Trump’tan yeni İran planı: Uranyuma karşılık sadece 3 ay muafiyet

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ABD’nin tüm zenginleştirilmiş uranyumun teslim edilmesi karşılığında yalnızca üç aylık yaptırım muafiyeti teklif ettiğini açıkladı. Pezeşkiyan, “Bu kabul edilemez, İran’a kurulmuş bir tuzaktır” dedi.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin yeni nükleer teklifini kamuoyuna duyurdu. Pezeşkiyan, ABD’nin İran’daki tüm zenginleştirilmiş uranyumun teslim edilmesi karşılığında yalnızca 3 aylık yaptırım muafiyeti önerdiğini belirtti.

İran lideri, bu yaklaşımı sert sözlerle eleştirerek, “Bu kesinlikle kabul edilemez. Bu İran’a karşı kurulmuş bir tuzaktır” ifadelerini kullandı.

Fransa’nın da benzer bir öneri sunduğunu aktaran Pezeşkiyan, yalnızca 1 aylık erteleme teklif edildiğini açıkladı. İran Cumhurbaşkanı, “Neden her ay boynumuza bir ilmek geçirelim?” diyerek Batılı ülkelerin yaklaşımına tepki gösterdi.

Snapback gerilimi ve diplomatik kriz

26 Eylül’de ABD, Fransa ve İngiltere’nin Snapback mekanizmasının ertelenmesine yönelik kararı veto etmesinin ardından, İran İngiltere, Fransa ve Almanya’daki büyükelçilerini istişare için geri çağırdı.

Snapback mekanizması uyarınca, İran’a yönelik Birleşmiş Milletler yaptırımlarının 28 Eylül 2025 itibarıyla otomatik olarak yeniden yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Pezeşkiyan, ABD’nin bu adımlarla İran’ı nükleer program konusunda baskı altına almaya çalıştığını savunarak, “Biz nükleer silah istemiyoruz. Ancak daha önce anlaşmalardan geri çekilen taraf ABD ve müttefikleridir” dedi.

UAEA raporu ve uranyum stoku

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran’ın yüzde 60’a kadar zenginleştirilmiş uranyum stokunun Haziran 2025 itibarıyla 440,9 kilograma ulaştığını duyurmuştu.

Bu raporun ardından Batı ülkelerinin baskısı artarken, Pezeşkiyan tıkanıklığın sorumluluğunu karşı tarafa yükledi.

Trump’ın temsilcisine tepki

ABD Başkanı Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff, İran’a yönelik “yeni müzakere kapıları” açılabileceğini öne sürdü. Ancak Pezeşkiyan bu öneriyi de reddetti:

“Witkoff’u ciddiye almıyorum. Daha önceki anlaşmaları onlar bozdu. ABD güvenilir bir taraf değildir.”

Bölgeye nükleer uyarı

Pezeşkiyan, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’ndan (NPT) çekilmeyi planlamadığını açıkladı ancak şu uyarıda bulundu:

“Bazı güçler, bölgeyi ateşe vermek için bahane arıyor. İran, bu oyunun parçası olmayacaktır.”