İstanbul'daki masadan Ukrayna'ya barış çıkar mı? Al Ain Türkçe Özel
Rusya ve Ukrayna, İstanbul’da üçüncü tur müzakerelerinde bir araya geldi. Görüşmede önemli bir karar çıkmadı. Gazeteci Erkin Öncan, İstanbul müzakerelerinden çıkabilecek olası sonuçlara ilişkin Al Ain Türkçe’ye konuştu.
Rusya ve Ukrayna heyetleri, savaşın üçüncü yılında İstanbul'da üçüncü kez barış müzakereleri için bir araya geldi. Türkiye ve ABD'nin arabuluculuğunda gerçekleşen görüşme yaklaşık 40 dakika sürdü. Taraflar arasında temel konularda anlaşmazlıklar sürse de, insani başlıklarda bazı somut adımlar atıldı.
Ukrayna heyeti başkanı Rüstem Ümerov, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada “Ateşkes konusunda ilerleme yok” diyerek sürecin zorluğunu vurguladı. Rusya tarafının başkanı Vladimir Medinsky de bu görüşü teyit ederek, iki tarafın hâlâ çok farklı pozisyonlarda olduğunu ifade etti.
Ukrayna, tam ve kalıcı bir ateşkesi barış görüşmelerinin ön şartı olarak görüyor. Ancak Moskova yönetimi, barış şartları netleşmeden ateşkese yanaşmak istemiyor. Ukrayna lideri Zelenski, doğrudan Putin’le yüz yüze görüşmekte ısrarcı olsa da Kremlin buna henüz hazır olmadığını belirtiyor.
Görüşmede insani meselelerde bazı anlaşmalar sağlandı. Taraflar, 1.200 savaş esirinin karşılıklı değişimi konusunda anlaştı. Ayrıca Rusya, 3.000 Ukraynalı askerin cenazesini iade etmeyi kabul etti. Ukrayna'nın talep ettiği 339 çocuğun iadesi konusunda da süreç başlatıldı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın barış sürecine yönelik baskısı ve teşviklerinin tarafları masaya oturmaya yönelttiği düşünülüyor. Ukrayna, ABD’nin yaptırımlarını sürdürmesini isterken, Rusya ise bu yaptırımlardan kurtulmayı ve ABD’nin Ukrayna’ya silah desteğini kesmesini hedefliyor.
Her ne kadar ciddi bir ilerleme kaydedilmemiş olsa da, müzakerelerin sürdürülmesi taraflar arasında hâlâ bir diplomatik zemin bulunduğunu gösteriyor. Heyet başkanlarının müzakere öncesi birebir yaptığı görüşmenin beklenenden uzun sürmesi de umut verici olarak değerlendirildi.
İSTANBUL MÜZAKERELERİ SAVAŞIN SEYRİNİ ETKİLER Mİ?
İstanbul’da gerçekleştirilen müzakerelerin savaşın gidişatına nasıl etki edebileceği ise ilk turdan itibaren tartışma konusu. Gazeteci Erkin Öncan’a göre İstanbul’daki görüşmeler aslında “tam bir barış yolundan” oldukça uzak. “Bu görüşmeler ağırlıklı olarak eşir takası ve cenaze teslimi gibi orta seviye kazanımlarla ilerliyor” diyen Öncan, Al Ain Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede şöyle konuştu:
“Üçüncü tur görüşmelerde Rus-Ukrayna heyetleri 1.200 kadar savaş esirinin değişimi konusunda anlaşmaya vardı, fakat ateşkes veya liderler zirvesi gibi kritik konularda ciddi ilerleme sağlanamadı. Heyetler bir araya gelse de, asıl etkin görüşme hattı, Rusya–ABD düzleminde gelişecek gibi görünüyor.”
‘NİHAİ ÇÖZÜM ANCAK ABD-RUSYA EKSENİNDE OLABİLİR’
“ABD’nin Rusya’ya yaptırım tehdidi ve başka diplomatlarla yürüttüğü ‘başkanlar düzeyi’ diplomasi, yalnızca ortadaki sorunun değil, ABD-Rusya arasındaki anlaşmazlıkların çözümünün, savaşın seyrini belirleyeceğini gösteriyor” diyen Öncan, Ankara’nın arabuluculuktaki rolüne de değindi:
“Türkiye’nin İstanbul’daki arabulucu rolü önemli görünse de, hem Rusya’nın hem de Ukrayna’nın hâlâ Türkiye’ye tam güvenmediğini vurguladığı anlaşılıyor. Bu nedenle, bu buluşmalar daha çok bir ısınma turu, ortam yaratma ve insani kazanımlar toplama amacıyla gerçekleşen teknik müzakereler niteliğinde.”
Çözüme giden yolda Washington-Moskova hattının önemine dikkati çeken Erkin Öncan, “Nihai bir barış planı için ABD–Rusya eksenli diplomatik çözümün zeminini izlemek belirleyici olacak” dedi.
