Taksim saldırısı I Mehmet Ali Kulat: “Seçmen güvenlik kontrolü olmadığını düşünüyor” AL-AiN Türkçe ÖZEL

MAK Danışmanlık şirketi Başkanı Mehmet Ali Kulat Taksim’deki bombalı sadırıyla ilgili, “PKK üstlenmiş olsaydı, Türkiye'deki algısı itibarıyla HDP’de ciddi oy düşüşü olabilirdi.” diyerek, “Seçmen güvenlik kontrolü olmadığını düşünüyor.” şeklinde konuştu.

Son anket sonuçlarını açıklayan MAK Danışmanlık şirketi Başkanı Mehmet Ali Kulat, AL-AiN Türkçe’den Alev Olgay’a verdiği röportajda, son anket sonuçlarına göre partilerin oy dağılımlarını ve Taksim'de gerçekleştirilen bombalı saldırının seçmendeki etkisini, bir sonraki ankette yansımalarını yorumladı.

MAK Danışmanlık şirketi Başkanı Mehmet Ali Kulat, 1-8 Kasım 2022 tarihleri arasında gerçekleştirdikleri kamuoyu araştırması anket sonuçlarını Sözcü yazarı Saygı Öztürk ile paylaştı.

“Yarın seçim olsa oyunuzu hangi siyasi partiye verirsiniz?” sorusunun yanıtına göre oy oranlarının dağılımı şöyle; Yüzde 32.3 AK Parti, yüzde 24.4 CHP, yüzde 15.5 İYİ Parti, yüzde 7.5 HDP, yüzde 6,5 MHP, yüzde 2.4 Deva Partisi, yüzde 1.2 Gelecek Partisi, yüzde 1.2 Yeniden Refah Partisi, yüzde 1.1 Zafer Partisi, yüzde 1.1 Bağımsız Türkiye Partisi, diğer partilerin oy oranları ise yüzde 1'in altında. Yüzde 3 ise kararsız ya da yanıt vermeyenlerden oluşuyor.

Yarın seçim olsa hangi siyasi partiye oyunuzu verirsiniz? sorusunun yanıtını verdi seçmenler. Yüzdelerle baktığımızda AK Parti’nin %32,3 gibi bir oranı var. Burada bir yükseliş trendi mi var? Sebebi ne olabilir?

Öncelikli olarak AK Parti’nin olduğu görülen oyların yaklaşık 2 puan kadarının HDP’li oylar olduğunu her seferinde söylüyoruz. Yani HDP’li seçmen farklı endişelerinden ya da korkularından kaynaklı nedenlerle özellikle kentte yaşayan Kürt seçmenler kendilerini AK Partili olarak ifade ediyorlar ki bu yıllardır gözlemlediğimiz bir durum. Yani kararsızım demiyorlar. AK Parti'ye oy vereceğim diyorlar, iktidar AK Parti olduğu için. Muhtemelen aynı seçmen eğer ortam aynı devam ediyor olursa 2 sene sonra Cumhuriyet Halk Partisi'nin iktidar olduğu bir Türkiye'de de belki Cumhuriyet Halk partiliyim diyebilir. Öncelikle böyle bir durumla karşı karşıyayız. Bu bir ikincisi şu anda AK Parti'deki yükseliş genelde mevsimseldir. Başka konulardan bağımsız olarak bizim 20 yıldır yapmış olduğumuz araştırmaları incelediğimizde, haziranla kasım arasındaki süreçte genelde iktidarlarda mevsimsel nedenlerle, yaz dönemi olması, pazar fiyatlarının biraz daha ucuz olması, okulların kapalı olması, ailelerin giderlerinin daha az olması, turizm gibi konular vatandaşta moral ve motivasyon artmasına neden olduğu üzere, iktidar lehine yaklaşık 2 puan kadar bir artış gündeme gelebilir.

Mesela EYT gündemde. Bu gibi meselelerin de etkisi oluyor mudur?

O tür konular da var ama o konuların etkisinin en azından şu ana kadar çok büyük bir etki olmadığı kanaatindeyiz. Yani sınırlı bir etkiden bahsediyoruz. Dolayısıyla ağırlıklı olarak mevsimsel nedenlerle olan oy artışı şu anda ankette görülüyor.

Kış döneminde de tam tersi oluyor. Kışın da bu oylarda bir düşüş yaşanıyor. Diğer konulardan bağımsız mesela 3 puan kadar kış döneminde şubat ayına geldiğimizde marta yaklaştığımızda bir düşüş dikkatimizi çekiyor.

HDP’nin oylarında bir düşüş mü var?

HDP’nin oy düşüşüne neden bir durum söz konusu değil. Az önce açıkladığım sebepten dolayı düşük görünüyor. Normalde HDP’nin şu anda 10 çizgisinin biraz daha üstünde olduğu kanaatindeyiz. Ama anketlere yansıyan boyutu itibarıyla 7 buçuk 8 bandında görünüyor. Kararsızlar dağıtıldığında 8’in üzerinde görünüyor. Dolayısıyla o 2 puanlık ekleme yapıldığı zaman 10’un üstünde olduğu görülüyor. Ancak özellikle %7’lik barajla birlikte HDP’nin %12-13 aldığı dönemler oldu biliyorsunuz. Buradaki seçmen, 2-3 puanlık seçmen daha çok Cumhuriyet Halk Partili olup HDP barajı aşsın diye HDP’ye oy veren seçmendir. Baraj aşağıya indiğinde doğal olarak o seçmen eski adres olan Cumhuriyet Halk Partisi'ne dönecektir.

