Tahran-Tel Aviv geriliminde ABD'den sükunet adımları: İsrail bugün cevap verecek

İran'ın İsrail'e yönelik saldırısı sona ermiş olsa da her düzeyde çeşitli senaryolar açık kalmış durumda ve taraflar arasındaki gerilimi artırmamak için bir sükûnet yarışı yaşanıyor.

ABD, İran'ın Pazar gecesi İsrail'e düzenlediği saldırıdan bu yana durumu yakından takip ediyor. ABD Başkanı Joe Biden, Tel Aviv'e yönelik benzeri görülmemiş tepkilere karşı dikkatli olunması konusunda uyarıda bulunuyor. 

Biden ayrıca Pazar günü müttefiklere, düşmanlıkların Orta Doğu'yu kasıp kavurabilecek ve ABD'yi de içine alabilecek açık bir savaşa dönüşmesini önlemek amacıyla birleşik bir diplomatik cephe oluşturmaya çağırdı. 

Gerilimi yatıştırma yarışı, İran ile İsrail arasında uzun süredir devam eden gerginlikte, girilen yoğunlaştırılmış yeni aşamaya dikkat çekiyor. Tahran, askeri analistlerin söylediğine göre 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle modern tarihin en büyük birleşik hava saldırılarından birini gerçekleştirdi. 

İsrail'in yanıtı geliyor   

Amerikan gazetesi "Wall Street Journal"a göre, sakinleşme çabalarına rağmen Amerikalı ve Batılı yetkililer, İsrail'in İran'ın saldırılarına hızla yanıt vermesini bekliyor.  

Ancak yetkililer, iki ülkenin zafer havasında bir tavır sergilememesini ve gerilimi artırabilecek adımları sınırlayacak bir ortam oluşturmasını umuyorlar. 

İlgili ülkelerin yetkilileri, İsrail'in ABD, İngiltere, Fransa ve diğer ülkelerle birlikte gerçekleştirdiği hava savunma operasyonuyla İran'ın füze ve insansız hava araçlarının yüzde 99'unun engellendiğini belirtti.   

ABD'li yetkililer ayrıca, İran'ın balistik füzelerinin yaklaşık yüzde 50'sinin ya hedefe ulaşmadan ya da vurulmadan düştüğünü tahmin ediyor. 

Öte yandan bölgesel analistler, sınırlı hasarın Batı'nın İsrail'i misilleme amaçlı bir saldırı başlatmayı durdurmaya ikna etme çabalarına ivme kazandırdığını düşünüyor. 

Dün Biden, İran'a yeni yaptırımlar uygulamayı değerlendireceklerini söyleyen Yedi Ülke Grubunun liderleriyle bir araya geldi. Aynı gün BM Güvenlik Konseyi saldırıyı görüşmek üzere acil bir toplantı düzenledi.   

Cumartesi akşamı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı telefon görüşmesinde Biden, İsraillilerin İran saldırısını engellemek için ortak operasyonlarının başarısının ardından artık dikkatli davranmaları gerektiğini söyledi. 

Üst düzey bir ABD yönetimi yetkilisine göre Biden ile Netanyahu arasındaki görüşme çok yararlı oldu. Görüşmede iki ülkenin konumu ve sonraki adımlar hakkında konuşuldu. Gerilimin tırmandırılmaması gerektiği dile getirildi.   

İran saldırısının ertesi günü İsrail Savaş Konseyi, nasıl yanıt verileceği konusunda genel bir açıklama yapmadan toplandı. 

İsrailli yetkililer, ABD ve diğerleriyle koordineli savunmanın, İsrail'in üst üste yedinci aydır devam eden Gazze savaşındaki tutumu nedeniyle diplomatik izolasyonu aşabildiğini ve yeniden İran'a odaklanabildiğini gösterdiğini söyledi. 

İsrail Savunma Kabinesi üyesi Benny Gantz, "dünya İran'a karşı. Bu, İsrail'in güvenliği adına faydalanmamız gereken stratejik bir başarıdır. İran tehdidine karşı bölgesel ittifak kuracağız ve İran'dan bize uygun zamanda ve şekilde bedel alacağız." dedi.  

İsrail ordusu, İran'ın saldırısında 170 ila 180 patlayıcı insansız hava aracı, 120 balistik füze ve 30 seyir füzesinin yer aldığını duyurdu.   

Kıdemli bir CIA çalışanı ve teşkilatın terörle mücadele eski başkanı Bernard Hudson, İran'ın saldırısının, insansız hava araçları ve füzelerin birleşiminden dolayı Orta Doğu'da şimdiye kadarki en büyük saldırı olduğunu söyledi.   

Biden yönetiminden üst düzey bir yetkiliye göre saldırı, ABD'nin beklediğinden daha yüksek düzeydeydi ve İran'ın İsrail ve müttefiklerine yanıt vermeleri için zaman tanıdığı fikrine aykırıydı.