2023’te konut ve araç fiyatları nasıl seyretti, hangi iller ilk sırada?

Türkiye 2023 yılını ekonomik anlamda oldukça dalgalı geçirdi. Konut ve araç fiyatları yıl sonuna kadar oldukça yüksek seyrederken yıl sonunda düşüşe geçti.

Türkiye’de 2023 yılının ilk aylarında konut ve araç fiyatları rekor kırdı.

Yılın ilk çeyreğinin sonunda Türkiye genelinde konut satış fiyatlarında 1 yıllık değer artışı yüzde 154 seviyesinde gerçekleşti.

6 Şubat tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler sebebiyle yaşanan göç de konut fiyatlarında yükselişe sebep oldu.

Öte yandan yabancılara konut satışı da konut fiyatlarını etkileyen bir diğer etken oldu.

İlk çeyrekte Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 17 bin 573 TL oldu. Rapora göre 1. çeyrek sonu itibarı ile Türkiye genelinde konut kira fiyatlarında 1 yıllık değer artışı yüzde 197 seviyesinde gerçekleşti.

KONUT SATIŞ ADEDİ AZALDI

İlk çeyrekte konut satış adedi 2022 yılının aynı dönemine göre yüzde 12 azaldı. 2023 yılının 1. çeyreğinde 283 bin 215 adet konut satışı gerçekleşti. Konut satış adedi bir önceki çeyreğe göre yüzde 34; geçen senenin aynı dönemine göre ise yüzde 12 azalmış oldu.

ANTALYA’DA YÜZDE 164 ARTIŞ

Şubat depremlerinin ardından konut satışının arttığı illerin başında Ankara, Antalya ve Kırklareli geldi.

50 bin 561 adet ile 1. çeyrekteki konut satışlarının yüzde 18’inin gerçekleştiği İstanbul’da konut fiyatları 1 yılda yüzde 144 artış gösterdi ve ortalama metrekare satış fiyatı 27 bin 4 TL olurken Ankara’da 29 bin 66 adet ile 1. çeyrekteki konut satışlarının yüzde 10’unu gerçekleştirdi. Konut fiyatları son 1 yılda yüzde 154 oranında artış gösterdi. Ortalama metrekare satış fiyatı 13 bin 18 TL oldu.

Konut satışlarının yüzde 6’sının gerçekleştiği Antalya’da 16 bin 619 adet satış oldu ve konut fiyatları son 1 yılda yüzde 164 artış gösterdi, ortalama metrekare satış fiyatı 24 bin 747 TL oldu.

Kırklareli’nde konut fiyatları son bir yılda yüzde 208 artış gösterdi. Ortalama konut metrekare satış fiyatı 13 bin 556 TL, ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 626 bin 720 TL oldu.

YIL ORTASINDA DURAKSAMA YIL SONUNA DOĞRU DÜŞÜŞ

İlk çeyrekte fiyatlarda süren yükseliş, 14 ve 28 Mayıs seçimlerinin ardından yerini duraksamaya bıraktı.

Temmuz, ağustos ve eylül aylarında konut satışları, yüzde 15,2 azalarak 30 bin 488’e gerilerken toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 29,7 oldu. İkinci el konut satışları ise yüzde 6,8 geriledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yılın son çeyreğinde piyasalarda fiyatların indirilmesine karşı alınan önlemlerin gayrimenkul piyasasında da devreye sokulduğunu duyurdu.

Erdoğan’ın açıklamalarının ardından başlayan konut fiyatlarındaki düşüş yılın son ayına kadar sürdü.

YABANCILARA KONUT SATIŞINDA İLK SIRADA ANTALYA VAR

Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Mehmet Zeki Adlı, bu yılın dört ayında yabancılara en fazla gayrimenkulün Antalya ve İstanbul'da satıldığını, bu illeri Mersin, Ankara ve Yalova'nın izlediğini bildirdi.

