Sivas Cumhuriyet Üniversitesi'nden çığır açan sıfır atık bitki çayı projesi
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, TÜBİTAK destekli ve sıfır atık ilkesine uygun yenilebilir poşetli bitki çayı projesini başarıyla tamamladı. Çevre dostu ve mikroplastik içermeyen bu ürün, tüketici sağlığını da koruyor.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi'nin Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü akademisyenleri, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) destekli bir projede, sıfır atık ilkesiyle uyumlu, yenilebilir poşetli bitki çayları üretti. Projeye Emine Erdoğan'ın himayesinde yürütülen Sıfır Atık Projesi'ne katkı sağlama amacı da güdüldü.
Çalışmanın öncülüğünü yapan Doç. Dr. Emre Hastaoğlu, ekibin diğer üyeleri olan Araştırma Görevlisi Şefahat Taşçı, yüksek lisans öğrencisi Beyza Nur İlhan Akyel ve lisans öğrencisi Büşra Kocaman ile birlikte "Meyve ve Sebze Kabuklarından İçecek Geliştirilmesi ve Moleküler Gastronomi Teknikleri ile Sunum Olanaklarının Belirlenmesi" adlı projeyi hayata geçirdi.
Proje, TÜBİTAK'ın "Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri Destek Programı" kapsamında destek almaya hak kazandı. TÜBİTAK'ın desteği, projenin finansmanını ve araştırma süreçlerini kolaylaştırdı.
Yenilebilir poşetler ve mikroplastik
Projede üretilen bitki çayı, kurutulmuş meyve ve sebze kabuklarından elde edilmiş suda çözünebilir toz formunda tasarlandı. Fark yaratan özelliği ise yenilebilir poşet. Bu poşet, sıcak suda hızlıca eriyen bir materyalden üretilmiş, bu sayede geleneksel plastik poşetlerin aksine çevreye zararlı mikroplastik partiküller oluşturmadığı belirtiliyor.
Gıda atıkları ve çevre kirliliği
Projenin bir diğer önemli yönü, mevcut gıda atıklarını değerlendirmesi ve çevre kirliliğine olan etkisini azaltmayı amaçlaması. Doç. Dr. Emre Hastaoğlu, projenin gıda artıklarını ve özellikle meyve ve sebze kabuklarını yeniden değerlendirmeyi, çevre kirliliğini azaltmayı ve bitki çaylarında kullanılan mikroplastik miktarını minimize etmeyi hedeflediğini açıkladı. Bu şekilde hem Türkiye'nin Sıfır Atık Projesi'ne hem de Birleşmiş Milletler'in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne olumlu bir katkı sağlanması planlanıyor.
Renk ve içerik seçiminde göz önünde bulundurulan faktörler
Projede 4 farklı renk oluşturmak amacıyla toplamda 16 farklı meyve ve sebze kabuğu kullanıldı. Bu renkler; turuncu, sarı, kırmızı ve yeşil olarak seçildi. Özellikle portakal, limon ve kırmızı pancar gibi meyve ve sebzeler, hem yüksek renk pigmentasyonu hem de fenolik bileşenlerin zenginliği açısından tercih edildi.
Projenin geleceği
Doç. Dr. Emre Hastaoğlu, projenin uzun vadeli hedeflerini şu şekilde özetliyor: "Projemizin ana hedefleri, atıkların tekrar kullanımını sağlamak, çevre kirliliğini azaltmak ve bitki çaylarında kullanılan mikroplastiklerin kanserojen etkisini azaltmaktır. Yenilebilir poşetler kullanarak, tüketicilere daha sağlıklı ve çevre dostu bir ürün sunmayı hedefliyoruz. Ayrıca bu yenilebilir poşetlerin kullanımı, çevre kirliliği ve mikroplastik sorununa getireceği olumlu etkilerle dikkat çekiyor."
