Gökçe yanıtladı: 50+1 formülü neden düşürülmek isteniyor? Al Ain Türkçe Özel
Siyaset Bilimci Ali Fuat Gökçe, 50+1’in düşürülmesinin seçimlerin ilk turda kazanılması için formüle edilmiş olabileceğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hafta sonu yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde uygulanan 50+1 seçim sistemini değiştirmenin yararlı olacağını belirtti ve bu sistemin partileri yanlış yollara sevk ettiğini ifade etti.
Erdoğan ayrıca, Türkiye'ye yeni, sivil, kapsayıcı ve çağın gerekliliklerine uygun bir anayasa kazandırma hedefinden bahsederek mevcut anayasanın ‘darbeci zihniyetin ruhunu’ içerdiğini savundu.
“50+1 FORMÜLÜ TÜRKİYE GİBİ ÜLKELERDE SIKINTILAR YARATABİLİR”
Siyaset Bilimci Ali Fuat Gökçe, Erdoğan’ın söz konusu açıklamalarını Al Ain Türkçe için değerlendirdi.
Ali Fuat Gökçe
50+1 formülünün çok partili siyasi sisteme sahip ülkelerde sıkıntılar yarattığını belirterek sözlerine başlayan Gökçe, “Başkanlık tipi hükümet sistemini uygulayan ülkelerin birçoğunda iki partili sistem uygulanırken Türkiye gibi çok partili sisteme sahip ülkelerde küçük parti olarak nitelendirilecek olan az oy alan partilerin iktidar olabilmesi oldukça güç olabilmektedir. Bununla birlikte büyük partiler yani çok oyu olan ve iktidar olma umudu diğerlerine göre daha fazla olan partilerin ise mevcut oylarıyla 50+1'i elde etmeleri oyların diğer partilere de dağılmış olmasından dolayı oldukça zor olmaktadır” dedi.
Bu sistemin son olarak 14 ve 28 Mayıs seçimlerinde görüldüğünü hatırlatan Gökçe, “Ülkeler yürütme organının belirlenmesinde kabul edilecek oy oranını kendi anayasalarında belirlerler. Bu da genelde çoğunluk diyebileceğimiz 50+1'e tekabül etmektedir. Ancak yürütmenin ilk turda seçilmesi ideal olmasına rağmen demokrasilerde ikinci turda bir fazla oy alan adayın seçilmesi öngörülmektedir. Türkiye gibi çok partili sisteme sahip ülkelerde partilerin iktidar olma mücadelesi bu esaslara göre incelendiğinde ittifakların olması elzem hale geliyor” ifadelerini kullandı.
Gökçe bu ittifakların gerekçesini ise “Çünkü çok oya sahip parti de az oya sahip parti de iktidar olabilmek için birbirlerine muhtaç hale gelebiliyor. Dolayısıyla aralarında ittifak yaparak seçime gidiyorlar” sözleriyle açıkladı.
Gökçe şunları söyledi:
“Yürütme organının ilk turda seçilmesi isteniyorsa 50+1 oranı düşürülebilir. Ancak halka öncelikle bu hakkın tanınması gerekir diye düşünüyorum. Ama ittifaklar Türkiye'de pek tutarlı olmayıp partileri kendi çizgilerinden uzaklaştıracak bazı politikalara da itebilmektedir. Bununla birlikte ittifaklar partiler arasında dayanışma ve ülke menfaatine uygun politikaların belirlenmesinde ortak hareket etme zorunluluğunu da getirmektedir. Adeta dengeleyici bir etki yapabilmektedir.
“FORMÜLÜN DEĞİŞMESİNE MUHALEFETİN YAKIN DURMASI GEREKİR”
Tabii bunun sağlanabilmesi için ideolojik anlamda birbirine yakın partilerin ittifakından bahsetmek mümkündür. 50+1 formülünün değişmesine muhalefetin yakın durması gerekir diye düşünüyorum. Ancak şu andaki gelişmeler öyle görülmüyor. İktidar partisi açısından ise 50+1 formülünün eskisi gibi kolay elde edilemeyeceği ve Cumhurbaşkanının belirttiği ittifaklar sisteminin olumsuzlukları açısından 50+1'in esnetilmesi söz konusudur. Cumhur İttifakının bileşenlerinin bu hususa olumlu yaklaşmalarını bekliyorum. Çünkü Cumhur İttifakında iktidar paylaşımının söz konusu olmayıp, ittifakın bir dayanışma şeklinde tezahür ettiğini görüyoruz”
Gökçe şöyle konuştu:
DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİNE PARTİLER NASIL BAKIYOR?
“Millet ittifakı şu anda dağılmış görülüyor. Tekrar toparlanabilir mi? gelecek günlerde göreceğiz. Ancak iktidar olma oranının düşürülmesi özellikle muhalefet partilerini ittifak yapma konusunda daha da birbirine yakınlaştırabilir. Cumhur İttifakının da dağılacağını düşünmek için erken. 50+1'in düşürülmesi seçimlerin ilk turda kazanılması açısından formüle edilmiş olabilir. Bunun hem iktidar partisi hem de ülkenin seçim atmosferinden erken ayrılması açısından önemi bulunmaktadır. Partilerin stratejilerinde değişiklik olacağını pek düşünmüyorum”