2023'ün en önemli 10 iklim rakamı: Yarısı BAE'de gerçekleştirildi
2023 yılı, iklim değişikliğiyle ilgili birçok rekorun kırıldığı bir yıl oldu. Bunlardan bazıları Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı COP28’de gerçekleştirildi.
1,1 SANTİGRAT DERECE
Paris Anlaşması'nın ilk küresel değerlendirmesi, insan faaliyetlerinin, özellikle de küresel ısınmaya neden olan sera gazı emisyonlarına yol açan faaliyetlerin, küresel sıcaklığın 1800'den günümüze yaklaşık 1,1°C artmasına kesin olarak neden olduğunu açıkça kabul etti.
Dünya yüzeyine yakın ısının birikmesine neden olan fosil yakıt emisyonları krizde büyük rol oynuyor. İnsanlar Sanayi Devrimi'nden bu yana atmosfere 1,6 trilyon ton karbondioksit yayılmasına neden oldu. Bu karbondioksit, küresel sıcaklığın yaklaşık 1,1 santigrat derece artmasına neden oldu. Ayrıca dünyayı on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında olduğundan daha sıcak hale getirdi ve iklim felaketlerinin şiddetlenmesine neden oldu.
Dünya, küresel sıcaklık artışını Paris Anlaşması'nda belirtilen hedef olan sanayi öncesi seviyelerin 1,5 santigrat derece üzerinde sınırlamaya çalışıyor. Zira bu adım, riskleri önemli ölçüde azaltacak ve insanlığı en kötü iklim değişikliği felaketlerinden kurtaracak.
2023’TE 40,9 MİLYAR TON EMİSYON
Fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan küresel karbon emisyonları 2023'te benzeri görülmemiş seviyelere yükseldi. Karbondioksit emisyonları 2023 yılında 2022 yılına göre yüzde 1,1 artışla 40,9 milyar tona ulaştı.
Küresel ısınmanın 1,5°C ile sınırlandırılması, küresel sera gazı emisyonlarının 2019 seviyesine kıyasla 2030 yılına kadar yüzde 43 ve 2035 yılına kadar yüzde 60 oranında derin, hızlı ve sürekli olarak azaltılmasını gerektiriyor. Aynı zamanda 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonuna ulaşılması da gerekiyor.
KÜRESEL EKONOMİNİN YÜZDE 87'Sİ SIFIRA DOĞRU
Paris Anlaşması'nın ilk küresel değerlendirmesi, küresel ekonominin yüzde 87'sinin artık iklim nötrlüğü veya net sıfır emisyon hedeflerine ulaşılabileceğini kabul ediyor. 68 ülke emisyon azaltımlarını dikkate alan uzun vadeli kalkınma stratejilerini bildirdi. Bu adım, Paris Anlaşması'nda belirlenen 1,5°C hedefine ulaşılmasını mümkün kılıyor.
İklim nötrlüğü veya net sıfır emisyon, sera gazı emisyonlarını mümkün olduğunca sıfıra yakın bir şekilde azaltma eylemi olarak adlandırılıyor. Geriye kalan emisyonlar; örneğin okyanuslar, ormanlar ve ağaç dikimi yoluyla atmosferden yeniden emiliyor.
KÜRESEL İKLİM İHTİYACI 5,9 TRİLYON DOLAR
İklim değişikliğine yönelik küresel ihtiyaçların şu anda 2030 öncesi dönem için 5,8 ile 5,9 trilyon dolar arasında olduğu tahmin ediliyor.
Bu, gelişmekte olan ülkelerin zorlu makroekonomik koşullar nedeniyle daha da kötüleşen iklim değişikliğinin artan etkilerini ele almak için ihtiyaç duydukları desteği içeriyor. Ayrıca, bu ülkelerin ulusal olarak belirledikleri katkıları uygulamaya yönelik çabalarına sağlanan ve koordine edilen desteği de kapsıyor.
Dünyanın 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşabilmesi için, 2030 yılına kadar temiz enerjiye yılda yaklaşık 4,3 trilyon dolar yatırım yapılması ve daha sonra 2050 yılına kadar yıllık 5 trilyon dolar çıkarılması gerekiyor.
KAYIP VE HASARLAR İÇİN 792 MİLYON DOLAR
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nın (COP28) 30 Kasım'da resmi olarak başlatılmasının ardından kayıp ve hasar meselesinde önemli bir adım atıldı. BAE Sanayi ve İleri Teknoloji Bakanı ve COP28 Taraflar Konferansı Başkanı Dr. Sultan bin Ahmed Al Jaber, konferansın başlamasından sonraki ilk 20 dakika içinde Kayıp ve Hasar Fonu'nun resmi olarak etkinleştirildiğini duyurdu.
"Zarar ve hasar" terimi, azaltım, uyum gibi bilinen yöntem ve eylemlerle önlenemeyen ve aynı zamanda tahmin edilemeyen iklim felaketlerinin yol açtığı zararları tanımlamak için kullanılıyor.
BAE, 'Kayıp ve Hasar Fonu'na 100 milyon dolarlık katkıda bulunacağını açıkladı. Ardından Fona İngiltere 60 milyon sterlin, Almanya 100 milyon dolar, Amerika 17,5 milyon dolar, Japonya ise 10 milyon dolar katkı sağlayacağını açıkladı.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP28) sonunda toplam taahhütler 792 milyon dolara ulaştı.