Adlı, yaptığı açıklamada, gayrimenkul satışında ülke genelinde azalma olduğunu sadece Antalya'da geçen seneye göre artışın söz konusu olduğunu bildirdi.

Öte yandan Türkiye genelinde eylül ayında konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre; yüzde 9,5 azalarak 102 bin 656 oldu. İstanbul 15 bin 247 konut satışı ve yüzde 14,9 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre; İstanbul'u 9 bin 48 konut satışı ve yüzde 8,8 pay ile Ankara, 5 bin 476 konut satışı ve yüzde 5,3 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının en az olduğu iller sırasıyla 47 konut ile Ardahan, 55 konut ile Hakkari ve 77 konut ile Bayburt oldu. Ocak-eylül dönemindeki konut satışları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,9 azalışla 900 bin 74 olarak gerçekleşti. Yabancılara eylül ayındaki konut satışları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42 azalarak 2 bin 930 oldu. Eylül ayında toplam konut satışları içinde, yabancıların payı yüzde 2,9 oldu. Yabancılara konut satışlarında ilk sırayı 1007 konut ile Antalya aldı. Antalya'yı sırasıyla 978 konut satışı ile İstanbul, 211 konut satışı ile Mersin izledi.

ARAÇ FİYATLARI NASIL SEYRETTİ?

2023 yılı, sıfır ve 2’nci el araç fiyatlarının hayli yüksek olduğu bir yıl oldu. Araç fiyatları yıl sonuna doğru düşüşe geçti ancak piyasanın durgunluğu sebebiyle satışlar da aynı oranda düştü.

2022’nin aralık ayından 2023’ün ocak ayına kadar olan artış yüzde 35’i buldu.

Araç fiyatlarında yaşanan bu artış 14 ve 28 Mayıs seçimleri ve seçimleri takip eden aylar boyunca sürmeye devam etti.

Seçim öncesi yaşanan belirsizlik, Ocak-Mayıs ayları arasında yaşanan artışın yüzde 50’ler seviyesine yükselmesine sebep oldu.

Seçim sonrasında ise bu artış kontrol altına alınmaya çalışıldı.

TEMMUZ AYINDA DÜŞÜŞ BAŞLADI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, temmuz ayının başlarında ikinci el araçların fiyatının, sıfır liste fiyatından yüksek belirlenmesini 1 Ocak 2024'e kadar yasakladı.

Erdoğan’ın bu kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Karara göre ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanması bu maddenin uygulanması bakımından ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilecek ve ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlaması 01.01.2024 tarihine kadar yapılamadı.

AĞUSTOS VE EYLÜL AYINDA DÜŞÜŞ DEVAM ETTİ

Söz konusu karar etkisini ağustos ve eylül aylarında göstermeye başladı.

İkinci el otomobil piyasasında sektör dışı alım satımların azalmasıyla araç fiyatları eylül ayında yüzde 10 düştü.

En çok düşüş yaşanan segmentler ise C segmenti ve B segmenti oldu. C segmentinde fiyatlar %5, B segmentinde ise %6 oranında düştü.

DÜŞÜŞE SEBEP OLAN ETKENLER NELER?

Araç fiyatlarında düşüş yaşanmasının en önemli sebebi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuya ilişkin aldığı kararlar ve Ticaret Bakanlığı’nın aldığı tedbirler. Ticaret Bakanlığı, ikinci el araç fiyatlarındaki artışı kontrol altına almak için bazı tedbirler aldı. Bu tedbirler arasında, ilan sitelerine fiyat sınırlaması getirilmesi, sektör dışı alım satımların önlenmesi ve vergilendirmenin artırılması yer aldı.

Ek olarak sıfır araç üretiminin artması da ucuzlamaya sebep oldu. Pandemi ve çip krizi nedeniyle yaşanan üretim sıkıntıları azalmaya başladı. Bu durum, sıfır araç arzının artmasına ve ikinci el araç fiyatlarının düşmesini sağladı.