Nazlı Sarp: BAE’nin yatırım açıklaması heyecan verici / Al Ain Türkçe Özel
Türkiye’nin yeni ekonomik programı için yabancı yatırım hayati önemde. Bu noktada BAE’den Türkiye’ye yönelik önemli bir yatırım açıklaması geldi. Ekonomist Nazlı Sarp bu açıklamayı ve piyasalardaki son durumu Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Türkiye ekonomide yeni bir program uyguluyor. Program bir yılı geride bıraktı. Ancak beklenen yabancı yatırım henüz istenen seviyede değil. Birleşik Arap Emirlikleri ile Türkiye arasında geçen yıl imzalanan 50 milyar doları aşkın anlaşmalar bu noktada büyük önem taşıyor. Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanı Suhail bin Mohamed Al Mazroui, Türkiye’ye sadece enerji konusunda değil turizm ve tarım başta olmak üzere diğer sektörlerde yatırım düşündüklerini söyledi. Ekonomist ve Dünya Gazetesi yazarı Nazlı Sarp, Al Ain Türkçe’ye bu açıklamayı ve piyasalardaki son durumu değerlendirdi. İşte Nazlı Sarp’ın Al Ain Türkçe’nin sorularına verdiği cevaplar...
Birleşik Arap Emirlikleri’nden gelen açıklama Türkiye’nin beklediği yabancı yatırımı için bir koçbaşı olabilir mi? Türkiye ile BAE hangi konularda işbirliği yapabilir?
“Birleşik Arap Emirlikleri çok önemli bir ülke. Özellikle yapay zaka ve teknolojik dönüşümle ilgili çok önemli çalışmaları var. Geçen yıl temmuz ayında Türkiye ile BAE arasında 50 milyar doları aşan anlaşmalar yapılmıştı. Bayram’dan önce BAE Enerji Bakanı Suhail bin Mohamed Al Mazroui’den bir açıklama geldi. Türkiye ile enerjinin yanı sıra turizm ve tarım gibi alanlarda da işbirliği yapmak istediklerini açıkladı. Bu açıklama çok heyecan verici. Umarım bu işbirlikleri artar ve bu yatırımlar gerçekleşir.
Türkiye batılı ülkelerden oldukça farklı. Doğrudan yatırımlara çok ihtiyacı var. Know-How'a çok ihtiyacı var. BAE’nin yapay zeka konusunda çok ciddi yatırımları var bu konuda dünyada öne çıkmış durumda. Türkiye ile BAE arasında neden yapay zeka konusunda bir ortaklık olmasın? Bu konuda verimli bir yatırım ortamı oluşturulabileceğini düşünüyorum.
Borsa’da son dönemde yaşanan oynaklığın arkasında ne var?
“Borsaya beklenen yabancı girişi olmadı. Yabancı girişleri daha çok tahvil alımı şeklinde gerçekleşiyor. 28 Haziran’da gri listeden çıkış kararı var bu kararın fiyatlandığını tahmin ediyorum. Vergi söylentilerinden yüzde 5’e yakın bir kayıp yaşamıştı Borsa. Bu vergiden vazgeçilmesi de son birkaç işlem günündeki yukarı yönlü hareketin sebebi oldu.
Vergi reform paketi piyasada ciddi kafa karışıklığına neden oldu. Asgari kurumlar vergisinin hem Türkiye hem yurt dışı yerleşik firmalara uygulanacağı bilgisi var. İştirak satışları gelirlerinin, Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı kazançlarının vergilendirileceği, ciro üzerinden vergi tahsilatı yapılacağı iddiaları var. Bunlar borsa ve şirketler üzerinde birtakım olumsuz sonuçlar doğuracaktır. Ayrıca enflasyonist bir baskı da oluşturabilir. Tüm bunlar henüz berraklığa kavuşmuş değil. Bu da borsa ve reel sektör üzerinde olumsuz bir etki oluşturuyor. Hem iç piyasa hem de yabancı yatırımların gelişi açısından asgari kurumlar vergisi fikrinin bir kez daha gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyorum.”
Perşembe günü Merkez Bankası Para Piyasaları Kurulu toplanıyor. Merkez Bankası bu toplantıda faizi artırır mı?
“Faiz artırım ihtimali her zaman var. Fakat ben bu saatten sonra politika faizindeki artışların ekonomi üzerinde etkili olacağını düşünmüyorum. Makroihtiyati tedbirlerin sadeleştirilmesi gerekiyor. Ben artık faiz artırımı yapılmayacağını, enflasyondaki düşüşle birlikte sene sonunda faiz indirimlerini görebileceğimizi düşünüyorum. Ama olağanüstü durumlar karşısında faiz artırımı ihtimali her zaman var.”
Kurda son dönemde yaşanan artışın sebebi ne?
“Kurda uzun süredir devam eden bir sabitlik söz konusuydu. Yakın zamanda hafif yukarı yönlü bir oynama gördük. Son dönemde TL’ye olan talep artmıştı. Bu arada da Merkez Bankası döviz alımı yaparak rezervlerini artırmıştı. Bir Amerikan banmasının TL alım önerisini geri çekmesinin kurdaki bu oynaklıkta etkili olduğunu düşünüyorum. Ancak burada tehlikeli olan bir söylemle oynaklığın yaşanıyor olması...”
Altında da son dönemde bir oynaklık gördük. Bundan sonra altının yönü ne olur?
“Altın küresel jeopolitik risklerle son derece güçlendi. Diğer ülkelerde ve ülkemizde merkez bankalarının altın rezervlerini artırdığını görüyoruz. Çin çok ciddi alımlar yaptı. Altının yönünün her zaman yukarı doğru olduğunu düşünürüm. Altın fiyatlarının ABD tahvil faizleriyle çok ciddi korelasyonu vardır. Son dönemde bu korelasyon biraz azalsa da önümüzdeki dönemde yine güçleneceğini düşünüyorum. FED’in faiz indirimi konusu önemli. 1 ya da 2 faiz indirimi yapılacağı şeklinde fiyatlanıyor. ABD’nin kamu borcu artık kontrol edilemez hale geldi. Seçimler de yaklaşıyor. Bu nedenle faiz indirimine mecbur kalacaklar. İşte bu da altının yönünü iyece yukarı yönlü çevirecektir. Aşırı yükseliş olmasa da yön yukarı olacaktır. Türkiye’de daha yüksek bir ivme görebiliriz.”