Kuraklık, su yollarını tehdit eden küresel sorun
Kuraklığın ekonomik zararı 2021'de 20 yıllık ortalamaya göre %63 arttı.
Dünyadaki ürünlerin %90'ı okyanuslardan ve su yollarından taşındığından su, küresel ticaret için hayati önem taşıyor; ancak son yazlar, bazı büyük su yollarının kuraklığa karşı ne kadar hassas olduğunu gösterdi.
Manaus'taki büyük bir Brezilya limanı, kayıtların tutulmaya başladığı günden bu yana Ekim 2023'te en düşük seviyesini gördü. 2022'de Mississippi, Yangtze ve Ren nehirlerinde ciddi kuraklık yaşadı.
Brezilya'da uzun süren kuraklığın birkaç ay daha devam etmesi bekleniyor ve gelecekte sadece kurak bölgelerde değil, dünyanın çeşitli yerlerinde daha şiddetli kuraklıkların yaşanması bekleniyor.
Birleşmiş Milletler, 2050 yılına kadar kuraklığın dünya nüfusunun %75'ini etkileyebileceğini söylüyor.
Bunun küresel ticaret açısından endişe verici sonuçları olabilir: Su seviyeleri gemilerin hareket edemeyeceği kadar düşük olduğunda, tedarik zinciri çöker ve bu da maliyetli olabilir.
Dört ana nehir kuraklıktan nasıl etkilendi ve geleceğe hazırlık için neler yapılabilir?
AMAZON BÖLGESİNDE KURAKLIK
Temmuz ve Ekim 2023 arasındaki aşırı yağış kıtlığı, Brezilya'nın Amazonas eyaletini kuraklığa sürükledi. Manaus limanındaki nehir seviyeleri 1902'den bu yana en düşük seviyelerine düştü.
Amazon'zn en büyük kollarından biri olan Rio Negro'da su seviyesi Ekim 2023'te 13,5 metreye düştü. Ortalama seviye yaklaşık 20 metreydi.
Manaus, Amazon bölgesinin ana ulaşım merkezidir. Sığır eti ile hayvan derisi gibi mallar için önemli bir geçiş noktası. Nehirde su azalması büyük yüklerin azaltılmasına yönelik bazı yöntemlere yol açtı. Kuzey Amazon nakliye rotalarının maliyetleri arttı ve bölgenin mısır mahsulünün kesintiye uğrama riski var.
Kuraklık yalnızca Rio Negro ile sınırlı değil; diğer büyük nehir kolları da düşük su seviyelerinden muzdarip... Amazon Havzası'ndaki birçok topluluk izole edilmiş ve içme suyuna erişemez hale gelmiş ve nehir yunuslarının yanı sıra birçok balığın ölümüne neden olmuş.
AVRUPA'NIN 500 YILDA GÖRDÜĞÜ EN KÖTÜ KURAKLIK
Ren Nehri, İsviçre'de başlar ve Kuzey Denizi'yle birleştiği Hollanda'ya yaklaşık 800 mil kadar uzanır. Yılda 300 milyon tondan fazla malın taşındığı, Avrupa için önemli bir ulaşım bağlantısı sayılır.
2022 yazında Ren Nehri'nde düşük su seviyeleri yaşandı ve bu durum kargoların geliş ve gidişinde ciddi gecikmelere neden oldu. Avrupa 500 yılın en kötü kuraklığını yaşarken, bazı gemiler kapasitelerinin yalnızca yüzde 25'iyle denize açılmak zorunda kaldı.
AMERİKA'NIN 22 YIL BOYUNCA TANIK OLDUĞU BÜYÜK KURAKLIK
Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısında, 1.200 yılın en kurak dönemi olan 22 yıllık bir kuraklık yaşanıyor. Amerika Birleşik Devletleri'nin doğusundaki daha az kurak bölgeleri bile kuraklığın etkilerini sıklıkla hissediyor.
Mississippi Nehri, kuzey Minnesota'daki Itasca Gölü'nden yaklaşık 2.350 mil boyunca Meksika Körfezi'ne kadar uzanıyor ve her yıl 450 milyon tondan fazla ithalat, ihracat ve yurt içi nakliye taşıyor.
ÇİN'DE 1865'TEN BU YANA EN DÜŞÜK SU SEVİYESİ
Yangtze Nehri Havzası, kıyı kenti Şangay'dan güneybatı Çin'deki Sichuan Eyaletine kadar uzanıyor.
Nehir havzasındaki yağışların azalması ve artan sıcaklıklar buharlaşmayı hızlandırdı ve Yangtze Nehri drenaj bölgesindeki Ağustos ayı su seviyelerinin ay ortalama seviyelerinin %60 altında kalmasına neden oldu.
Çin'de o kadar şiddetli bir yaz kuraklığı yaşandı ki Yangtze Nehri'ndeki su seviyeleri 1865'ten bu yana en düşük seviyesine ulaştı ve bu durum hidroelektrik enerji kesintilerine ve nakliyenin durmasına neden oldu.
KURAKLIĞIN GELECEĞİ?
Birleşmiş Milletler'in 2022 rakamlarına ilişkin kuraklık raporuna göre, kuraklıklar 2000 yılından bu yana önceki 20 yıla kıyasla sayı ve süre bakımından neredeyse %30 arttı.
Kısa vadeli çözümler, ticaret mallarının taşındığı su yollarındaki su seviyelerinin azalması sınırlı bir şekilde çözüyor. Alman hükümeti, Ren Nehri'nin daha az derin bir bölümünü derinleştirmeye yönelik bir girişimde bulunmayı planlıyor. Bu adım, ABD Ordusu Mühendis Kolordusu'nun Mississippi Nehri'nde gerçekleştirdiği tarama işlemine benzer bir girişim. Başka bir yerden su eklemek de bir seçenek.
Çin Su Kaynakları Bakanlığı, yazın en zorlu dönemlerinde rezervuarlardan nehre beş milyar metreküpten fazla su boşalttı.
