170 uluslararası kuruluşun COP28’e son çağrısı: "Zararlar ve Kayıplar"
170'ten fazla insani yardım, iklim ve kalkınma kuruluşu, Kayıp ve Hasar Fonu finansmanını artırmak için COP28 taraflarına ortak bir çağrı yayınladı.
Uluslararası kuruluşlar, İklim Eylem Ağı'nın Perşembe günü düzenlediği basın toplantısında yayımladıkları bildiride, gelişmekte olan ülkelerin aşırı hava koşulları nedeniyle maruz kaldığı kayıp ve zararların Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) uyarınca finanse edilmesi çağrısında bulundu.
Çağrılar, Kayıp ve Hasar Geçici Komitesi'nin Mısır'ın Aswan kentindeki dördüncü toplantısından (17-20 Ekim) birkaç gün önce geldi. Bu, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP28) öncesindeki son toplantı.
Kayıp ve Hasar Fonu'nun duyurusu, gelişmekte olan ülkelerin aldığı ortak tutum ve sivil toplumun sürekli savunuculuğu sayesinde COP27'nin tarihi bir sonucuydu.
“Kayıp ve hasar”, aşırı hava koşulları veya artan deniz seviyeleri, sel ve kuraklık gibi sonuçları nedeniyle gelişmekte olan ve savunmasız ülkelerin uğradığı kayıpların maliyetini ifade eder.
Erişim ve yeterlilik
Bildiride, gelişmekte olan tüm ülkelerin adalet ve insan hakları ilkelerine uygun olarak kayıp ve zararların finansmanına ihtiyaç duyduğu ve bu finansmana hakkı olduğu belirtildi.
Bildiri, bugün ve gelecekte ön saflarda yer alan dışlanmış ve özellikle iklime karşı savunmasız toplulukların ve bireylerin ihtiyaç duydukları kayıp ve hasar finansmanına erişebilmelerinin sağlanmasına özel önem verilmesi gerektiğini vurguladı.
Bildiride, finansman kayıp ve zararlarının boyutuna yönelik acil önlemlerin başlatılması gerektiği çağrısında bulunuldu. Bu, yeni ve ek iklim finansmanı taahhütlerinin yerine getirilmesini, insani finansmandaki açığın kapatılmasını ve etkilenen toplulukların rehabilitasyon ve yeniden inşa ihtiyaçlarını tam olarak karşılamak için kayıp ve hasar finansmanının genişletilmesini içerecek.
Bildiride, toplulukların gelecekteki iklimle ilgili risklere karşı dayanıklılık oluşturmak için gerekli araçlarla donatılmasının sağlanması çağrısında bulunuldu.
Bildiride, etkilenen bireylerin ve toplulukların yaşamlarını ve geçimlerini yeniden inşa etmelerine olanak tanıyan esnek finansman desteğine duyulan ihtiyaç vurgulandı.
"COP28'de umut"
İklim Eylem Ağı tarafından düzenlenen basın toplantısında konuşan, Pakistan eski İklim Değişikliği Federal Bakanı ve COP27 Kayıp ve Hasarla ilgili 77'li Grup'un baş müzakerecisi Senatör Sherry Rehman şunları söyledi: "Zarar ve Hasar Fonu'nun COP28'de etkinleştirilmesi son derece acildir. Zaman çok önemlidir."
Sherry Rahman, "Batan ve hatta on yıl içinde yok olabilecek küçük ada devletlerimiz var. İklim krizinde bir dönüm noktasına ulaştık ve COP'lar ve diğer çok taraflı forumlar, gerçek çözümlere karar verme fırsatını temsil ediyor." ifadelerini kullandı.
Sherry Rahman sözlerine şöyle devam etti: "Bir kayıp ve hasar fonumuz olması ve bunu yıllar önce finanse etmemiz gerekirdi. Artık zaman kaybetmeyi ve yardıma en çok ihtiyacı olan ülkelere hizmet edemeyecek sahte bir fon oluşturmayı göze alamayız."
Geçtiğimiz yıl, fonun tasarlanması ve uygulanması için kurulan Kayıp ve Hasar Geçici Komitesi'nin müzakereleri üç kez toplandı ancak ilerleme yavaştı.
Fonun yeri, finansman kaynakları, kimin ödeme yapması gerektiği ve kaynakları kimin alacağı gibi konular ülkeler arasında keskin siyasi bölünmelere yol açtı. Bu bölünmeler, gelişmekte olan ülkelerde iklim değişikliğinin kaçınılmaz etkilerinden muzdarip topluluklara zamanında kaynak sağlayarak Fonu ve iklim adaletini gerçekleştirmeye yönelik nihai hedefini zayıflatma tehdidinde bulunuyor.
Diğer konuşmacılar, zengin ülkelerin kısa sürede askeri harcamalara ve savaşlara milyarlarca dolar pompalaması nedeniyle, kayıplar ve hasarlar için yeni ve ek finansmanın kapasite değil, irade meselesi olduğunu söyledi.