Son anketinizde CHP’nin oy oranlarını nasıl okumak gerekiyor?

Cumhuriyet Halk Partisi'nde de şu andaki yapmış olduğumuz araştırmalarda son seçimde %22 olan oyunun 2-3 puan arttığı görülüyor. % 24-25 bandında farklı dönemlerde çıkıyor. Son araştırmamızda da öyle… Ancak burada bir detayı söyleyeyim, Eğer Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı CHP adayı olarak yani Cumhurbaşkanı adayı olarak açıklanırsa orada en az bir 5 puanlık Cumhuriyet Halk Partisi artışı gündeme gelebilir.

Şu anda aday açıklanmaması da bir etken midir? Özellikle Kılıçdaroğlu aday olduğunda mı % 5’lik bir artış olabileceğini söylüyorsunuz?

Kılıçdaroğlu aday olursa orada artış olur, Meral Akşener İyi Parti Genel Başkanı olarak Cumhurbaşkanı adayı olursa masanın aday olursa orada artış olur. Yani Cumhurbaşkanı adayı olmak, masadaki herkese doğal olarak artı sağlayacaktır.

Geçmişte Muharrem İnce'nin oyundaki artışın nedeni büyük oranda ittifakın yani karşı blok olarak AK Parti'nin karşısındaki blok olarak aday olmasından kaynaklanmıştır. Gerçi o ittifak böyle bir ittifak değildi, İyi Parti'nin adayı vardı.

MHP ise hala % 7’nin yani barajın altında yüzde 6 oy oranı görünüyor son ankette. Sebebi nedir?

Milliyetçi Hareket Partisi’nin temel sorunu şu Milliyetçi Hareket Partisi son dönemde yapmış olduğu mitinglerle daha aşağıya inmişti aslında birazcık toparlamaya başladı. Muhtemeldir önümüzdeki süreçte eğer bu mitingler devam ederse 7 bandının üstüne çıkabilir. Ama bugün için en büyük sorunu şu Milliyetçi Hareket Partisi'nin, AK Parti'nin başta ekonomi olmak üzere sorunlarının ortağı olarak görülüyor.

Geçmişte Milliyetçi Hareket Partisi'nin şöyle bir durumu vardı, İyi Parti kurulunca önemli ölçüde İyi Parti'ye giden MHP oylarının yerini, AK Parti'ye kızan AK Partililer doldurmuştu. Ancak bu sefer şöyle bir durum söz konusu, AK Parti'nin özellikle ekonomi konusundaki eleştirilerinden MHP de nasibini alıyor. Kullandıkları dil itibarıyla MHP’lileşen AK Parti, AK Partilileşen MHP birbirlerine zarar veriyorlar.

Bu anket bir 8 Kasım 2022 tarihleri arasında yapıldı. Şimdi biz ayın 13’nde Taksim'de bir bombalı saldırı yaşadık. Bu saldırıdan sonra anket dağılımını nasıl öngörüyorsunuz?

Bombalı saldırılar terör meseleleri şüphesiz bir etki yaparlar ama bunun çok büyük sıra dışı bir etkisi olmasını beklemiyoruz. Çünkü burada daha netleşmiş bir fotoğraf yok ortada. Mesela buradaki saldırıyı PKK üstlenmiş olsaydı, Türkiye'deki algısı itibarıyla HDP de ciddi oy düşüşü milliyetçi oylarda da ciddi oy artışı olabilirdi. Ancak şu anda buradaki terör eylemini PKK’nın üstlenmemiş olması ya da PKK’nın diğer uzantılarının üstlenmemiş olması sebebiyle HDP’de düşüş olmaz diye düşünüyorum.

2015’te Ahmet Davutoğlu'nun “Bombalar patlıyor, oylarımız artıyor” açıklamasının ardından akıllara da bu süreç geldi ve bir sonraki anket de merakla bekleniyor. Öngörünüz nedir?

Açıkçası şöyle, en azından bu eylem açısından söyleyelim buradaki duruşa benzeyen bir duruş ortaya koymuyor. Muhalefet çok daha diri… Türkiye seçmeninde de el değiştirdiğinde iyi yönetemeyeceği düşünülen bir umutsuzluk yok. O zaman Türkiye'de biliyorsunuz iktidar seçim kaybetmişti ama muhalefet de umut veremiyordu. Dağınık bir muhalefet görüntüsü vardı. Burada akıllı masa çözüm önerileriyle birlikte toplumun önünde duruyor. Çözüm önerilerini arttırdıkça, iktidarda oy artışı, muhalefete oy düşüşü diye bir durum olmaz. Tam tersi bir durum olur. Tam tersi yönetim zaafı gündeme gelir.

Seçmende bir saldırı gerçekleştiğinde ülke güvenlik kontrolü kimin elindeyse kendini oraya mecbur hissetme gibi bir algı oluşuyor mu?

Tam tersi… Seçmen şu anda güvenlik kontrolü olmadığını düşünüyor.