İran-İsrail meselesi BMGK'de tartışma yarattı

İsrail'in çağrısıyla acil gerçekleşen BMGK toplantısında Amerika, İngiltere ve Fransa ile Rusya ve Çin arasında kınama ve destek konularında tartışma yaşandı.

BM Güvenlik Konseyi'nde gerçekleşen toplantıda, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransar İran'ı kınarken, Rusya ve Çin İsrail'e yönelik eleştirilerde bulundu. Antonio Guterres, bölgedeki gerilimi azaltma ve insani yardım çağrıları yaparak uluslararası toplumu harekete geçmeye davet etti.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) gerçekleşen son toplantıda, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Fransa, İran'ın bölgesel eylemlerini kınarken İsrail'e açık desteklerini ifade ettiler. Diğer yandan, Rusya ve Çin'in temsilcileri, İsrail'in İran'a ait Şam Büyükelçiliği'ne yönelik saldırılara karşı uluslararası toplumun neden yeterli tepki göstermediğini eleştirdiler.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Orta Doğu'daki mevcut tansiyonun düşürülmesi gerektiğini vurgulayarak, hem İran hem de İsrail'e itidal çağrısında bulundu. Guterres, bölgede artan gerilimin küresel barış ve güvenlik için ciddi riskler barındırdığını belirtti ve tüm taraflara daha fazla askeri çatışmadan kaçınma yönünde çağrı yaptı.

Guterres ayrıca, İsrail'in saldırıları altında büyüyen insani krizle mücadele eden Gazze Şeridi'nde bir ateşkesin zaruri olduğunu söyledi. BM Genel Sekreteri, rehinelerin serbest bırakılması ve bölgeye insani yardımların ulaştırılması gerektiğine dikkat çekti, bu konuda uluslararası topluma büyük sorumluluklar düştüğünü ekledi.

ABD'nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood, konuşmasına İran'ı kınayarak başladı ve BM Güvenlik Konseyi'ni İran'a karşı adım atmaya çağırdı. Wood, İran'ın bölgedeki hareketleriyle uluslararası güvenliği tehdit ettiğini ve bu eylemlerin karşılıksız bırakılmaması gerektiğini vurguladı. İngiltere ve Fransa'nın temsilcileri de benzer şekilde İran'ı kınayarak, Tahran'ın bölgesel saldırganlıklarından dolayı sorumlu tutulması gerektiğini ifade ettiler.

Rusya'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, konuyu Güvenlik Konseyi'ne taşıyarak, herhangi bir ülkenin diplomatik alanının hedef alınmasının uluslararası sözleşmelere açık bir ihlal teşkil ettiğini vurguladı. Ancak, Nebenzia'nın bu konudaki kınama teklifi, ABD, İngiltere ve Fransa tarafından red edildi.

Nebenzia, İsrail'e yapılan muamelenin, benzer bir durum Batı ülkelerinden birinde yaşansa farklı olacağını belirterek, "casus belli" (savaş nedeni) kavramını dile getirdi.

Öte yandan, Çin'in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun da İsrail'in eylemlerini uluslararası hukukun ihlali olarak değerlendirirken, İran'ın karşılık vermesinin bölgesel tansiyonu artırabileceği konusunda endişelerini dile getirdi.

İran'ın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Ali Kerimi Makam, BM Güvenlik Konseyi'nin İsrail'in Şam'daki İran hedeflerine yönelik saldırılarına kayıtsız kaldığını belirtti. Temsilci Makam, bu durumun uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve bazı büyük güçlerin, özellikle ABD ve İngiltere'nin, konseydeki tartışmaları engellediğini ifade etti. İran'ın, İsrail'deki askeri noktaları hedef alarak meşru müdafaa haklarını kullandıklarını vurgulayan Makam, saldırıların sivilleri etkilemeyecek şekilde titizlikle planlandığını söyledi.

İsrail'in BM Daimi Temsilcisi Gilad Erdan, İran'ın gerçekleştirdiği hava saldırılarını kınadığını ve bu saldırıların bölgesel barışı tehdit ettiğini dile getirdi. Erdan, İsrail'e destek veren ülkeler, başta ABD ve İngiltere olmak üzere, teşekkürlerini iletti ve BM Güvenlik Konseyi'nden İran'a karşı daha sert bir tutum sergilemesini istedi. İran'ın politik amaçlarını bölgede ilerletmeye çalıştığını ve bu tür saldırılarla bölgesel barışı tehlikeye attığını savundu.