SIPRI: Türkiye'nin askeri harcamaları 10 yılda yüzde 110 arttı
SIPRI raporuna göre küresel askeri harcamalar 2024'te yüzde 9,4 artarak 2,7 trilyon dolara ulaştı. Türkiye’nin harcamaları son 10 yılda yüzde 110 yükseldi.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2024 yılına ilişkin küresel askeri harcamalar raporunu yayımladı. Raporda, dünya genelindeki askeri harcamaların reel olarak yüzde 9,4 artarak 2 trilyon 718 milyar dolara yükseldiği ve böylece tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşıldığı belirtildi. Son 10 yıldır kesintisiz artış gösteren askeri harcamaların, Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana en keskin yıllık artışı kaydettiği ifade edildi.
Raporda, küresel kişi başına düşen askeri harcamanın 334 dolar olduğu ve bu rakamın 1990 yılından bu yana görülen en yüksek seviye olduğu bilgisine yer verildi.
TÜRKİYE’NİN ASKERİ HARCAMALARINDA DİKKAT ÇEKEN ARTIŞ
Türkiye'nin 2015-2024 döneminde askeri harcamalarının yüzde 110 oranında arttığı bildirildi. 2024 yılında Türkiye'nin askeri harcamalarının bir önceki yıla göre yüzde 12 artarak 25 milyar dolara ulaştığı kaydedildi.
2024 yılında en fazla askeri harcama yapan ülkeler sırasıyla ABD, Çin, Rusya, Almanya ve Hindistan oldu. Bu beş ülkenin toplam harcamaları, küresel askeri harcamaların yüzde 60'ını oluşturdu.
ABD, askeri harcamalarını yüzde 5,7 artırarak 997 milyar dolara çıkardı. Böylece, küresel harcamaların yüzde 37’si ve NATO harcamalarının yüzde 66’sı ABD tarafından karşılandı. Çin’in askeri harcamaları yüzde 7 artışla 314 milyar dolara ulaştı. 2015-2024 arasında ise yüzde 59'luk bir artış kaydedildi.
Rusya, askeri harcamalarını yüzde 38 artırarak 149 milyar dolara yükseltti. Bu miktar, ülkenin GSYH’sinin yüzde 7,1'ine denk geldi. Almanya, yüzde 28 artışla 88,5 milyar dolarlık askeri harcama yaparak ilk kez dünyanın en çok harcama yapan 4. ülkesi konumuna yükseldi. Hindistan ise askeri harcamalarını yüzde 1,6 artırarak 86,1 milyar dolara çıkardı.
AVRUPA VE ORTA DOĞU’DA KESKİN ARTIŞ
Raporda, Avrupa ülkelerinin tamamına yakınının askeri harcamalarını artırdığı, özellikle Ukrayna savaşının etkisiyle Avrupa genelindeki askeri harcamaların yüzde 17 oranında yükseldiği belirtildi.
Orta Doğu’da da benzer bir eğilim gözlendi:
İsrail, askeri harcamalarını yüzde 65 artırarak 46,5 milyar dolara çıkardı. Bu artış, 1967 Altı Gün Savaşı'ndan bu yana en yüksek yıllık artış oldu.
Suudi Arabistan, 80,3 milyar dolarlık harcamayla bölgenin en büyük, dünyanın ise yedinci büyük askeri harcama yapan ülkesi oldu. İran’ın askeri harcamalarının ise yüzde 10 azalarak 7,9 milyar dolara gerilediği ifade edildi.
UKRAYNA VE RUSYA ARASINDAKİ ASKERİ HARCAMA DENGESİ
Ukrayna'nın askeri harcamalarının geçen yıl yüzde 2,9 artarak 64,7 milyar dolara ulaştığı, bu rakamın ülkenin GSYH’sinin yüzde 34’üne denk geldiği bildirildi. Ukrayna'nın harcamalarının, Rusya’nın askeri harcamalarının yaklaşık yüzde 43’üne eşdeğer olduğu vurgulandı.
SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah Üretim Programı Kıdemli Araştırmacısı Xiao Liang, dünya genelinde 100’den fazla ülkenin askeri harcamalarını artırdığına dikkat çekerek, "Hükümetler diğer bütçe alanları pahasına askeri güvenliğe öncelik verirken, bu durumun ekonomik ve sosyal etkileri önümüzdeki yıllarda toplumları ciddi biçimde etkileyebilir" değerlendirmesinde bulundu.
