Zincir marketlerde poşet krizi! KDK harekete geçti

Bazı zincir marketlerin sadece kağıt ve bez çanta satması tartışma yarattı, Kamu Denetçiliği Kurumu devreye girdi. Peki, marketlerde plastik poşet satışı zorunlu mu? İşte detaylar…

Plastik poşet kullanımını azaltmak için yürürlüğe giren ücretlendirme uygulamasının ardından bazı zincir marketler plastik poşet satışını tamamen kaldırarak sadece kağıt ve bez çanta satmaya başladı. Ancak bu uygulama vatandaşların tepkisini çekti. Bir müşteri, alışveriş sonrası plastik poşet almak isteyince "sadece bez ve kağıt çanta var" cevabını alınca durumu Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) taşıdı.

Şikayeti inceleyen KDK, ilgili düzenlemelere göre marketlerin plastik poşet satışını tamamen kaldırarak sadece alternatif çanta sunmasının mevzuata aykırı olduğuna hükmetti. Kurum, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na yaptığı resmi tavsiyede, zincir marketlerin bu uygulamasının denetim kapsamına alınması ve gerekli yaptırımların uygulanması gerektiğini belirtti.

Kanuna aykırı mı?

KDK’nın kararında, Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 8. maddesine dikkat çekildi. Buna göre marketler, plastik poşetlere ek olarak bez ve kağıt gibi alternatif çantaları sunabilir ancak plastik poşeti tamamen kaldırmaları yasaya aykırı. 

Kararda şöyle denildi:

“Tüketicinin seçim hakkı yok sayılıyor. Kağıt ve bez çantaların zorunlu tutulması, tüketiciye ekonomik külfet getiriyor. Bu yaklaşım çevreci değil, dayatmacı bir ticaret anlayışıdır.”

Bakanlığa denetim çağrısı 

Kararın ardından KDK, zincir marketlerin bu uygulamalarının idari denetim altına alınması ve gerekirse cezai işlem uygulanması gerektiği yönünde bakanlığa resmi tavsiyede bulundu.

KDK ayrıca, plastik poşetlerin ücretli olması uygulamasının amacının çevre bilinci oluşturmak olduğunu ancak bazı marketlerin bu uygulamayı gelir modeline dönüştürerek sadece pahalı alternatif çanta satışı yapmasının hem çevreci ruhuna aykırı hem de tüketici hakkı ihlali olduğunu vurguladı.