Türkiye'nin hava kalkanı Çelik Kubbe devrede: Çelik Kubbe nedir?
Türkiye'nin milli hava savunma sistemi Çelik Kubbe, tüm unsurlarıyla aktif hale getirildi. Yapay zekâ destekli sistem, tehditlere karşı çok katmanlı koruma sağlıyor. Peki Çelik Kubbe nedir?
Türkiye, savunma sanayiinde tarihi bir adımı daha geride bırakarak çok katmanlı milli hava savunma mimarisi “Çelik Kubbe”yi tüm unsurlarıyla aktif hale getirdi. Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün’ün Atatürk Havalimanı’nda düzenlenen İDEF 2025 Fuarı’nda yaptığı açıklamayla duyurulan bu gelişme, Türkiye'nin hava sahasını tehditlere karşı yerli ve milli çözümlerle koruma kapasitesini önemli ölçüde artırıyor.
Komuta merkezi HAKİM ile gerçek zamanlı hava resmi
Çelik Kubbe sisteminin ana kontrol bileşeni HAKİM, radar, sensör ve diğer izleme birimlerinden gelen verileri yapay zekâ destekli algoritmalarla analiz ederek hava sahasının tam ve anlık bir haritasını çıkarıyor. ASELSAN tarafından geliştirilen bu sistem, farklı platformları aynı ağ üzerinden senkronize bir şekilde yönetebiliyor.
Kalman filtreleme ve parçacık filtreleme gibi gelişmiş algoritmalarla hedef takibi yapılırken, elektro-optik sensörlerden gelen verilerle hedeflerin kimliği ve tehdidi analiz ediliyor. Bu sayede tehdit unsurları daha tespit aşamasında sınıflandırılabiliyor.
İHA ve dronlara karşı elektromanyetik savunma hattı
Çelik Kubbe’nin en dikkat çeken yönlerinden biri de İHA ve dronlara karşı kurulan elektronik harp katmanı. İHTAR, GÖKBERK ve ŞAHİN sistemleri, elektromanyetik spektrumda karıştırma ve yanıltma yaparak hava sahasını dijital olarak da koruma altına alıyor.
İHTAR sistemi, düşman İHA'larının GPS sinyallerini keserken; GÖKBERK hem savunma hem de saldırı modunda çalışabiliyor. Bu teknoloji, klasik hava savunma sistemlerinin ötesine geçen modern bir kalkan sunuyor.
KORKUT ile alçak irtifa, HİSAR ile orta menzil korunuyor
KORKUT, paletli araç üzerine entegre edilmiş 35 mm çift namlulu toplarla donatılmış ve özellikle İHA ile seyir füzelerine karşı etkili. Programlanabilir mühimmat, hedefe yaklaşınca infilak ederek geniş etki alanı oluşturuyor.
HİSAR A+ ve HİSAR O+ sistemleri ise 15 ila 25 kilometrelik orta menzilde görev yapıyor. Radyo frekansı ve kızılötesi arayıcı başlıklar sayesinde yüksek manevra kabiliyetine sahip hedefleri bile başarıyla etkisiz hale getirebiliyor.
Uzun menzilde SİPER fark yaratıyor
SİPER, 100 km üzeri menzili ve aktif radar başlığıyla uzun menzilli tehditlere karşı görev yapıyor. ASELSAN, ROKETSAN ve TÜBİTAK SAGE iş birliğiyle geliştirilen bu sistem, özellikle balistik füze ve savaş uçakları gibi yüksek riskli tehditlere karşı stratejik bir caydırıcılık sağlıyor.
Çift kademeli motor sistemi ve bağımsız hedef takibi kabiliyetiyle SİPER, Türk savunma sisteminde yeni bir seviye anlamına geliyor.
Komuta merkezleri ve iletişim altyapısı tam entegre
CRC ve HQ adı verilen komuta merkezleriyle tüm sistem bileşenleri arasında senkronizasyon sağlanıyor. RADNET ve T-LINK gibi yüksek hızlı, güvenli iletişim altyapısı sayesinde komuta kontrol süreleri minimuma indiriliyor. Bu da saldırılara karşı anında ve koordineli müdahale imkânı tanıyor.
Yapay zekâ entegrasyonu büyüyor
Savunma Sanayii Başkanlığı'nın açıklamasına göre, Çelik Kubbe’nin geleceğinde daha fazla yapay zekâ, makine öğrenimi ve gelişmiş radar sistemleri yer alacak. Böylece sistemin tehditleri önceden tanıma, sınıflandırma ve reaksiyon süresi daha da optimize edilecek.
Haluk Görgün: Sistem aktif, üretim süreci hızlandı
Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. Haluk Görgün, televizyon kanalında yaptığı açıklamada, “Çelik Kubbe sisteminin mevcut unsurları aktif olarak sahada görev yapıyor. Kritik bileşenlerde seri üretim süreci başlatıldı,” dedi.
2024 Ağustos’unda onaylanan projenin 2025 itibariyle hızla sahaya entegre edildiği ve artık Türkiye’nin hava savunma refleksinde aktif bir rol oynadığı bildirildi.
Çelik Kubbe nedir?
Çelik Kubbe, Türkiye’nin yerli ve milli imkânlarla geliştirdiği çok katmanlı hava savunma sistemidir. ASELSAN, ROKETSAN, TÜBİTAK SAGE ve Makine ve Kimya Endüstrisi iş birliğiyle geliştirilen bu sistem; radarlar, elektro-optik sensörler, füzeler, komuta kontrol altyapıları ve yapay zekâ destekli karar destek sistemlerinden oluşur.
Sistem, alçak, orta ve uzun menzilli tehditlere karşı entegre bir savunma mekanizması sunar. Aynı anda hem fiziksel hem de elektromanyetik tehditleri algılayıp bertaraf edebilir. Bu yönüyle Çelik Kubbe, sadece bir hava savunma sistemi değil, hava sahasını gerçek zamanlı ve çok yönlü koruma altına alan bir "sistemler sistemi" olarak tanımlanır.