84 MİLYAR DOLARLIK İKLİM FİNANSMANI
İklim eylemi için tarihi COP28 konferansındaki uluslararası finansman taahhütleri 84 milyar doları aştı. Bu rakam, konferansın düzenlendiği gün sayısıyla karşılaştırıldığında tarihi bir sayı ve iklim eyleminin tüm yönlerini içeriyor.
Bu rakam, Yeşil Fonun ikinci kez doldurulması sırasında 31 katılımcının bugüne kadar verdiği 12 milyar 833 milyon dolar tutarındaki taahhütleri içeriyor. Aynı zamanda Kayıp ve Hasar Fonu'na verilen 792 milyon dolar tutarındaki taahhütleri, Uyum Fonu'na verilen 187,74 milyon dolar tutarındaki taahhütleri ve En Az Gelişmiş Ülkeler Fonu ile Özel İklim Değişikliği Fonu'na verilen 179,06 milyon dolar tutarındaki taahhütleri de kapsıyor.
COP28'E 65 BİN KİŞİ KATILDI
Birleşmiş Milletler'in açıkladığı resmi rakamlara göre, tarihi BM iklim zirvesi COP28 daha önceki rekorları kırdı. Zirve, yaklaşık 65 bin katılımcıyla Taraflar Konferansları tarihinde en çok katılım sağlanan zirve oldu.
Bu yılki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı COP28'in katılımcılarının sayısı, geçen yıl Şarm El Şeyh'te yaklaşık 36 bin katılımcının yer aldığı önceki COP27 rekoruna göre yüzde 80 arttı.
Güvenlik personeli, teknisyenler ve destek görevlileri de dahil olmak üzere zorunlu olmayan katılımcıların sayısı yaklaşık 13.500 çalışana ulaştı. Bu, konferans merkezindeki fiili katılımın yaklaşık 80 bin katılımcıya ulaştığı anlamına geliyor.
2,5 MİLYAR İNSAN RİSK ALTINDA
Dünya nüfusunun üçte biri korunmadan iklim değişikliği tehlikesiyle karşı karşıya. Paris Anlaşması'nın ilk küresel değerlendirmesine göre, iklim değişikliğinin etkileriyle mücadele etmek için uyum önlemlerinin uygulanmasını artıracak erken uyarı sistemleri ve iklim bilgi hizmetleri gibi önlem veya çözümlere erişemiyorlar.
Bu nedenle 23 Mart 2022 Dünya Meteoroloji Günü'nde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, uluslararası finans kuruluşlarına, aşırı hava koşulları ve iklim değişikliğine karşı erken uyarı sistemlerinin 2027 yılına kadar dünyanın her yerinde yaygınlaştırılmasının desteklenmesi yönünde bir çağrı başlattı. Çağrı, dünyadaki her bireyin beklenen iklim felaketlerinden korunmasını amaçlıyor.
DÜNYA ÇAPINDA 4 TERAWATT YENİLENEBİLİR ENERJİ
Dünya, 2023 sonu itibarıyla rüzgar, güneş, büyük ve küçük ölçekli hidroelektrik ve jeotermal dahil olmak üzere yaklaşık 4 TW yenilenebilir enerji kapasitesine sahip.
Küresel yenilenebilir enerji pazarının büyüklüğünün 2023 yılında 1,21 trilyon dolar olduğu tahmin ediliyor ve 2024'ten 2030'a kadar yüzde 17,2'lik bir bileşik büyüme oranında büyümesi bekleniyor.
COP28'de 118 ülke, küresel enerji üretiminde fosil yakıtların payını azaltmanın bir yolu olarak dünyanın yenilenebilir enerji kapasitesini 2030 yılına kadar üç katına çıkarma sözü verdi. Bu, Dubai Zirvesi'nde gerçekleştirilen tarihi girişimlerden biri ve en geniş çapta desteklenen girişim olarak kabul ediliyor.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), hava koşullarından kaynaklanan felaketlerin, altı yıllık bir süre içinde 44 ülkede 43,1 milyon çocuğun ülke içinde yerinden edilmesine yol açtığını, bunun da söz konusu dönemde her gün yaklaşık 20.000 çocuğun yerinden edildiği anlamına geldiğini söyledi.
COP28'DE 190 İKLİM GİRİŞİMİ
BM, COP28'de 16 tematik alanda 190 deklarasyon, taahhüt ve girişimin başlatıldığını; bunların hepsinin yeşil geçişi desteklediğini ve emisyonları azalttığını söylüyor.
Birleşmiş Milletler İklim Eylemi Gözlemevi'ne göre, COP28'de imzalanan deklarasyon, girişim ve taahhütlerin sayısı, Taraf Konferanslarının daha önce hiç ulaşamadığı tarihi bir sayıya ulaştı.
Uzmanlara göre, COP28 Taraflar Konferansı, küresel sera gazı emisyonları ve dünyadaki çevresel sürdürülebilirlik yolunda önemli bir etki yaratacak taahhütlerin duyurulması ve girişimlerin başlatılması için ortam yarattı.
