2024 yılında fiyatı en fazla artan gıda ürünü belli oldu
TZOB Başkanı Bayraktar, 2024’te en fazla fiyat artışının markette beyaz lahanada (%179,1) yaşandığını, üreticide en fazla düşüşün patateste olduğunu açıkladı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2024 yılı ve aralık ayı üretici-market fiyatlarını değerlendirdi. Bayraktar, üretici ve market fiyatları arasındaki farkın giderek büyüdüğünü belirterek, özellikle beyaz lahana ve limon gibi ürünlerde yaşanan fiyat artışlarına dikkat çekti.
2024’te beyaz lahana fiyatları zirvede
TZOB’un verilerine göre, 2024 yılında markette izlenen 41 ürünün 40’ında fiyat artışı gözlemlendi. En yüksek fiyat artışı yüzde 179,1 ile beyaz lahanada yaşandı. Beyaz lahanayı, yüzde 135 ile mandalina, yüzde 115,2 ile patlıcan ve pırasa, yüzde 98,5 ile limon takip etti.
Market fiyatlarında en fazla düşüş ise yüzde 16 ile patateste görüldü. Bayraktar, patatesin rekolte artışı nedeniyle fiyat düşüşü yaşadığını belirtti.
Üretici cephesinde ise 33 ürünün 29’unda fiyat artışı kaydedildi. Mandalina yüzde 276,5 ile üreticide en fazla fiyat artışı görülen ürün oldu. Onu yüzde 270,4 ile karnabahar, yüzde 166,2 ile beyaz lahana izledi. Patates, yüzde 59,8 düşüşle üreticide en fazla fiyat kaybı yaşayan ürün olarak öne çıktı.
Aralık ayında fiyat farkı limonda zirvede
Aralık ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla limonda görüldü. Limonda fiyat farkı yüzde 312,3’e ulaştı. Üreticide 7 lira olan limon, markette 30 liraya satıldı. Patates yüzde 300,8, portakal yüzde 270, havuç yüzde 237,2 fiyat farkı ile listede yer aldı.
Bayraktar, üretici ve market fiyatları arasındaki bu farkın doğrudan alım yapılmamasından kaynaklandığını belirterek, çözüm için devlet müdahalesinin gerekliliğine vurgu yaptı.
Aralık ayında fiyat artışı lideri patlıcan
Aralık ayında üretici fiyatlarında en fazla artış yüzde 89,2 ile patlıcanda yaşandı. Patlıcanı yüzde 44,5 ile yeşil soğan, yüzde 42,3 ile beyaz lahana takip etti. Patates, yüzde 27,9 düşüşle üreticide en fazla fiyat düşüşü yaşayan ürün oldu.
Markette ise beyaz lahana yüzde 75,6 ile en çok artan ürün olurken, karnabahar yüzde 35,5 ile fiyatı en fazla düşen ürün oldu.
Girdi maliyetlerinde ciddi artış
Bayraktar, üreticilerin artan maliyetler karşısında zorlandığını belirterek, gübre, yem ve tarım ilacı fiyatlarındaki artışlara dikkat çekti:
Son bir yılda tarım ilacı fiyatları yüzde 34,3, süt yemi yüzde 26,1, besi yemi yüzde 25,5 arttı.
Elektrik fiyatları yıllık yüzde 30,4 artarken, mazot fiyatları yüzde 18 yükseldi.
Üreticinin çözüm önerileri
Bayraktar, üreticilerin desteklenmesi için Tarım Kredi Kooperatifleri ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nin doğrudan alım yapması gerektiğini söyledi. Ayrıca, patates ve kuru soğan üreticilerinin ürünlerini bozulmadan satabilmesi için devletin devreye girmesi gerektiğini ifade etti.
Doğal afetler ve üretim daralması fiyatları etkiledi
Bayraktar, kışlık sebzelerde üretim alanlarının daralması, sera üretiminde verim kaybı ve doğal afetlerin fiyatları artırdığını belirtti. Özellikle kıyı bölgelerde yoğunlaşan seracılık faaliyetlerinin bu durumlardan olumsuz etkilendiğini vurguladı.
