Türkiye-Afrika Forumu İstanbul’da Başladı: İki Kıta Arasındaki İş Birliği Yeniden Değerlendiriliyor

16–17 Ekim 2025’te İstanbul’da düzenlenen 5. Türkiye-Afrika İş ve Ekonomi Forumu, 54 Afrika ülkesinden üst düzey temsilcilerin katılımıyla başladı. Ekonomik iş birliği ele alınıyor.

İstanbul’da Diplomasi ve İş Dünyası Buluştu

İstanbul Kongre Merkezi bu sabah yoğun güvenlik önlemleri altında kapılarını açtı. Ticaret Bakanlığı, DEİK ve Afrika Birliği’nin ortak organizasyonuyla düzenlenen forum, Türkiye’nin son yıllarda Afrika ülkeleriyle kurduğu ekonomik temasların en kapsamlı platformlarından biri olarak değerlendiriliyor.

Açılışta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Güney Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Paul Mashatile konuşma yaptı. Forumun ilk oturumlarında ekonomik istikrar, enerji arz güvenliği ve yatırım ortamı gibi başlıklar öne çıktı. Katılımcılar arasında bakanlar, büyükelçiler, yatırımcılar ve sivil toplum temsilcileri bulunuyor.

Bu yıl “Küresel Ekonomik Belirsizlikte Yol Almak: Türkiye-Afrika Ortaklığının Güçlendirilmesi” temasıyla düzenlenen forum, iki gün boyunca enerji, tarım, madencilik, dijital ekonomi, sağlık ve lojistik gibi başlıklarda oturumlara ev sahipliği yapacak.

Bazı oturumlarda Türk müteahhitlik firmalarının Afrika’daki altyapı tecrübeleri örnek gösterilirken, Afrika ülkeleri yatırım ve teknoloji transferi konularında karşılıklı iş birliği çağrısı yaptı. Görüşmelerin ikinci gününde imzalanması beklenen mutabakatların, enerji ve ulaşım altyapısı alanında olacağı bildiriliyor.

Kadın Girişimciler İçin Ayrı Oturum

Forumun ilk gününde “Kadın Liderliği ve Girişimcilik Diyaloğu” oturumu da düzenlendi. Kadınların iş gücüne katılımı, finansman kaynaklarına erişim ve toplumsal kalkınmadaki rolü tartışıldı.

Afrika’dan gelen bazı katılımcılar, yerel kooperatiflerin bölgesel kalkınmadaki önemine değinirken; Türk temsilciler, benzer girişimlerin Türkiye’deki etkilerini paylaştı. Bu oturum, ekonomik ilişkilerin sadece ticaret değil, toplumsal boyutunun da ele alındığını gösterdi.

Ticarette Yükselen Hacim, Dengelenmeyen Tablo

Türkiye ile Afrika arasındaki ticaret son 20 yılda dikkat çekici biçimde büyüdü. 2003 yılında 5,4 milyar dolar olan ticaret hacmi, 2024 sonunda yaklaşık 37 milyar dolara ulaştı.

Ancak uzmanlar, bu artışın iki taraf için de orantılı bir kazanç yaratmadığı görüşünde.

Türk ihracatında inşaat malzemeleri, gıda ve savunma sanayi ürünleri öne çıkarken; Afrika’dan ithalat daha çok enerji, maden ve tarım ürünlerinden oluşuyor. Ekonomistler, forumun bu dengesiz yapıyı tartışmak ve daha uzun vadeli ortaklık modelleri geliştirmek için uygun bir zemin sunduğu görüşünde.

Diplomatik İmza Trafiği Yoğun

Forum sırasında diplomatik temaslar da hız kazandı. Türkiye ile Güney Afrika Cumhuriyeti arasında “Serbest Bölgeler ve Yatırım Alanlarında İş Birliği Mutabakatı” imzalandı. Ayrıca spor, yükseköğretim ve teknoloji alanlarında da yeni anlaşmaların gündeme geldiği belirtildi.

Bu tür protokoller, Ankara’nın Afrika politikasının yalnızca ticarete dayalı olmadığını; kültürel ve eğitim alanlarında da gelişen bir iş birliğini yansıttığını gösteriyor.

Türkiye’nin Afrika’daki diplomatik varlığı da son yıllarda genişledi. 2000’lerin başında yalnızca 12 büyükelçiliği bulunan Türkiye’nin bugün kıtada 44 elçiliği bulunuyor. Yıl sonuna kadar bu sayının 50’ye ulaşması planlanıyor.

Afrika ülkeleri de Ankara’daki diplomatik temsiliyetini artırıyor. Bu karşılıklı hareketlilik, son dönemde ilişkilerin daha kalıcı bir siyasi zemine oturduğunu gösteriyor.

Forumdan Beklenti: Gerçekçi Bir Yol Haritası

Forumun sonunda yayımlanacak sonuç bildirgesinde enerji, yeşil dönüşüm ve dijital altyapı konularında iş birliği çağrıları yer alacak. Ancak katılımcıların büyük bölümü, forumun yalnızca yeni projeler açıklamakla kalmayıp, mevcut ilişkilerin eksik yönlerini de açık biçimde tartışması gerektiğini düşünüyor.

Bazı uzmanlar, Türkiye-Afrika hattında ilerleyen dönemde sadece ticaret değil; ortak üretim, finansman mekanizmaları ve eğitim programlarının da daha fazla gündeme geleceği görüşünde.

Gözler Yarınki Oturumlarda

Forum yarın yapılacak bakanlar toplantısıyla devam edecek. Son oturumda, bölgesel yatırımların finansmanı ve ortak ticaret platformlarının oluşturulması konularında yeni öneriler açıklanacak.

Yetkililer, forumun ardından yayımlanacak sonuç bildirgesinin, iki kıta arasındaki iş birliği sürecine yön vereceğini belirtiyor. Ancak asıl sonuçların, imzaların ötesinde, gelecek aylarda atılacak somut adımlarla görüleceği değerlendiriliyor.