COP28 sonrası dünya | İklim taahhütleri sürdürülebilir finansmanın önünü açtı
COP28, bir dizi dönüm noktası niteliğindeki taahhüt ve deklarasyon aracılığıyla sürdürülebilir iklim finansmanın önünü açtı.
Geçen Aralık ayında Dubai'de düzenlenen COP28 Taraflar Konferansı'nda yenilenebilir enerjilerin 2030 yılına kadar üç katına çıkarılması yönünde verilen iddialı iklim vaatleri, finansmanın önündeki zorluklar ve engeller arasında sürdürülebilir finansmanın sınırlarını eşi benzeri görülmemiş bir şekilde genişletti.
Yeni enerji piyasalarındaki gelişmeleri takip etme konusunda uzmanlaşmış bir kuruluş olan Bloomberg, enerji arzı bankacılığı oranı, yani yenilenebilir enerji projelerine yönelik finansman ölçüsü/sayısının kömür, petrol ve gaz projelerinin sayısına oranının, 2022 sonunda 0,73'e 1 oldu. 2021'deki 0,75'e 1 oranından biraz daha düşük.
Bu önlemle finanse edilen bankaların genel performansı, Bloomberg'in 2030 yılına kadar 1,5 santigrat derecenin üzerindeki küresel ısınmayı önlemek için gerekli olduğunu tahmin ettiği 4'e 1 oranından çok uzak.
Kanada, ABD ve Meksika'daki bankalar 0,5'e 1'lik bir ESBR oranına ulaşırken, Avrupa bankaları 2,8'e 1 gibi çok daha iyi bir orana ulaştı.
Finansal varlık yönetimi fonları düzeyinde de finansman durumu kötü. Influence Map'in 13.000 hisse senedi fonu üzerinde yaptığı analize göre, etkili iklim yönetimi uygulayan yöneticilerin yüzdesi 2021'de %33'ten 2022'de %18'e düştü.
ÇEVRESEL YATIRIM FONLARI
Sürdürülebilir finansmana ulaşmanın zorlukları arasında, Avrupa'daki yatırımlarında çevresel, sosyal ve yönetişim faktörlerini dikkate alan çevresel sınıflandırmayı taahhüt eden fonlar, petrol ve gaz projelerine olan ilgilerini artırdı.
Bloomberg, Avrupa Birliği'nin Sürdürülebilir Finans Açıklama Yönetmeliği'nde tanımlandığı gibi genel olarak çevresel, sosyal ve yönetişim hedeflerini destekleyen fonların, 2023'ün üçüncü çeyreğinde bakiyelerinin yaklaşık %2,3'ünü fosil yakıt varlıklarına tahsis ettiğini bildirdi. 2021 başındaki %1,4 seviyesinden artış gösterdi.
EMEKLİLİK FONLARI
Finans sektörünün önemli bir oyuncusu olan emeklilik fonlarına gelince, 2023'teki çeşitli araştırmalar, emeklilik yöneticilerinin portföylerini tehdit eden potansiyel yıkıcı iklim risklerini hafife aldıklarını ortaya çıkardı. Bu, yatırım hizmetlerinden yararlananlar için gelecekteki emeklilik ödemelerini riske sokar.
AVRUPA BİRLİĞİ
Avrupa Birliği, İklim açıklama alanlarını geliştirmek amacıyla, ESG derecelendirme kuruluşlarının sektörler arası kurumsal sürdürülebilirlik için "dönüm noktası" olarak tanımladığı Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifini (CSRD) oluşturdu.
Bu bağlamda, 1 Ocak itibarıyla CSRD kurallarına uyum, Avrupa Birliği'ndeki 50 bin şirketi etkileyen kapsamlı bir çerçeve haline gelerek yürürlüğe girecek.
Avrupa Birliği'ndeki 50 bin şirketin yanı sıra, Avrupa dışında faaliyet gösteren ve Avrupa operasyonlarına sahip 10 bin şirket de bu yönergelerden etkileniyor. Bu durum, Avrupa şirket gelirlerinin toplamının yüzde 75'ine denk geliyor.
CSRD direktifi, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) etkileri hakkındaki bilgileri, faaliyet gösteren şirketlere yönelik risklerin kapsamı perspektifinden açıklamasını gerektirir. Özellikle tedarik zinciri düzeyinde CO2 emisyonlarının tam boyutunun açıklanması gerekecek.
Fransa, Avrupa CSRD direktiflerine uymama nedeniyle 75.000 Euro para cezası uygulayarak daha geniş bir adım attı ve ek olarak beş yıl hapis cezası tehdidi de ekledi.
COP28 SONRASI
S&P Küresel Temiz Enerji Endeksi 2023'ün dördüncü çeyreğini %7,3 artışla, yılı ise genel olarak %20,1 düşüşle tamamladı. Buna karşılık, Standard & Poor's Dünya Petrol Endeksi (120 büyük petrol ve gaz şirketinin performansını ölçen) son çeyrekte %2,4 düştü ve yıl boyunca %4,9 arttı.
BAE İklim Zirvesi oturumlarındaki tartışmalar, bankaların, varlık yöneticilerinin, fon şirketlerinin ve emekli maaşlarının 2024'te sürdürülebilir yatırıma yönelme yönünde artan teşvikini güçlendirdi.
Enerji sistemlerinde fosil yakıtlar çağından adil, eşitlikçi ve düzenli bir çıkışın başlangıcını, sürdürülebilir finans kurallarına ulaşılmasını öngören tarihi COP28 deklarasyonunun ivmesiyle önümüzdeki yıllarda iklim veya çevresel ve sosyal yönetişim açıklama kuralları tam olarak yürürlüğe girdiğinde tüm dünyada faaliyet gösteren binlerce şirketin sosyal ve çevresel etkilerine ilişkin hayati verileri kamuoyunun bilgisine sunacak.
Bu, sürdürülebilir finansmana ulaşmak için derecelendirme kuruluşları, varlık yöneticileri ve yatırımcılar için ilk kez birleşik ve kapsamlı bir ÇSY veri tabanı oluşturacak.
