Türkiye “Özgür Olmayan Ülke” kategorisinde yer aldı.
Freedom House’ın yıllık raporunda Türkiye, 2018’den bu yana olduğu gibi yine “Özgür Olmayan Ülke” statüsünde yer aldı.
Washington merkezli düşünce kuruluşu Freedom House’un, dünya genelindeki siyasi haklar ve özgürlükler üzerine yıllık raporunu yayınlandı. “Demokrasi Mücadelesinde 50. Yıl” başlıklı 2023 raporunda, Türkiye yine “Özgür Olmayan Ülke” kategorisinde yer aldı. Raporda, “Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve AK Parti, 2016’da düzenlenen darbe girişimini kilit demokratik kontrol ve dengelerin kaldırılması ve siyasi rakiplerini tasfiye etmesini haklı çıkarmak için kullandı” denildi. Freedom House'ın yıllık raporunda ilk kez 2018'de statüsü “Kısmen Özgür Ülke” kategorisinden “Özgür Olmayan Ülke” kategorisine düşürülen Türkiye, o yıldan bu yana olduğu gibi yine “Özgür Olmayan Ülke” olarak sınıflandırıldı.
TÜRKİYE, ‘İNCELENMESİ GEREKEN ÜLKE' LİSTESİNDE
Bu yılın ilk yarısında Türkiye'nin önemli bir seçime hazırlandığını not düşen rapor, geçen yıl seçim kanununda yapılan değişikliklerle hükümetin seçim sonuçlarına gelen itirazları değerlendirecek hakimlerin belirlenmesini kontrol edeceğine dikkat çekti. Ayrıca raporda, geçen yıl yürürlüğe giren dezenformasyon yasasıyla muhalefetin kampanyalarının ve bağımsız medyanın daha fazla baskıya uğrayabileceği değerlendirmesi yapıldı.
2022'deki bu gelişmeler nedeniyle Türkiye, raporun sonlarındaki 2023'te özellikle incelenmesi gereken ülkeler listesinde yer aldı.
2022 yılı boyunca 195 ülke ve 15 bölgedeki özgürlükleri değerlendiren raporun metodolojisine göre her ülke, 25 gösterge üzerinden 0 ve 4 arası puanlandırılıyor. Toplam 100 puan olan göstergelerin yüzde 40'ı siyasi haklar üzerineyken, yüzde 60'ı sivil özgürlükler kategorisinde gruplandırılıyor. Toplam puan üzerinden ülkeler, “Özgür”, “Kısmen Özgür” ve “Özgür Olmayan” ülke kategorilerinde sınıflandırılıyor.
Raporun temel bulgularına göre, son 17 yıldır dünya genelinde özgürlükler düşüşte. Raporda 195 ülkenin 84'ü “Özgür” kategorisinde yer alırken, 54 ülke “Kısmen Özgür” ve 57 ülke “Özgür Olmayan” ülke kategorisinde.
Her ne kadar son 17 senedir kesintisiz bir şekilde demokraside ve özgürlüklerde düşüş görülse de rapor, bu senenin küresel özgürlüklerde bir dönüm noktası olabileceği kanısında. Dünya genelindeki 195 ülkeden 35'inde geçen sene düşüş yaşansa da 34 ülke demokrasi konusunda gelişme gösterdi. Rapora göre, son 17 yılda düşüş ve ilerleme gösteren ülkeler arasında ilk kez makas bu kadar daraldı.
2022'de iki ülkedeki seçimlerden sonra Lesotho ve Kolombiya, “Kısmen Özgür” kategorisinden “Özgür” ülke kategorisine yükseldi.
Rapora göre ayrıca, 2005 yılından beri basın ve ifade özgürlüğü kesintisiz bir şekilde tehdit altında. Basın özgürlüğü konusunda son 17 senede 195 ülke arasında sıfır çeken ülke sayısı 14'ten 33'e yükselmiş durumda. İfade özgürlüğünde de bu sayı 6'dan 15'e yükseldi.
