Ekonomide bir yıl nasıl geçti? 2022 yılında Türkiye’de alınan faiz kararları
2022 yılını tamamlarken ekonomide nasıl bir yılı geride bıraktığımıza açıklanan faiz kararlarını inceleyerek bakalım.
Merkez Bankası kasım ayında politika faizini 150 baz puan daha indirerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın arzu ettiği tek haneli yüzde 9 seviyesine düşürdü. Faiz indirimlerinin başladığı Eylül 2021'de bu oran yüzde 19'du. Yani politika faizi 15 ayda yüzde 10 indirildi.
Büyüme odaklı bir anlayışla yola çıkıldığını başından beri vurgulayan karar alıcılar ise arzu edilen büyüme performansı gerçekleşmeyince atılan adımları savunmak için dünyanın geri kalanı ile uyumlu politikalar izlediklerini öne sürüyor.
Yapılan açıklamalar “dünyanın geri kalanında da düşük faiz politikası uygulandığı” ya da “gelişmiş ülke merkez bankaları arasında da ayrışma olduğu” şeklinde ifadelerle yüksek enflasyonist ortamda gelen 10 puanlık faiz indirimlerine makul bir zemin oluşturmaya çalışıyor.
Ekonomide faiz kararları bazında bir yıl nasıl geçti, dönüp bakalım.
Buna göre 2022 yılında açıklanan faiz kararları verileri sırasıyla şöyle:
OCAK:
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, ocak ayı faiz kararı yılın ilk toplantısının ardından açıklandı. Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 14 düzeyinde sabit tutulmasına karar verildi.
ŞUBAT:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yılın ikinci toplantısının ardından faiz kararını açıkladı. Merkez Bankası politika faizini yüzde 14’te sabit tuttu.
MART:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığında toplandı. Yılın üçüncü toplantısında, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 14 seviyesinde sabit tutma kararı alındı.
NİSAN:
TCMB'den faiz oranlarına ilişkin yapılan duyuruda, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığında toplanan Para Politikası Kurulu'nun, politika faizinin yüzde 14'te sabit tutulmasına karar verdiği bildirildi.
MAYIS:
TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığında toplanan 2022 yılının 5. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faiz kararı açıklandı. TCMB, geçen yılın son 4 toplantısında faizde toplam 500 baz puan indirime gittikten sonra, bu yılın ilk 4 toplantısında bir değişiklik yapmamıştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizini yüzde 14 seviyesinde sabit tuttu.
HAZİRAN:
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısının ardından karar açıklandı. TCMB 6. kez üst üste faizi yüzde 14'te sabit bıraktı.
TEMMUZ:
Toplantıda, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 14 seviyesinde sabit tutma kararı alındı. Banka bir önceki toplantıda da politika faizini yüzde 14 seviyesinde sabit tutmuştu
EYLÜL:
Merkez Bankası'nın ağustos ayı faiz kararı merakla beklenirken TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu öncülüğünde gerçekleştirilen toplantının ardından Para Politikası Kurulu kararını verdi. Aralık 2021'den beri sabit tutulan politika faizi, 2022 Ağustos'unda yüzde 14'ten 13'e indirildi.
EKİM:
Aralık 2021'den itibaren sabit tutulan ve Ağustos ile Eylül aylarında 100 baz puan düşürülen politika faizi, 2022 Ekim ayında da 150 baz puan düşürülerek yüzde 10,5'e indirildi.
KASIM:
Kasım ayı olağan toplantısını yapan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizini 150 baz puan düşürerek yüzde 9'a çekti.
ARALIK:
Merkez Bankası (TCMB) enflasyondaki yükselişe rağmen gerçekleştirdiği 500 baz puanlık son faiz indirim döngüsünün ardından politika faizini aralıkta yüzde 9 seviyesinde sabit tuttu.
FAİZ ENFLASYON SARMALI
TCMB 2021'in son çeyreğinden bu yana 10 puan faiz indirdi. Buna karşılık enflasyon beklentileri yüzde 12’li seviyelerden yüzde 42’lere yükseldi. Son dönemde hafif bir düşüş görülse de bir sene öncesine göre enflasyon beklentilerinde 20 puan üzerinde bir artış var.
PEKİ, VATANDAŞA FAİZ İNDİRİMİ VAR MI?
Yüksek enflasyon ve doları kuru sebebiyle vatandaşın alım gücü düşünce tüketici cebindeki nakit boşluğunu kredi kartıyla dolduruyor. Üstelik kredi kartı ile yaptığı her alışverişte tüketicinin sırtına bir de faiz yükü biniyor. Düşmeyen faizler de tüketicinin borcunun katlanmasına neden oluyor.
Tüketici ilaç alırken bile kredi kartının son kuruşuna kadar kullanıyor. Çünkü ev bütçesi artık borçla dönüyor. Hem de yüksek faizli borçla. Merkez Bankası’nın faiz indirimleri ihtiyaç kredilerine, kredi kartı faizlerine yansımıyor.
Nakite sıkışan vatandaş kredi kartına sarılıyor. O da yetmeyince ihtiyaç kredisine... Merkez Bankası 2022 yılında kademeli olarak politika faizini yüzde 14’ten yüzde 9’a çekti. Beklenti bu düşüşün tüketiciye de yansıması, piyasanın canlanmasıydı ama olmadı. Faiz indirimi ihtiyaç kredisine de yansımadı.
