Dünyada en temiz enerji şebekesine sahip ülkeler
Ülkeler dünya çapında, karbondan arındırma ve yeşil geçişin peşinde yarışıyor. Birçok hükümet, Paris Anlaşması'ndaki iklim taahhütlerini yerine getirmek için fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçişi teşvik etmek amacıyla ulusal politikalar oluşturd
Bu geçişte bazıları diğerlerinden daha başarılı oldu. Yenilenebilir enerjiden elde edilen elektriğin yüzdesi en yüksek olan ülkeler genellikle jeotermal, hidroelektrik ve rüzgar gibi bol miktarda doğal kaynaklara sahiptir ve elektrik şebekeleri genellikle nispeten küçüktür.
Yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin en yüksek yüzdesine sahip ülkeler, hükümetlerin yeşil geçişi hızlandırmak için finansmanı artırmaya çalışmasıyla sürekli değişiyor. Ayrıca, birçok ülke daha büyük elektrik şebekelerine katkıda bulunmak için daha yüksek düzeyde yenilenebilir enerji üretiyor.
2023 yılında, en temiz enerji şebekelerine sahip ülkeler Paraguay, Butan, Lesotho, Nepal, Etiyopya, Norveç, İsviçre, İzlanda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Arnavutluk oldu. Bu durum, yeşil geçişin dünyanın herhangi bir bölgesinde yoğunlaşmadığını gösteriyor.
1 – Paraguay
Oil Price'a göre Paraguay, 2021 sonunda %100 temiz elektrik arzına ulaşarak dünyanın en temiz elektrik şebekesine sahip ülkesi. Hidroelektrik, Güney Amerika ülkesindeki elektrik arzının %100'ünü sağlıyor ve hidroelektrik üretimi yıllık yaklaşık 9 gigawatt'a ulaşıyor ve bu da onu dünyadaki en büyük hidroelektrik üreticisi yapıyor.
Bu enerjinin çoğu, ülkenin elektrik arzının %70'ine ve komşu Brezilya'ya yapılan enerji ihracatına katkıda bulunan Itaipu Barajı'ndan geliyor.
Paraguay, halihazırda %100 temiz enerji üretimine ulaşmış olmasına rağmen, yenilenebilir enerji kaynaklarını çeşitlendirmeyi hedeflemekte. Bu amaçla, bu yılın başlarında hükümet, hidroelektrik dışındaki geleneksel olmayan yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimini teşvik etmek, düzenlemek, geliştirmek ve kullanmak için bir yasa çıkardı.
2- Butan
Güney Asya'da bulunan Butan, elektriğinin büyük çoğunluğunu, yaklaşık %99,7'sini hidroelektrikten sağlıyor. Bu, ülkenin geniş ormanları sayesinde net sıfır karbon emisyonuna ulaşmasına yardımcı oldu ve Butan'ı, Surinam ve Panama ile birlikte dünya çapında karbon negatif 3 ülkeden biri haline getirdi.
Nisan 2024'te Avrupa Yatırım Bankası (EIB), Butan'a 160,2 milyon dolarlık bir kredi vererek, ülkenin yenilenebilir enerji sektörünü geliştirmesine yardımcı olmayı planlıyor. Bu kredi, ülkenin uzak bölgelerindeki güneş ve hidroelektrik projelerini içeriyor.
Butan'da güneş enerjisi endüstrisinin geliştirilmesi, ülkenin kurak aylarında enerji ithalatı harcamalarını azaltmanın yanı sıra enerji çeşitliliğini artıracak.
3- Lesotho Krallığı
Afrika kıtasının güneyinde yer alan Lesotho Krallığı, elektriğinin çoğunu hidroelektrik kaynaklardan üretiyor.
Güneş ve rüzgar enerjisi, kırsal bölgelerdeki pişirme ve ısıtma ihtiyaçlarını biyokütle ile karşılamanın yanı sıra, az miktarda enerji üretimine katkı sağlıyor.
Dünyanın en küçük elektrik şebekelerinden birine ev sahipliği yapıyor, sadece 73 megavatlık bir kapasiteye sahip.
Ülkenin hidroelektrik enerjisinin yaklaşık 72 MW'ı Moila Hidroelektrik Santrali'nden sağlanıyor.
Hükümet, şebekeye 8 MW hidroelektrik enerji ekleyecek ve 2028'de faaliyete geçmesi planlanan Polihalli Barajı'nın geliştirilmesine onay verdi.
Lesotho'daki evlerin sadece %47'si elektriğe erişebiliyor ve bu durum genellikle ülkenin kent merkezlerinde yaşanıyor. Hükümet daha önce, ailelerin %75'ini kapsayacak şekilde bu kapsamı 2022'ye kadar genişletme planını açıklamıştı, ancak henüz gerçekleştirilmedi.
4- Nepal
Nepal, elektrik ihtiyacının büyük bir kısmını, yaklaşık %97'sini hidroelektrik enerjisinden karşılıyor. Bu durum, Nepal'in dağları, buzulları ve nehirleri gibi zengin doğal kaynaklarından gelen akan suyu kullanarak hidroelektrik üretmesini sağlıyor.
Ülke, yaklaşık 2.200 megavat hidroelektrik enerjisi üretiyor ve tahmini 50.000 megavat hidroelektrik üretim kapasitesine sahip, bu da onu dünyanın en büyük üreticilerinden biri yapıyor.
Son yıllarda, Çin'in güçlü yatırımlarıyla desteklenen Nepal, nüfusunun elektriğe erişimini önemli ölçüde artırmayı başardı; 2000 yılında %19 seviyesindeyken 2023 yılında %94'e yükseltti.
Yaklaşık 21 milyon kişinin geleneksel biyokütle kullanarak yemek pişirmeye devam ettiği Nepal'de, biyoyakıtlar ve atıklar hala geniş ölçüde kullanılıyor. 2021 yılında, biyoyakıtlar ve atıklar Nepal'in enerji karışımının yaklaşık %67,2'sini oluşturdu.
