İsrail-İran gerilimi tırmandı, bölgesel savaş yakın mı? / Al Ain Türkçe Özel
İsrail, İran’a mutlaka karşılık vereceğini, cevabının “Ölümcül, hassas ve ansızın olacağını duyurdu. Gerilim iyice tırmandı. Peki gelinen aşamada bölgesel savaş yakın mı? Gazeteci Yazar Celal Kazdağlı Al Ain Türkçe’ye yorumladı.
İsrail ile İran arasındaki karşılıklı güç gösterileri ve açıklamalar sürüyor. İsrail, İran’a yapacağı saldırının, ölümcül hassas ve ansızın olacağını duyurdu. İran’dan da aynı sertlikte açıklamalar geliyor. Bu süreçte nükleer deneme yaptığı iddiaları bile ortaya atıldı. Peki gelinen aşamada bölgesel savaş yakın mı? Yatıştırıcı çabalar başarılı olabilir mi? Gazeteci Yazar Celal Kazdağlı İran-İsrail gerilimindeki son durumu Al Ain Türkçe’ye anlattı.
Celal Kazdağlı'nın Al Ain Türkçe'nin sorularına verdiği cevaplar şöyle;
BÖLGESEL SAVAŞ YAKIN MI?
İsrail çok sert açıklamalar yapıyor. İran’dan da bu açıklamalara aynı sertlikte cevaplar geliyor. Siz, gelinen bu aşamada bölgesel savaş ihtimalini nasıl görüyorsunuz? Yatıştırıcı girişimler başarılı olabilir mi?
“İsrail ve İran arasındaki gerilim, her an bir sıcak çatışmaya dönüşme riski taşıyor. Ama ABD ve bölge ülkeleri yatıştırıcı bir politika izliyor. Netanyahu’nun kendi iktidarını ayakta tutabilmek için ihtiyaç duyduğu tek şey savaş. O yüzden gerilimin sürmesini istiyor. Belki bölgesel bir savaş istemiyor ama gerilimi sıcak tutmak istediği bir gerçek. İran’a karşı batının çıkarlarını savunan pozisyonunu sürdürmek istiyor.
İsrail’in İran’a karşı sert açıklamalarını görüyoruz. Lübnan'ı da sürekli vuruyor. Ama İsrail’in kendi içinde de problemler ortaya çıkıyor. 300 subay artık orduda görev yapmayacaklarını açıkladı. Bu önemli bir gelişme. Savunma Bakanı’nın ABD ziyaretinin Pentagon tarafından iptal edilmesi önemli. Biden-Netanyahu görüşmesi oldu. Bu görüşmede de Netanyahu’ya beklediği vizenin verilmediği görülüyor. İsrail kendi orta sınıfını da büyük oranda kaybediyor. Nitelikli nüfus, İsrail’i terk edip batıya göç ediyor. Tüm bu gelişmeler İsrail’i zorluyor.
Gerilim her an savaş riskini içinde barındırır. Bu gerilim kontrol edilemediği anda savaş çıkabilir. Ama sorunun bölgesel bir savaş olmadan aşılması için yoğun çaba harcanıyor. Bu çabalar başarılı olacak gibi görünüyor. Bölge ülkelerinin tavırlarından bu net bir şekilde görülüyor.”
SAVAŞ ÇIKMA İHTİMALİNİ DÜŞÜREN ETKENLER NELER?
Savaşın çıkma ihtimali olduğunu ama yatıştırıcı politikaların galip geleceğini söylediniz. Savaş ihtimalini düşüren etkenler ne sizce?
“İsrail’in en büyük handikapı dünyadaki İsrail algısının değişmesi. Asıl sonucu tayin edecek şey bu. İsrail batının gözünde sürekli sorun üreten bir ülke haline geldi. Bu nedenle eski destek ve sempati kalmadı. Batı ülkelerinin çıkarını savunan bir İsrail olmadığı gibi, batının çıkarlarını tehdit eden bir İsrail var artık.
İran’da ise bir rejim değişikliği arayışı olduğu görünüyor. Mevcut cumhurbaşkanı itidalden yana. Ama devrim muhafızları gibi eski unsurlar her an başka zorluklar çıkarabilir. Netanyahu’nun istediği fırsatı yaratabilirler. Sonuçta barış mı olacak savaş mı olacak sorusunun cevabını İran’daki iç rejim mücadelesi ve batının İsrail’e olan bakışındaki değişim belirleyecektir.
Ben Netanyahu’un durumunun zora girdiğini ve İran’da eski rejimi temsil eden unsurların giderek köşeye sıkıştığını görüyorum. Zaman onların aleyhine işliyor. Her iki taraf da savaşa başvurarak kendi iktidarlarının sürmesi için çaba harcayacaktır. Ama her ikisinin de yapabilecekleri sınırlı. Çünkü kendi kamuoylarından yeterli destek bulamıyorlar. Yani savaş isteyenler zor durumda. Bu aşamada savaş ancak kontrol dışı bir kıvılcım ve gelişmeyle çıkabilir. Bu ihtimal var. Ancak kontrol dışı bir gelişme olmadığı sürece ben sükunet çağrılarının galip geleceğini, savaş yaşanmadan sorunun çözülebileceğini, bu durumda her iki ülkede de rejimlerin değişebileceğini düşünüyorum.”
