Tokat üzüm tarhanası nedir? Nasıl yapılır
Tokat üzüm tarhanası, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret belgesi ile tescillendi. Peki Tokat üzüm tarhanası nasıl yapılır?
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı'nın (OKA) desteklediği projeler kapsamında, Tokat Ticaret ve Sanayi Odası'nın öncülüğünde yürütülen çalışmalar sonuç verdi. Türk Patent ve Marka Kurumu, Tokat üzüm tarhanasına coğrafi işaret belgesi verdi. Böylece, Tokat üzüm tarhanası, Tokat'ın ve Orta Karadeniz Bölgesi'nin tescilli lezzetler arasına girmiş oldu.
Tokat üzüm tarhanası, 15 Mart 2023 tarihinde başlayan tescil sürecini, 9 Temmuz 2024 tarihinde tamamladı. Tarhana, "mahreç işareti" kategorisinde tescillendi. Bu tescil ile birlikte, Tokat üzüm tarhanası, ilin 21'inci, bölgenin ise 77'nci coğrafi işaret tescilli ürünü oldu.
Tokat üzüm tarhanası, narince cinsi beyaz üzümden elde edilen şıra, ince buğday kırması (düğü) ve 'pekmez toprağı' olarak bilinen kalsiyum karbonatın kaynatılması ve kurutulmasıyla üretiliyor. Tokat ilinin zengin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan bu geleneksel lezzet, yerel atıştırmalıklar arasında öne çıkıyor.
Tokat Üzüm Tarhanası Nasıl Nedir?
Tokat üzüm tarhanası, narince çeşidi beyaz üzümden elde edilen şıraya ince buğday kırması eklenmesi ve pekmez toprağı olarak bilinen kalsiyum karbonatın ilave edilip kaynatılmasıyla üretiliyor. Daha sonra bu karışım kurutularak tarhana haline getiriliyor. Bu üretim süreci, ürünün benzersiz lezzetinin ve dokusunun oluşmasını sağlıyor.
Tokat mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan üzüm tarhanası, ilin atıştırmalıklar arasında sevilen bir lezzet olarak dikkat çekiyor. Geleneksel yöntemlerle hazırlanan bu ürün, hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin beğenisini topluyor.
Tokat Üzüm Tarhanası Nasıl Yapılır?
Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan tarhana, Anadolu'nun zengin kültürel mirasını sofralara taşıyor. Yüzyıllardır süregelen bu geleneksel tarif, hem lezzeti hem de sağlık açısından sunduğu faydalarla dikkat çekiyor. İşte adım adım tarhana yapımı:
Tarhana yapımına ilk adım, yıkanmış yarma buğdayın leğen içerisinde şıra ile pişirilmesiyle başlar. Bu aşama, buğdayın yumuşamasını ve suyunu çekmesini sağlar. Özenle seçilen malzemelerin doğru oranlarda karıştırılması, tarhananın kıvamını ve lezzetini belirleyen en önemli faktördür.
Yarma buğdayın suyunu çektikten sonra düzenli olarak karıştırarak pişirme işlemine devam edilir. Bu süreç, tarhananın koyulaşmasını sağlar. Tarhananın pişip pişmediğini anlamak için bir porsiyon küçük bir tabağa konur ve yapışmadan tabaktan ayrılması beklenir. Eğer tarhana tabaktan kolayca kalkıyorsa, istenilen kıvama ulaşmış demektir.
Pişirme işlemi tamamlandıktan sonra tarhana, yüksek kenarlı tepsilere dökülür ve 1-2 cm kalınlığında yayılır. Bu şekilde soğumaya bırakılan tarhana, ertesi gün katılaşır ve baklava dilimi şeklinde kesilir.
Kesilen tarhana dilimleri, kapalı ve havadar bir alanda çığlar üzerine serilerek kurutulur. Bu süreç, tarhananın raf ömrünü uzatarak daha uzun süre tazeliğini korumasını sağlar. Kurutma işleminden sonra, dilimler nişastaya bulanarak tenekeler içinde saklanır.
