D-8 nedir, ne zaman kuruldu, üyeleri kimler?

D-8, Türkiye’nin öncülüğünde 1997 yılında kurulmuş ve küresel ekonomik kalkınmada işbirliğini hedefleyen bir teşkilattır. Peki D-8 nedir, önemi nedir, üyeleri kimler?

Gelişen Sekiz Ülke (D-8), Türkiye, Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya ve Pakistan arasında ekonomik işbirliğini geliştirmek amacıyla kurulmuş bir organizasyondur. Resmi olarak 15 Haziran 1997'de İstanbul’da düzenlenen Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi ile faaliyetlerine başlayan D-8, İstanbul Deklarasyonu ile kuruluşunu ilan etmiştir.

D-8'in temelleri, Türkiye'nin ev sahipliğinde 22 Ekim 1996’da düzenlenen Kalkınmada İşbirliği Konferansı sırasında atılmıştır. Bu konferansa katılan ülkeler, ekonomik işbirliğini artırmayı hedefleyen bir platform oluşturma kararı almış, bir yıl süren hazırlıkların ardından İstanbul’da D-8 resmen kurulmuştur.

D-8 nedir, ne zaman kuruldu, üyeleri kimler?

D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Türkiye’nin öncülüğünde 1997 yılında kurulmuş, kalkınma ve işbirliğine dayalı bir uluslararası organizasyondur. Gelişen Sekiz Ülke olarak da bilinen D-8, üye ülkeler arasında ticareti çeşitlendirmek, ekonomik fırsatlar yaratmak ve uluslararası düzeyde güçlü bir işbirliği platformu oluşturmayı hedefler.

Kuruluş süreci: temel taşlar

D-8’in temelleri, Türkiye'nin eski Başbakanı Prof. Dr. Necmettin Erbakan'ın girişimiyle atılmıştır. Türkiye’nin ev sahipliğinde 22 Ekim 1996 tarihinde İstanbul’da düzenlenen Kalkınmada İşbirliği Konferansı, bu sürecin ilk adımı olmuştur. Konferansa Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya ve Pakistan’dan temsilciler katılmış ve bu ülkeler arasında işbirliğini güçlendirecek bir organizasyon kurma fikri benimsenmiştir.

Bir yıllık hazırlık sürecinin ardından, 15 Haziran 1997’de İstanbul’da düzenlenen Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi sırasında İstanbul Deklarasyonu yayınlanmış ve D-8’in kuruluşu resmen ilan edilmiştir.

Üyeleri kimlerdir?

D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın üye ülkeleri şunlardır:

Türkiye

Bangladeş

Mısır

Endonezya

İran

Malezya

Nijerya

Pakistan

Bu ülkeler, dünya nüfusunun önemli bir kısmını temsil etmekte ve toplam nüfusları 1,1 milyarı bulmaktadır.

D-8’in temel hedefleri

D-8, ekonomik işbirliğini geliştirmek ve üye ülkeler arasında daha güçlü bağlar kurmayı amaçlar. Bu doğrultuda teşkilatın ana hedefleri şöyle sıralanabilir:

Üye ülkelerin küresel ekonomideki konumunu güçlendirmek.

Ticari ilişkilerde çeşitliliği artırmak ve yeni ekonomik fırsatlar yaratmak.

Uluslararası karar alma süreçlerinde etkili rol oynamak.

Üye ülkelerde yaşam standartlarını iyileştirmek.

D-8 aynı zamanda üye ülkeler arasında barış, adalet ve insan hakları gibi değerleri teşvik etmeyi hedefleyen bir platformdur.

Işbirliği alanları ve projeler

D-8 teşkilatı, tarımdan sanayiye, enerjiden sağlığa kadar çeşitli alanlarda işbirliğini teşvik eder. Üye ülkeler arasında sektörel bazda koordinasyon yapılır ve her üye belirli bir alanda lider rol üstlenir:

Türkiye: Sanayi, sağlık ve çevre.

Bangladeş: Kırsal kalkınma.

Endonezya: Yoksullukla mücadele ve insan kaynakları.

İran: Bilim ve teknoloji.

Malezya: Finans ve bankacılık.

Mısır: Ticaret.

Nijerya: Enerji.

Pakistan: Tarım ve balıkçılık.

Yönetim yapısı

D-8’in yönetim organları üç ana başlık altında toplanır:

Zirve: İki yılda bir düzenlenir ve teşkilatın en üst düzey karar alma organıdır. Zirveye üye ülkelerin devlet veya hükümet başkanları katılır.

Konsey: Üye ülkelerin dışişleri bakanlarından oluşur ve teşkilatın politik karar alma mekanizmasıdır.

Komisyon: Üye ülkeler tarafından atanan kıdemli uzmanlardan oluşur ve teşkilatın teknik çalışmalarını koordine eder.

Teşkilatın merkezi, İstanbul’da bulunan D-8 Sekretaryasıdır.

Küresel önemi

D-8, bölgesel bir kuruluş olmanın ötesinde küresel bir işbirliği platformudur. Üye ülkeler arasındaki ticaret hacmi, toplam küresel ticaretin %14’üne denk gelmektedir. Aynı zamanda teşkilat, diğer gelişmekte olan ülkelerin de katılımına açık bir yapıya sahiptir.