2023 Nobel Barış Ödülü kadın hakları savunucusu Nerges Mohammedi’ye verildi
2023 Nobel Barış Ödülü ülkesindeki kadın baskısına karşı mücadelesi nedeniyle İranlı insan hakları aktivisti Narges Mohammedi'ye verildi.
Norveç Nobel Komitesinden yapılan açıklamada, ödülün, Muhammedi'nin İran'da "baskı altındaki kadınlar için gösterdiği mücadele dolayısıyla" verildiği bildirildi.
Açıklamada, ödülü kazanan Muhammedi'nin "herkes için insan hakları ve özgürlükleri teşvik etme mücadelesinde" bulunduğu vurgulandı.
Muhammedi'nin, İran’da 13 kez gözaltına alındığı belirtilerek "cesur insan hakları mücadelesinin muazzam bedeller" getirdiğine işaret edildi. Hakkında 5 mahkumiyet kararının verildiği ve 31 yıla mahkum edildiği kaydedildi.
Açıklamada, Muhammedi'nin "kadın, insan hakları savunucusu ve özgürlük savaşçısı" olduğu belirtilerek, şu ifadelere yer verildi:
"(Komite) Kendisine bu yılki Nobel Barış Ödülü'nü verirken onun İran'da insan hakları, özgürlük ve demokrasi için verdiği cesur mücadeleyi onurlandırmak istiyor. Bu yılki Barış Ödülü, aynı zamanda önceki yıl teokratik rejimin kadınları hedef alan ayrımcılık ve baskı politikalarına karşı gösteri yapan yüz binlerce kişiye de veriliyor. Muhammedi'ye verilen ödül, sosyal adaleti, insan haklarını ve demokrasiyi ilerletmek için çalışanlara verdiği köklü bir geleneğin devamı niteliğindedir. Bunlar, kalıcı barışın önemli ön koşullarıdır."
İRANLI AKTİVİST NERGİS MUHAMMEDİ KİMDİR?
Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi ile kadın haklarıyla ilgili gerçekleştirdiği çalışmalarıyla tanınan İran'da aktivist kimliğiyle ön plana çıkan İnsan Hakları Savunucuları Merkezi Başkan Yardımcısı Nergis Muhammedi "ulusal güvenliğe karşı eylemde bulunmak ve rejime karşı propaganda" gibi suçlamalarla ilk olarak Eylül 2011'de 6 yıl hapse mahkum edilmişti.
"Rejime karşı propaganda" ve "yetkililere karşı iftira" ile suçlanan Muhammedi, İran'da toplamda 31 yıl hapis ve 154 kırbaç cezasına çarptırılmıştı. Muhammedi, cezaevinde de ciddi sağlık sorunları geçirmişti.
Halen cezaevinde bulunan Muhammedi, özellikle son aylarda İran'daki cezaevleri ve gözaltı merkezlerinin durumu ile mahkum ve tutuklulara yönelik şiddete ilişkin cezaevinden çok sayıda mektup göndermiş ve bu mektuplar, BBC gibi uluslararası medya kuruluşlarında yayımlanmıştı.
2022'DE NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ'NÜ İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARI KAZANMIŞTI
2022 Nobel Barış Ödülü'nü, Belarus'tan insan hakları savunucusu Ales Bialiatski ile Rusya ve Ukrayna'dan insan hakları örgütleri Memorial ve Center for Civil Liberties kazanmıştı.
Ödülün, Bialiatski ve iki örgüte, hümanist değerler, anti-militarizm ve hukuk ilkeleri lehine gösterdikleri tutarlı çabalar için verildiği bildirilmişti.
2021 Nobel Barış Ödülü'nü, Filipinler ve Rusya'da ifade özgürlüğü için mücadele eden gazeteciler Maria Ressa ve Dmitry Muratov kazanırken, 2020'de ödülün sahibi Dünya Gıda Programı, 2019'da Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed olmuştu
NOBEL ÖDÜLLERİ NEDİR
İsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900'de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor.
Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 ayrı dalda en başarılı kabul edilen kişiler veya kuruluşlara veriliyor.
Bunlara ek Nobel Ekonomi Ödülü, 1968'de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel'in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla ilk kez 1969'da takdim edildi.
