COP28'de yeni 8 küresel iklim taahhüdü
BM İklim Değişikliği, hükümetlerin COP28'deki küresel değerlendirme konusunda karara varmasına yardımcı olmayı amaçlayan yeni bir rapor yayınladı.
Rapor, küresel değerlendirmenin nihai metnini şekillendirebilecek temel unsurlara ilişkin hükümetlerin görüşlerini yansıtıyor.
Rapor, değerlendirme sürecinin bir sonucu olarak BAE'deki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı COP28'de yayınlanması beklenen küresel karara dahil edilebilecek bazı iklim taahhütlerini belirliyor.
Raporda, Paris Anlaşması hedeflerine nasıl ulaşılacağı konusunda hemen hemen tüm tarafların görüşleri yer alıyor.
Rapor, 2 Ekim itibarıyla, toplu olarak 180 Devleti ve 44 Taraf olmayan paydaşı temsil eden Taraf grupları veya bireysel Taraflar adına 24 Taraftan alınan raporlara dayanıyor.
Küresel Değerlendirme, Paris Anlaşması kapsamındaki kilit mekanizmadır. Ayrıca dünyanın iklim krizine tepkisini kolektif olarak değerlendirmenin ve iklim hedefini artırmak ve uygulamayı hızlandırmak için daha iyi bir yol haritası çizmenin önemli bir yolu olarak değerlendiriliyor.
İlk değerlendirme süreci 2021'de başladı ve COP28'de tarafların üzerinde mutabakata vardığı nihai kararın açıklanmasıyla sona erecek.
ENERJİ ÖN PLANDA
Hükümetler daha önceki iklim eylemlerinin yetersiz olduğu, konusunda, küresel ısınmayı 1,5°C ile sınırlandırmak, kayıp ve hasarı önlemek ve iklim değişikliğine uyum sağlamak için tüm tarafların daha fazla eyleme geçmesi ve gelişmekte olan ülkelere destek verilmesi gerektiği konusunda genel olarak hemfikir olduklarını ifade etti.
UNFCCC raporuna göre, COP28'de açıklanacak nihai küresel değerlendirme kararının potansiyel unsurları arasında, taraflara "fosil yakıtları aşamalı olarak kaldırma çağrısı ve fosil yakıtların aşamalı olarak durdurulmasını hızlandırmaya yönelik küresel taahhüdün desteklenmesi" yer alabilir.
Kararda aynı zamanda “adil bir şekilde 2040 yılına kadar kömürden elektrik üretiminin küresel çapta aşamalı olarak durdurulması” çağrısını da yer alabilir.
Kararda ayrıca "2030 yılına kadar yenilenebilir ve temiz enerji dağıtım kapasitesinin üç katına çıkarılması ve 2030 yılına kadar sektörler arasında enerji verimliliği artış oranının yıllık yüzde 2,2'den yüzde 4'ün üzerine çıkarılması" yönünde bir çağrı da yer alabilir.
Nihai öneriler aynı zamanda sektörler arasında düşük karbonlu hidrojen üretiminin 2030 yılına kadar iki katına çıkarılmasının desteklenmesi ve doğal gazın etkili bir geçiş yakıtı olarak rolünün tanınması yönünde bir çağrıyı da içerebilir.
Öte yandan raporda eşitlik ilkeleri, taraflar arasında ortak ancak farklılaştırılmış sorumluluklar vurgulanıyor. Ayrıca Küresel Kuzey'in, kendi ülkelerinde "uygun önlemler alınmadan" Küresel Güney'deki fosil yakıt finansmanının sona erdirilmesini talep edemeyeceği vurgulanıyor.
Taraflar, iklim değişikliği konusunda Birleşmiş Milletler'e sundukları raporlarda, gelişmiş ülkelerin tarihsel sorumluluklarının farkına varmalarını, iklim eyleminde öncülük yapmalarını veya bunu yapmadıklarını kabul etmelerini istedi.
