Türkiye'de ALS hastalığı! Erken teşhis yaşam süresini uzatıyor
Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS), ünlü fizikçi Stephen Hawking'in hastalığı olarak genel tanınırlık kazanmış, ancak oldukça ciddi ve nadir görülen bir hastalık olarak öne çıkıyor.
Türkiye'de yaklaşık olarak 8 bin ALS hastası olduğu tahmin ediliyor. Bu hastalığın erken teşhisi, yaşam süresini uzatabileceği için büyük önem taşıyor.
Hastalığın Tarihçesi ve Türkiye İstatistikleri
ALS, 1869 yılında Fransız nöroloji uzmanı Jean-Martin Charcot tarafından ilk defa tanımlandı. Dünya genelinde her yıl ortalama 120 bin kişiye ALS teşhisi konuluyor. Hastalık, nadir görülen hastalıklar sınıfında yer alıyor ve dünyada 100 binde 2 ila 6 oranında görülüyor. Türkiye'de bu oranlarla uyumlu olarak 8 bin civarında ALS hastası olduğu tahmin edilmekte.
Belirtiler ve Etkilenen Bölgeler
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği Eğitim ve İdari Sorumlusu Prof. Dr. Eren Gözke, ALS'nin santral sinir sisteminin dejeneratif bir hastalığı olduğunu söylüyor.
Hastalığın Etkileri
Hastalık, beyinde, beyin sapında ve omurilikte yer alan motor nöronları etkiliyor. Belirtiler, etkilenen nöron bölgesine bağlı olarak yutma güçlüğü, konuşma sorunları, kas güçsüzlüğü, atrofi gibi çeşitli semptomları içerebilir.
Detaylı Belirti ve Semptomlar
Belirtiler genellikle yutmamızı sağlayan bölgelerdeki motor nöronlar tutulursa, yavaşça gelişen yutma güçlüğü ve konuşma problemleri başlayabiliyor. Bununla birlikte Kaslarda seğirme ve düğme iliklemede zorluk gibi ince motor becerilerinde bozulma yaşanabiliyor. Bu belirtiler çoğunlukla 50-60 yaşlarından itibaren ve özellikle 70 yaş sonrasında daha belirginleşiyor.
Teşhis ve Tedavi Süreçleri
ALS'nin doğru bir şekilde teşhis edilmesi, belirtilerin başka hastalıklarla karıştırılmaması için kritik öneme sahip. Prof. Dr. Gözke, erken teşhisin yaşam süresini uzatabileceğini ve ilaçların daha etkili olabileceğini belirtiyor. Ancak hastalığın kesin bir tedavisi olmadığını, ancak semptomları hafifletmeye yönelik tedbirlerin alınabileceğini ifade ediyor.
Palyatif Tedavi
Palyatif tedaviler arasında hastaların yutma sorunları için mideye PEG (Perkütan Endoskopik Gastrostomi) işlemi uygulanabiliyor. Solunum kasları çalışmamaya başladığında ventilatör desteği sağlanabiliyor. Hipertansiyon ve diyabet gibi diğer hastalıkların iyi yönetilmesi de büyük önem taşıyor.
ALS, Türkiye'de ve dünyada oldukça ciddi bir sağlık sorun olarak öne çıkıyor. Hastalığın erken teşhisi, yaşam süresini uzatabilme potansiyeli nedeniyle büyük önem taşıyor. Etkili bir tedavisi olmamasına rağmen, semptomların hafifletilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması amacıyla çeşitli tedavi yaklaşımları uygulanabiliyor.>
