Ufuk Korcan yazdı: Kart harcamalarındaki artışla enflasyon ilişkili mi?
Enflasyonda resmi rakamlarla gerçek enflasyonun farklı olduğu tartışmaları hala sürüyor. Dünya yazarı Ufuk Korcan, benzer bir tartışmanın kart harcaması-enflasyon ilişkisinde de yaşandığını dile getirdi. Konuyu derinlemesine analiz etti.
Dünya Gazetesi yazarı Ufuk Korcan’ın gündeminde kredi kartı harcamalarıyla enflasyon arasındaki ilişki vardı. Kart harcamalarındaki artışla enflasyon ilişkili mi? Sorusuna cevap ar ayan Korcan, konu hakkındaki iddiaları anlattı. Bu iddiaların doğru olup olmadığını değerlendirdi. Konuyla ilgili görüşlerini örnekler vererek aktardı.
Ufuk Korcan’ın yazısı şöyle;
Kartlı harcama verisi ile enflasyon arasındaki ilişki
Hissedilen enflasyon ile resmi rakamlar arasındaki farka yönelik kamuoyundaki tartışmalara bir yenisi eklendi. Son günlerde kartlı harcamaların enflasyon için gösterge olup olamayacağı ortaya atıldı. Kartlı harcamalar enflasyonist ortamda doğal olarak artıyor.
Ancak tek başına enflasyonla ilişkilendirmek doğru sonuç vermeyebilir Türkiye’de enflasyonun etkisini arttırdığı son iki yılda Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı veriler kamuoyunda sıkça tartışıldı. Verilerin gerçeği yansıtmadığına yönelik ortaya atılan iddialar çok sayıda taraftar da topladı. Aslında yüksek enflasyonist dönemlerde benzer tartışmalar diğer ülkelerde de yaşanıyor.
Ekonomik birimlerin hissettikleri enflasyon ile açıklanan resmi enflasyon arasında oluşan fark tartışmaların temel nedeni. Son günlerde enflasyon rakamları ile kredi kartı harcamaları arasındaki ilişkiye yönelik farklı bir tartışma gündeme geldi. Kredi kartı harcamalarındaki artış ile enflasyon rakamları arasındaki korelasyonun yüksek olduğu yani kart harcamaları kadar enflasyonun artmadığına dikkat çekildi.
İç talep öne çekildi
Kredi kartı ile yapılan harcamaların enflasyonist ortamlarda yükselmesi doğal. Ancak tek başına enflasyon ile ilişkilendirmek doğru sonuçlar vermeyebilir. Kartlı harcama tutarını etkileyen nedenlerden biri, ürün ve hizmet fiyatlarında yaşanan artış.
Ancak bu durum tek başına kartla harcama tutarındaki artışın sebebi olmayabilir. Hacimsel olarak tüketimde yaşanan artış ve ekonomik büyüme de yine kartlı harcama tutarını yukarı çeken bir diğer neden. Örneğin iç talep son yıllarda hacimsel olarak da güçlü seyrediyor. Bunda fiyat artışlarının daha da sürebileceği beklentisiyle gelecekte olabilecek talebin öne çekilmesi önemli bir etkiye sahip.
Pandemi sonrası yaygınlaştı
Turizmdeki artış da yine tüketimi destekliyor. Bunu perakende satış hacmi, tüketim malı ithalatı, GSYH özel tüketim harcamaları, beyaz eşya satışları, otomobil satışları gibi pek çok reel göstergede görmek mümkün.
Zaten enflasyonla mücadelede parasal sıkılaşma adımları da bu talebi soğutmak amacıyla hayata geçirildi. Kart kullanımın özellikle pandemi sonrasında temassız ödeme alışkanlığının yaygınlaşması ve nakit kullanım eğiliminin azalması yine kart harcamalarında hacmi artıran diğer bir etken.
Piyasadaki en büyük banknotun ciddi değer kaybetmesi nedeniyle nakit taşımanın ve kullanmanın zorlaşması da yine kart kullanımını artırıyor. Perakende ticaret sektörleri için kartlı harcama tutarları ile perakende ticaret sektörünün ciro endeksleri karşılaştırıldığında, kartlı harcamaların son yıllarda çok daha hızlı yükseldiği ve toplam harcamalardaki payının arttığı görülüyor.
Kartlı harcamada 8 kat artış
2020-2024 arasında cirolar yaklaşık 6 kata yükselirken kartla harcamalar 8 katın üzerine çıktı. Merkez Bankası verilerine göre, kredi kartı ile yapılan harcamaların toplam hacmi 2 Temmuz 2021 tarihinde 35.4 milyar TL seviyesindeyken bu tutar 17 Mayıs itibarıyla 275.8 milyar TL’ye ulaşmış durumda. Söz konusu veride son 1 yılda yaşanan artış ise yüzde 108. Kredi kartı ile internet üzerinden yapılan alışverişlerin toplam kredi kartı harcamaları içerisindeki payı ise son 2 yılda pek değişmedi. Bu oranın 2021 yılından bu yana yüzde 25-30 aralığında dalgalandığı görülüyor.
