İsrafın ardı arkası kesilmiyor | Trilyonlar her yıl çöpe gidiyor

Türkiye, her yıl milli gelirinin yaklaşık yüzde 15’ini israf ediyor. Bu da yaklaşık 2 trilyon 250 milyar liraya denk geliyor. Bu parayla, 1 milyonun üzerinde konut yapılabilir. Peki israfın önüne nasıl geçilir?

Türkiye İsrafı Önleme Vakfı’nın 2023 yılı israf raporuna yayımlandı. Raporda, 2022’de Türkiye milli gelirinin yüzde 15’ine denk gelen 2 trilyon 250 milyar liranın israf edildiğine yer verildi.

170 bin 400 okul, 16 bin hastane

Raporda bu miktarla her biri 1 milyon 700 bin lira değerinde 1 milyon 323 bin konut yapılarak konut sorununun çözülebileceğine işaret edildi. Yine her biri 600 yataklı ve tanesi 140 milyon lira değerinde 16 bin 71 hastane kurulabileceği kaydedildi. Aynı parayla, her biri 13 milyon 200 bin lira değerinde 16 derslikli 170 bin 454 ilkokul ve ortaokul yapılarak, eğitimde fiziki kapasitenin artırılabileceğine dikkat çekildi.

Gıda israfına ‘dur’ deyin

Gıda israfının yüzde 61’ini evsel atıkların, yüzde 26’sını hizmet sektörünün yüzde 13’ünü ise perakende sektörünün oluşturduğu ifade edilen raporda, Türkiye’nin gıda krizinin neden olduğu riskler konusunda en ağır risk altındaki ilk 11 ülke arasında yer aldığı vurgulandı.

Raporda, gıda israfın önüne geçmek için yapılabilecekler sıralandı. Önerilerden bazıları şöyle:

İhtiyaçtan fazla gıda ürünü alınmamalı, gıda ürünleri mutlaka iyi saklanmalı, uzun süreli saklama amaçlanıyorsa derin dondurucu ve poşet kullanılmalı. Ekmek dilimlenerek tüketilmeli. Kuruyan ekmekler israf edilmemeli, içinde az miktarda su kaynayan tencerenin üzerine yerleştirilen süzgeç üstüne konularak tüketilmeli. Bayatlayan ekmekler galeta unu veya kurutulmuş ekmek içi şeklinde çeşitli yemek, pasta ve tatlı yapımında kullanılmalıdır.

Basit hamlelerle su israfının önüne geçin

Türkiye İsrafı Önleme Vakfı’nın raporunda, su israfının önlenmesi için bazı öneriler sıralandı. İşte onlardan bazıları şöyle:

Sebze ve meyveleri akan su altında yıkamak yerine su dolu kapta bir süre bekletin. Sebze ve meyveleri yıkadığınız su ile çiçeklere su verin. Kirlileri bulaşık makinesine koymadan önce dakikalarca sudan geçirmeyin. Bulaşıklarınızı elde yıkamayın. Bulaşık ve çamaşır makinesini tamamen dolduktan sonra çalıştırın. Duş süresini 10 dakikayı geçmeyecek şekilde ayarlayın. Suyun sıcağa dönmesini beklerken akan suyu ziyan etmeyin. Bir kova içinde biriktirerek başka bir alanda kullanın. Dişlerinizi fırçalarken, tıraş olurken, ellerinizi yıkarken musluğu boş yere akıtmayın. Sebepsiz yere sifonu kullanmayın. Sifonu her çektiğinizde 9 litre su harcarsınız.

Elektronik atıklara dikkat!

Raporda, elektronik atıkların günümüzde en hızlı büyüyen atık çeşidi olduğuna dikkat çekildi. “Çamaşır ve tost makinelerinden tablet bilgisayarlara kadar çeşitli elektrikli ve elektronik atık ‘dağının’ 2030’a kadar yılda 74 milyon ton artacağı öngörülmektedir” denildi.