TEPAV analizi: 2 Nisan boykotunun etkileri ne oldu?
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, 2 Nisan’da yapılan alışveriş boykotunun dijital ödeme verileriyle incelendiği raporunda, ekonomik etkilerin ölçülebilir olduğunu belirtti.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), 2 Nisan 2025 tarihinde sosyal medya üzerinden organize edilen alışveriş boykotunun ekonomik etkilerini dijital ödeme verileri üzerinden analiz etti. Çalışma, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından şekillenen toplumsal tepkinin ekonomik boyutuna ışık tuttu.
TEPAV uzmanları Gülbin Şahinbeyoğlu ve Merve Dündar tarafından hazırlanan analizde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın kredi kartı harcamaları ve Fonların Anlık ve Sürekli Transferi (FAST) verileri değerlendirildi. Haftalık bazda yayımlanan kartlı harcama verileri ile günlük bazda erişilebilen FAST transferleri birlikte analiz edilerek, boykotun doğrudan etkilerine odaklanıldı.
KARTLI HARCAMALARDA YÜZDE 10 DÜŞÜŞ
Raporda, 2 Nisan’ı kapsayan haftada kartlı harcama işlemlerinin adedinin yılın ilk üç ayı ortalamasına göre yaklaşık yüzde 10 daha düşük gerçekleştiği belirtildi. Özellikle market ve alışveriş merkezlerinde bu düşüşün yüzde 12,2’ye ulaştığı ifade edildi.
Daha ayrıntılı günlük analiz yapılmasına olanak tanıyan FAST verileri ise boykotun etkisini daha net ortaya koydu. 2 Nisan günü, geçen yıl Ramazan Bayramı sonrasındaki ilk iş gününe kıyasla FAST işlemlerinde yüzde 37,7 oranında bir düşüş yaşandığı saptandı. Elektronik ticaret amaçlı yapılan transferlerdeki azalma ise yüzde 58,7 oldu.
AY BAŞI ÖDEMELERİ VE TATİL ETKİSİ HESABA KATILDI
Analizde, 2 Nisan’ın aynı zamanda bayram tatiline denk gelen bir hafta olması ve gelir vergisi gibi zorunlu ödemelerin ilk iş gününe rastlaması nedeniyle bazı etkilerin ayrıştırılmasının zorlaştığına dikkat çekildi. Bu nedenle, alternatif tarihlerle karşılaştırmalar da yapıldı. Şubat ve mart aylarının ilk iş günleriyle kıyaslandığında da FAST işlemlerinde yüzde 10’un üzerinde azalma gözlendiği ifade edildi.
Çalışmanın sonuç bölümünde, kartlı harcama ve FAST verilerinde gözlemlenen düşüşlerin, alışveriş boykotunun yalnızca bir sosyal medya kampanyası olmadığını; ölçülebilir ekonomik etkiler doğurabilecek bir eylem niteliği taşıdığını ortaya koyduğu vurgulandı.
