Sudan’da “El-Bera” Tugayı: Kargaşadan İktidarın Kapısına Uzanan İhvan Savaşı
Sudan’daki savaş üçüncü yılına girerken, Müslüman Kardeşler (İhvan) örgütü, ülkenin içine sürüklendiği kaosu bir fırsata çevirerek yeniden siyasi sahneye dönmenin yollarını arıyor.
2019’da halk ayaklanmasıyla iktidardan uzaklaştırılan İhvan'ın, o günden bu yana sivil kanadın çabalarıyla yeniden yükselişinin önüne geçilmişti. Ancak 15 Nisan 2023’te başlayan savaşla birlikte, örgüt kendisini bir kez daha Sudan’ın kaderinde söz sahibi yapacak son fırsatı buldu.
Bu çabanın merkezinde ise, İhvan’a bağlı “El-Bera bin Malik Tugayı” yer alıyor. Bu yapı, Sudan’daki karar mekanizmalarında etkili olmak için savaşta ordu safında yer alarak dikkatleri üzerine çekti.
El-Bera Tugayı Kimdir?
El-Bera bin Malik Tugayı, ismini yeni duyursa da kökleri eskiye dayanıyor. Tugay, başlangıçta İhvan ve İslami Hareket’in organize ettiği Ramazan iftarlarını koruma adı altında ortaya çıksa da asıl kuruluşu, eski Sudan Ulusal İstihbarat Teşkilatı’nın “gölge birlikleri” içinde gizlice yapıldı.
Al-Ain News’in elde ettiği bilgilere göre, tugay üyeleri Sudan ordusu ve istihbarat liderlerinden özel askeri eğitimler aldı. Ayrıca yıllar içinde örgüt, İhvan’ın Sudan dışındaki yapılanmalarından – Suriye, Lübnan’daki İslami gruplar ve diğer Arap ülkeleri – askeri ve istihbari destek gördü.
Tugay aynı zamanda, bazı bölgesel ülkelerden silahlı insansız hava araçları, istihbarat bilgileri ve koordinat desteği alarak, Hızlı Destek Kuvvetleri'ne (HDK) karşı verilen savaşın ateşini canlı tuttu.
Gizli Cephanelikler ve On Binlerce Militan
Önceki rejim döneminde hazırlanan ve ordu komutanlığının haberdar olmadığı gizli silah depoları, El-Bera Tugayı’nın eline geçti. Tugayın sözcüsü, geçtiğimiz ay verdiği bir röportajda, savaşçı sayılarının 20 bini geçtiğini açıkladı. Ancak bazı kaynaklar bu sayının ülke genelinde 50 bine yaklaştığını, yalnızca savaşçılar değil, lojistik destek ve diğer personelin de bu sayıya dahil olduğunu ifade ediyor.
İhvan, bu tugayı Sudan ordusuna sızmak ve gelecekteki yönetimi ele geçirmek amacıyla araç olarak kullanıyor. Tugay komutanı Musbah Ebu Zeyd’in liderliğinde, birlik mensupları ordu içindeki zırhlı birlikler, piyade ve istihbarat birimlerine yerleştirildi.
Tugaya yakınlığıyla bilinen ve halihazırda ordu komutan yardımcısı konumundaki General Yasir Abdürrahman el-Atâ, ordunun içindeki en etkili isimlerden biri. El-Atâ, daha önce eski rejimin etkisini ortadan kaldırmak için kurulan "Güçlerin Dağıtımı Komitesi"nin başındaydı ancak yetersizlik eleştirileri nedeniyle istifa etmişti.
Bu bağlantı sayesinde tugay, ordu içinde resmi olmayan yollarla subaylık rütbeleri elde etti. Tugay lideri Musbah Ebu Zeyd'in “Binbaşı” rütbesi alması bu sürece örnek olarak gösteriliyor. Ancak bu, Sudan ordusunun geleneksel askeri düzenine tamamen aykırı.
Askeri Güçten Fazlası: İktidara Giden Sivil Yol
El-Bera Tugayı sadece savaş alanında faaliyet göstermiyor. Aynı zamanda İhvan’ın düşman olarak gördüğü tüm kesimlere – HDK’dan sivil muhalefete kadar – karşı istihbarat toplayan bir ağ kurmuş durumda.
Tugay, bu operasyonel birimlerini doğrudan İhvan'ın lider kadrosuyla koordine ediyor. Öyle ki, bazı operasyon bölgelerinde yakalanan yabancı uyruklu İhvan mensuplarının salıverilmesi için Sudan ordusu ve istihbaratına arka planda lobi yapıldığı öğrenildi.
Ayrıca tugay, Darfur’daki silahlı hareketlerle temas halinde. Savaşın başlangıcında HDK’ya karşı orduya katılan Darfur’un bazı milis güçleriyle koalisyon kuruldu. El-Bera Tugayı, İhvan ve bazı dış aktörlerden aldığı maddi desteği bu grupları kendi saflarına çekmek için kullanıyor. Bu da, kaynak sıkıntısı çeken orduya ve milis gruplara karşı bir avantaj sağlıyor.
Öte yandan tugay, askeri alandaki faaliyetlerinin yanında, İhvan'ın sivil idareye dönüş hedefi doğrultusunda "sivil destek taburları" kurdu. Bu taburlar; sağlık, eğitim, kamu hizmetleri ve insani yardım gibi alanlarda faaliyet göstermek üzere oluşturuldu ve aynı zamanda idari kurumlara da sızmak üzere planlandı.
Ertelenmiş Bir İç Savaş
Son dönemlerde, İhvan’a yakın medya organları ve sosyal medya kanalları El-Bera Tugayı’nı “Hartum’un kurtarıcısı” ve “HDK’yı dize getiren kahraman güç” olarak lanse etmeye başladı. Tugay, bu propaganda sayesinde halk nezdinde ve ordu içinde meşruiyet kazanmaya çalışıyor.
Ancak bu hızlı yükseliş, ordu lideri Abdulfettah el-Burhan için bir tehdit unsuru haline geldi. Zira El-Bera Tugayı’nın artan nüfuzu, Sudan’daki güç dengelerini değiştiriyor. El-Burhan’ın, bölgesel ve uluslararası izolasyondan çekindiği ve İhvan’la doğrudan bir çatışmayı şu an için ertelemeyi tercih ettiği belirtiliyor.
Şimdilik tüm dikkatini HDK’yla süren savaşa vermek isteyen el-Burhan, İhvan’la kaçınılmaz güç mücadelesini sonraya bırakmış görünüyor.
