Seçime kadar doların baskılanması Türkiye ekonomisine nasıl yansır? Al Ain Türkçe Özel!
Ekonomist Dr.Oğuz Demir,"Seçime kadar doların baskılanması devam edecek. Asıl endişe verici seçimden sonra veya normalleşmeye dönüldüğünde bizi piyasanın yeniden oluşma sürecinin sancıları bekliyor" dedi.
Seçim öncesinde döviz piyasasında dikkat çeken gelişmeler yaşanıyor. Merkez Bankası bankalara sıkı markaj uygularken, döviz kurlarında Kapalıçarşı, Merkez Bankası ve bankalar arası piyasalar arasındaki fark giderek açılıyor.
Ekonomist Dr. Oğuz Demir, Al Ain Türkçe'den Tuğba Yıldırım'a konuştu.
Türkiye'de üçlü kurun sebebi nedir?
Şu an piyasa tamamen Merkez Bankası tarafından kontrol edilmeye çalışılıyor. Ama Merkez Bankası'nın tek başına kontrol edebileceği küçüklükte bir piyasa değil. Milyarlarca dolarlık ithalatı, ihracatı olan işlem yapılan, yabancı yatırımcının geldiği bir ekonomiden bahsediyoruz. Dolayısıyla elindeki çok kısıtlı imkanla, eksi rezervle kontrol etmeye çalıştığında ortaya çıkacak olan durum yaşanıyor. Bu iş kara borsa olmadı ama Kapalıçarşı'da işlemlerle yürüyor.
Kapalıçarşı'da bankaların aksine dövizde neden alış ve satış yüksekten yapılıyor?
Birilerinin döviz ihtiyacı var. Gidip alıyorlar, birilerin döviz satabilecek ortamı var, gidip orada satıyorlar. Bankalar arası piyasa, bankalardaki işlem maliyetlerinin yüksek olması, komisyonun yüksek olması, Merkez Bankası'nın orada getirdiği sınırlamalar yüzünden alıcı ve satıcı açısından çalışmıyor. Asıl olması gereken yerde Kapalıçarşı'da işlemler gerçekleşiyor. Merkez Bankası'nın yaratmaya çalıştığı hayali piyasanın dışında gerçek bir piyasa oluşmuş oluyor.
Seçime kadar doların baskılanması Türkiye ekonomisine nasıl yansır?
Seçime kadar bunu yapmaya devam edecekler gibi gözüküyor. Ellerindeki bütün araçları kullanacaklar. Bence asıl endişe verici bütün bu yapılan işler seçimden sonra ya da başka bir zaman normalleşmeye döndüğünde bizi piyasanın yeniden oluşturması sürecinin sancıları bekleyecek. Bu da kurda yukarı sert hareketlerin çok kısa aralıklarda gerçekleşmesine neden olabilir. Sokaktaki vatandaşın çok da iyi bildiği üzere, maliyetlerin artışı bunun üzerinden fiyatlara yansıması hepimizin hayat kalitesini hızlı bir şekilde düşürüyor. Şu an Türkiye'ye bir iyilik yapılmıyor. Bu kadar hayali yaratılan göstergelerle, gerçekten kopan göstergelerle iyi bir yere gitmemiz normalleşme başladığında da mümkün olmayacak. Seçime kadar götürdük, AKP kaldı ya da muhalefet kazandı, hiç fark etmez. Normalleşme olduğunda çok sert yukarı hareketler görmemiz söz konusu olacak.
Merkez Bankası'nın hamleleri seçime kadar doları baskılamaya yeterli olur mu?
Sadece döviz kuruyla değil, düzenleme yaparakta tutmaya çalışıyorlar. Seçime kadar götürebilirler. Hatta kazanırlarsa seçimden bir süre daha götürebilirler. Ama eninde sonunda bu yolun bir sonu var. İhracat, ithalat, para girişi, para çıkışı serbest. Ama siz kuru kumanda yöntemiyle kontrol etmeye çalışacaksınız?, bu çok büyük rezerv gerektirir ki, bunu tükettiler zaten. Ya da o kumanda baskısının artması anlamına gelecek. Seçimden sonra bu baskıyı sürdürmek ekonominin de kârı olmayacak. Bu yüzden bir sonu var ve son maalesef yaklaşıyor.
