Trump mı, Harris mi? ABD'de seçim başladı, sistem nasıl işliyor?
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) seçimlere 19 gün kaldı. Georgia’da erken oy verme işlemleri başladı. Artık Trump mı, Harris mi? sorusu daha çok soruluyor. Peki ABD'de seçim nasıl gerçekleşecek?
Donald Trump ikinci kez mi seçilecek? Yoksa ABD tarihinin ilk kadın başkanı mı geliyor? Hem ABD hem dünya 5 Kasım’daki seçimin sonucunu merakla bekliyor. 19 gün kala Georgia eyaletinde erken oy verme işlemi başladı. Bugün 200 bine yakın kişinin oylarını kullanması bekleniyor. Nefesler tutulurken Trump mı, Harris mi? sorusu daha çok soruluyor. Peki ABD’de seçim süreci nasıl gerçekleşecek? İşte ABD’deki kritik seçime ilişkin tüm detaylar...
2024 ABD Seçimleri Genel Bakış
ABD halık, 60. başkanlık seçimi için sandık başına gidiyor. Seçimde mevcut Başkan Joe Biden, sağlık sorunlarını gerekçe göstererek yarıştan çekilmişti. Demokrat Parti, Biden’ın yerine Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i aday gösterdi. Cumhuriyetçilerin adayı ise eski Başkan Donald Trump oldu.
Seçimler 4 yılda bir kasım ayının ilk pazartesi gününden sonra gelen salı günü yapılıyor. Bu seçimlerde seçmen oyunu 5 Kasım 2024 Salı günü verecek. Ana oylama öncesi erken oy verme işlemi Georgia eyaletinde başladı. Yarın da Kuzey Carolina eyaletinde erken oylar verilmeye başlayacak.
ABD’de başkan seçilmek için en çok oyu almak yetmiyor. Daha önce ABD’nin ilk başkanı olmaya yaklaşan Hilary Clinton, en çok oyu almasına rağmen başkan seçilememişti. Çünkü ABD Başkanını doğrudan halk belirlemiyor. Halkın seçtiği Seçiciler Kurulu (Electoral College) belirliyor.
Seçiciler Kurulu nedir?
Seçiciler Kurulu, halk tarafından seçilen ve başkan ile başkan yardımcısını seçmekle görevli 538 üyeden oluşuyor. Dolayısıyla en çok oyu almak değil, en çok seçiciler kurulu üyesinin oyunu almak daha önemli. 270 seçiciler kurulu üyesinin oyunu alan ABD’nin yeni başkanı oluyor.
Bazı seçimlerde Seçiciler Kurulu sistemi nedeniyle çok daha fazla oy almasına rağmen başkan seçilemiyor. 2016 yılındaki seçimde Donald Trump, rakibi Hilary Clinton’dan 3 milyon oy daha az almasına rağmen Seçiciler Kurulu’nda 304 oy alarak başkan seçilmişti.
Seçiciler Kurulu’nun delege sayısı eyaletlerin nüfusuna göre belirleniyor. En çok delegesi bulunan eyalet ise 54 ile Kaliforniya. Teksak ve New York, Kaliforniya’dan sonra en çok delegeye sahip eyaletler. Nüfusu az olan Alaska, Delaware, Montana, Kuzey Dakota, Güney Dakota, Vermont ve Wyoming’in delege sayıları ise 3.
Salıncak eyalet nedir?
ABD’de çoğu eyalet uzun yıllardır aynı partinin adayına oy veriyor. Bu eyaletler kırmızı ya da mavi eyalet olarak niteleniyor. Bu eyaletlerdeki sonuca kesin gözüyle bakılıyor. Sonucu asıl belirleyen ise her seçim döneminde farklı bir partinin yarışı önde tamamladığı eyaletler. Bu eyaletlere salıncak eyalet deniyor. Güney Karolina, Arkansas, Tennessee, Utah, Arizona, Ohio, Iowa, İndiana, Michigan gibi eyaletler salıncak eyaletlere örnek olarak gösteriliyor. Adaylar genelde seçim çalışmalarında bu eyaletleri kendi safına çekmeye öncelik veriyor.
