Türkiye'deki sıcak hava meyve ağaçlarını ve tarımı etkiliyor
Türkiye'deki sıcak hava, meyve ağaçlarının erken çiçek açmasına neden oluyor. Bu durum tarım ve çevre için olumsuz sonuçlar doğururken dünya genelinde de benzer durumlar yaşanıyor.
Türkiye'nin birçok bölgesinde son dönemde kaydedilen mevsim normallerinin üzerindeki hava sıcaklıklarının etkisiyle meyve ağaçları, beklenenden erken bir çiçeklenme gösteriyor. Özellikle Osmaniye'nin Kadirli ilçesi, bu durumun belirgin örneklerinden biri.
Kadirli'nin Oruçbey köyünde yaşayan Recep Çeri, bahçesinde bulunan elma, armut ve vişne ağaçlarının kasım ayında tekrar çiçeklenmeye başladığını belirtiyor. Çeri'nin ifadelerine göre bu ağaçlar, aslında şubat ve mart aylarında çiçek açması gerekiyordu. Badem ve erik gibi diğer meyve ağaçları ise, hava sıcaklıklarının yeniden düşmesiyle dökülme riskiyle karşı karşıya.
Çevresel ve tarımsal etkiler
İklim değişikliği ve artan hava sıcaklıkları, ağaçların kış mevsiminde çiçek açmalarını tetikleyebiliyor, bu da uzun vadede çevresel dengeleri ve tarım üretimini olumsuz etkileyebilir. Ağaçlar, kuraklık gibi zorlu hava koşullarına karşı savunmasızlaşırken, meyve üreticileri de bu durumdan olumsuz etkileniyor.
Özellikle Avrupa'da yetişen birçok meyve ağacı çeşidi, soğuk kış mevsimine bağımlı olarak meyve veriyor ve bu tür sıcaklık değişiklikleri üretim süreçlerini zorlaştırabilir. Araştırmacılar, bu olası zorlukları aşabilmek adına daha dayanıklı meyve ağaçları geliştirmek için çalışmalarını yoğunlaştırıyor.
Global trend
Türkiye'deki bu olaylar, global ölçekte bir trendin sadece bir parçası olabilir. Araştırmacı Ahmet Göçmen'in gözlemlerine göre, dünya genelinde birçok ağaç türü, zamansız çiçek açma ve meyve verme eğiliminde. Bu durum, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da da gözlemleniyor ve bu bölgelerde benzer olaylar yaşanıyor. Bu global trend, iklim değişikliğinin dünya genelindeki etkilerini ve bu etkilerin tarım ve çevre üzerinde nasıl derin sonuçlar doğurabileceğini gösteriyor.
İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü'nde görev alan ziraat mühendisi Murat Kuru ise, yüksek sıcaklık koşullarında erken çiçeklenme gibi olaylara daha önce de tanık olduklarını, ancak son dönemlerde bu olayların sıklığının arttığını ifade ediyor.
Ekim ve Kasım'da erken çiçeklenme
2023 Ekim ve Kasım aylarında, dünyanın çeşitli yerlerinde ağaçlar ve bitkilerin beklenenden daha erken çiçek açtığı gözlemlendi. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Tennessee'nin Memphis kentindeki botanik bahçesinde, sonbaharın sonlarına doğru bazı çiçeklerin hâlâ açık olduğu gözlemlendi. Biltmore Estate'de 26 Ekim 2023 tarihli bir raporda, sonbahar renklerinin hızla arttığı ve neredeyse zirve renklere bir gecede ulaşıldığı ifade edildi.
iklim değişikliği etkisi
İngiltere'de yapılan bir araştırma, iklim değişikliği sebebiyle bitkilerin Birleşik Krallık'ta bir ay erken çiçek açtığını gösterdi. Bu araştırma, University of Cambridge tarafından gerçekleştirildi ve 18. yüzyıl ortalarına kadar olan verileri içeriyordu. Birleşik Krallık'ta 406 ağaç, çalı, ot ve tırmanıcı bitki türünü kapsayan 400 binden fazla çiçek açma kaydının analizi, iklim değişikliğinin erken çiçeklenmeye sebep olduğunu doğruladı.
Dünyadaki gözlemler
Erken çiçeklenme olayı, küresel olarak birçok bölgeyi etkiliyor. Örneğin, 2019 yılında ABD Kaliforniya'daki Joshua Tree National Park'ta ziyaretçiler, Joshua ağaçlarının ve yakından ilişkili Mojave yuccalarının, genellikle ilkbahara kadar üreme durgunluğunda kaldıktan sonra sonbaharın sonlarında tam çiçek açtığını gördü. Ayrıca, 2023 yılında Tidal Basin çevresindeki kiraz ağaçlarının zirve çiçek açma tahmininin 22-25 Mart arası olduğunu ve bu durumun sıradışı sıcak veya soğuk hava etmenleri nedeniyle olabileceği belirtiliyor.
