2022 yılında Türkiye’de açıklanan enflasyon rakamları

2022 yılını tamamlarken ekonomide nasıl bir yılı geride bıraktığımıza açıklanan enflasyon rakamlarını inceleyerek bakalım.

Son yıllarda güvenin giderek azaldığı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) açıkladığı enflasyon verileri ile daha önce hiç olmadığı kadar tartışılıyor. Kurumun her ayın 3’ünde açıkladığı enflasyon verileri ile alternatif enflasyon oranı yayımlayan kurumlar arasında büyük fark var. Halkın hissettiği enflasyon da TÜİK rakamlarından çok daha yüksek.

Türkiye İstatistik Kurumu her ayın başında bir önceki aya ilişkin enflasyon verilerini duyuruyor ancak tüketiciler ve ekonomistler, zamların enflasyona yansımadığını savunuyor. Sosyal medyada düzenli olarak satın aldıkları ürünlerdeki fiyat artışlarını kendi alışveriş etiketleri üzerinden göstermeye çalışanlar ‘gerçek enflasyon’ tartışmasını alevlendirdi. Üretici ve tüketici fiyatları arasındaki makas ise giderek açıldı.

Üretici enflasyonu 2022’nin kasım ayında 136,02 olarak gerçekleşti. Yüzde 84,39 olarak açıklanan tüketici enflasyonu ile üretici fiyatları arasındaki fark 51 puandan fazla.

RAKAM BAŞKA, HİSSEDİLEN BAŞKA

Zamlar karşısında savunmasız kalan halk daha da zor duruma düşüyor. Bugün geldiğimiz noktada 7’den 77’ye herkesin dilinde ‘Merkez Bankası faizleri düşürür mü?’, ‘Dolar daha ne kadar artar?’, ‘Gram altın kaç para oldu?’, ‘Ekmek fiyatları nereye gidiyor?’ soruları var.

Ekonomide enflasyon bazında bir yıl nasıl geçti, dönüp bakalım.

Buna göre 2022 yılında açıklanan enflasyon verileri sırasıyla şöyle:

OCAK:

TÜİK’e göre 2022 yılı ocak ayında TÜFE yüzde 11,10 oranında arttı. Ocak ayındaki artışla birlikte yıllık enflasyon yüzde 48,69 düzeyinde gerçekleşmişti. ENAG’ göre ise ocak ayı enflasyonu yüzde 15.52, yıllık enflasyon ise yüzde 114.87 olarak kayıtlara geçti.

ŞUBAT:

TÜİK tarafından 2022 yılı Şubat ayına ilişkin yayımlanan verilere göre, enflasyon aylık bazda yüzde 4.81 arttı. TÜFE şubat ayında yüzde 11.10 artış gösterdi ve Ocak ayında yüzde 48.69 olan yıllık enflasyon yüzde 54.44'e yükseldi.

Her ay, kendi hesapladığı enflasyon oranıyla kamuoyunun karşısına çıkan ENAG'a göre ise TÜFE şubat ayında yüzde 5.44 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise yüzde 123.80 olarak gerçekleşti.

MART:

TÜİK'in mart ayına ilişkin paylaştığı enflasyon verilerinde enflasyon martta yüzde 5.46 artmış ve yıllık bazda yüzde 61.14'le yeniden rekor tazelemişti.

Mart ayına ilişkin enflasyon hesaplamasını TÜİK'ten önce yayımlayan ENAG’a göre enflasyon martta aylık bazda yüzde 11.93 artarken, yıllık bazdaki artış ise yüzde 142.63 olmuştu. TÜİK’in enflasyon verileri ENAG’ın verilerinin çok altında kalmıştı.

NİSAN:

TÜİK’in açıkladığı enflasyon verilerine göre Nisan ayında enflasyon yıllık yüzde 69.97, aylık yüzde 7.25 arttı. TÜİK verileri baz alındığında 2022 yılı nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 7.25, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 31.71, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 69.97 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 34.46 artış gerçekleşti.

Bağımsız ekonomistlerden oluşan ve kendi verilerini yayımlayan ENAG’a göre ise nisan ayında enflasyon artış oranı yüzde 156.86 olarak gerçekleşti. Nisan ayında ise yüzde 8.68 arttı.

