Trump'tan AB ile tarihi ticaret anlaşması: Kim ne kazandı, ne kaybetti?
AB ve ABD arasında tarihi ticaret anlaşması imzalandı. Peki, Trump'ın uzun zamandır arzuladığı bu anlaşmada kim ne kazandı, ne kaybetti?
Avrupa Birliği (AB) ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında tarihi ticaret anlaşması imzalandı. İskoçya’da yapılan anlaşma birçok sektördeki dengeleri değiştireceğe benziyor. Anlaşmanın detayları incelendiğinde, kazanımlardan çok kayıpların ön planda olduğu görülüyor.
Anlaşmaya göre AB ihracatının büyük bir bölümü yüzde 15 oranında ABD gümrük tarifelerine bağlı kalırken, bazı sektörler bu etkiden kısmen de olsa muaf tutuldu.
Enerjide hedef Rusya’ya bağımlılığı bitirmek
Politico’nun haberine göre anlaşma kapsamında AB, önümüzdeki yıllarda ABD’den 750 milyar dolar değerinde petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satın almayı kabul etti. Bu, yıllık yaklaşık 250 milyar dolarlık enerji ithalatı demek.
AB, bu adımla birlikte Rusya’ya olan enerji bağımlılığını kurtulmayı planlıyor. Fakat uzmanlar, AB’nin bu hedefe erişmesinin zor olduğunu düşünüyor. Uzmanlara göre İthalat kararlarının özel şirketler tarafından verilmesi ve böyle bir artışın hayata geçirilmesi gerçekçi değil.
Otomotivde vergi indirimi
Tarihi anlaşmayla birlikte ABD, AB otomobil ve yedek parça ihracatına yönelik tarifeleri yüzde 15 seviyesinde sabitlemeyi başardı. AB tarafı otomobil vergisini yüzde 10’dan sıfır seviyesine indirdi.
Standardizasyon konularında net bir çerçeve ise sunulamadı. Bu durum, özellikle Almanya merkezli otomotiv sektörü için belirsizliğe neden oluyor. Uzmanlar, üretimin ABD’ye kaymasının Avrupa’da ciddi bir istihdam eksikliğine sebep olabileceğini söylüyor.
Havacılıkta sıfır gümrük vergisi
AB ve ABD uçaklar ve yedek parçalar konusunda da karşılıklı sıfır gümrük vergisi uygulanmasında anlaştı. Söz konusu karar, küresel tedarik zincirine dayalı havacılık sektöründe rahatlamaya neden oldu. Airbus ve Boeing arasındaki uzun süreli ticari rekabetin ardından iki taraf da, yeni bir ticaret savaşından kaçınma konusunda istekli duruyor.
Çip üretim ekipmanlarına da vergi yok
Yapay zeka çipleri ve çip üretim ekipmanları da sıfır gümrük vergisinden muaf tutuldu. Bu durum, özellikle Hollandalı ASML gibi Avrupa teknoloji devleri için olumlu bir gelişme. Ancak AB’nin, ABD’den yapay zeka çipi ithalatına devam etme taahhüdü, bloğun dijital egemenlik hedefleriyle çelişiyor.
Savunmada ABD şirketleri avantajlı
ABD Başkanı Donald Trump, büyük ölçekli silah satışları olasılığını öne çıkarsa da AB tarafı, bu konunun anlaşmaya dahil edilmediğini net bir şekilde söylüyor. Yine de Avrupa ülkelerinin artan savunma masraflarından Amerikan savunma sanayisine katkı sağlayacağı öngörülüyor.
Çelik ürünlerinde ise Joe Biden’ın başkanlık dönemindekine benzer kota sistemlerine dönülmesi gündemde. Yüzde 50’lik yüksek tarifelerin devam edeceği sinyali veriliyor. Hatta Avrupa’nın özel ürünlerle muafiyet kazanması mümkün.
Öte yandan anlaşmanın Çin, Endonezya ve Türkiye gibi ülkelerden gelen ucuz çelik üretimine karşı ortak bir “koruma duvarı” oluşturma amacı taşıdığı ifade ediliyor.
Avrupa merkezli şirketlerin ABD’ye 600 milyar dolarlık ek yatırım yapma sözü de uzmanlarca gerçekçi görülmüyor. Yatırımların özel sektör tarafından yapılacak olması, AB’nin bu rakam üzerindeki kontrolüne sınırlama getiriyor.
