermaye girişinin garanti olması gerekiyor. Ama ben küresel piyasa koşullarının şu anda buna uygun olmadığını düşünüyorum. Daha önce FED’in parasal genişleme uyguladığı dönemlerden farklı bir dönemdeyiz. Şu anda Kur Korumalı Mevduat’ın kaldırılmasıyla oluşacak kur şokunu telafi edecek bir sermaye girişinin sağlanabileceğini zannetmiyorum.
Biraz sancılı bir dönem olacak. Bir taraftan kafalarda yüzde 25’lik bir faiz var. Ama onun da yetmeyeceğini düşünüyorum. Bir kur faiz sarmalına girersek ne olacağını öngöremiyorum...
Kur korumalı mevduat sistemi kaldırılırsa dolar kurunun ulaşacağı boyut ne düzeyde olur?
O seviyeyi tahmin etmek çok zor. Az önce bahsettiğimiz iki tampon, ortadoks politikalara geçişte kalkarsa döviz atağı oluşacak. Bir miktar daha develuasyon olur. Kur Korumalı Mevduat’tan hızlı bir çıkış kur krizini de büyütür. Çünkü yerli yatırımcıların dolar almasının önündeki bir tamponu kaldırmış olacağız. 2021’deki kur krizinin bir benzerini yaşayabiliriz. Bu yüzden atılacak hiçbir adım kolay değil. Alışılagelmiş para politikalarına geçiş yapmak da kolay değil. Muhtemelen kuru bir miktar yukarı çekip faizi artıracaklar. Ama sıcak para için sermaye kontrolünden vazgeçilmek zorunda kalacaklar.