MAYIS:

TÜİK, 2022 yılı mayıs ayı için açıkladığı enflasyon verileri baz alındığında enflasyon yıllık yüzde 73.50, aylık yüzde 2.98 arttı. Üretici enflasyonu ise yüzde 132.16 artarak, rekor düzeye yükseldi. Söz konusu artış Mart 1995'ten bu yana kaydedilen en hızlı yükseliş oldu. Öte yandan TÜİK mayıs ayında ilk kez madde sepeti fiyat listesini yayımlamadı.

ENAG da her ay, kendi hesapladığı enflasyon oranıyla kamuoyunun karşısına çıkıyor. Açıklanan oranların TÜİK ile arasında büyük bir makas olması dikkat çekiyor. ENAG’ın mayıs ayına ilişkin açıkladığı enflasyon verilerine göre mayıs ayında enflasyon yüzde 5.46 artarken yıllık enflasyon ise yüzde 160.76 olarak gerçekleşti.

HAZİRAN:

TÜİK'in verilerine göre, 2022 yılı haziran ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 4.95, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 42.35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 78.62 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 44.54 artış gerçekleşti.

TÜİK'in açıkladığı enflasyon verileri son 24 yılın zirvesi olsa da ENAG verilerinin çok altında kaldı.

ENAG'a göre, ENAGrup Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi (E-TÜFE) haziran ayında yüzde 8.31 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise yüzde 175.55 olarak gerçekleşti. Son 6 aylık oran ise yüzde 71.44 olarak gerçekleşti.

TEMMUZ:

TÜİK'e göre resmi enflasyon Temmuzda yüzde 2,37 arttı, yıllık enflasyon ise yüzde 79,60 oldu. ENAG'a göre ise temmuz ayında yüzde 5,03 arttı, yıllık enflasyon ise yüzde 176'ya yükseldi.

AĞUSTOS:

TÜİK’e göre tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) ağustosta yüzde 1,46 arttı. Bir önceki ay yüzde 79,6 olan yıllık enflasyon, ağustosta yüzde 80,21’e ulaştı. Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) açıkladığı “ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi” (E-TÜFE) ile TÜİK arasındaki makas daha fazla açıldı. ENAG’a göre ağustosta enflasyon aylık yüzde 5,86 ve yıllık yüzde 181,37 oldu. ENAG, gıdada aylık enflasyonu yüzde 8,62 ölçerek, TÜİK’in gıda enflasyonunun yaklaşık 10 katı olduğunu açıkladı.

EYLÜL:

TÜİK’e göre tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) eylülde yüzde 3,08 arttı. Bir önceki ay yüzde 80,21 olarak açıklanan yıllık enflasyon, eylülde yüzde 83,45’e ulaştı. Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) açıkladığı “ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi” (E-TÜFE) ile TÜİK’in enflasyon verileri arasındaki fark da açılmaya devam etti. ENAG’a göre eylülde enflasyon aylık yüzde 5,30 ve yıllık yüzde 186,27 oldu.

EKİM:

TÜİK’e göre tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) ekimde yüzde 3,54 arttı. Önceki ay yüzde 83,45 olarak açıklanan yıllık enflasyon, ekimde yüzde 85,51’e ulaştı. TÜİK’e alternatif olmasıyla tartışma yaratan Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) göre ise ekimde enflasyon aylık yüzde 7,18 ve yıllık yüzde 185,34 oldu.

KASIM:

TÜİK’e göre tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) kasımda yüzde 2,88 arttı. Önceki ay yüzde 85,51 olarak açıklanan yıllık enflasyonda baz etkisi görülmeye başlandı ve enflasyon kasımda yüzde 84,39’a geriledi. TÜİK’e alternatif olmasıyla tartışma yaratan Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) göre ise enflasyon, kasımda aylık yüzde 4,24 ve yıllık yüzde 170,70 oldu. Bir önceki ay yıllık enflasyonu yüzde 185,34 ölçen ENAG’ın enflasyon rakamlarında baz etkisiyle düşüş 14,64 puan oldu.

ARALIK:

Aralık ayı enflasyon rakamları ise Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ocak ayında açıklanacaktır.

Öte yandan 2023 yılında da enflasyon beklentileri yüzde 40’ın üzerinde.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 2023 yılı enflasyon beklentisini yükseltti ve Türkiye’de enflasyonun yüzde 40’ın üzerinde seyredeceğini açıkladı.