İsrail’in refah operasyonu bir dünya savaşı başlatabilir mi? / Al Ain Türkçe Özel
İsrail’in refah saldırısı bir dünya savaşı başlatabilir mi? Al Ain Türkçe’ye özel açıklamalar yapan Orta Doğu Uzmanı Haydar Oruç, bu soruya cevap verdi. Bölgedeki kritik gelişmelere dikkat çeken Oruç’a göre bu risk çok yüksek...
İsrail Refah operasyonu konusunda kararlı görünüyor. Tüm uyarılara rağmen operasyon için hazırlıklarını sürdürüyor. Hatta operasyonun bazı adımlarla fiili olarak başladığını düşünenler bile var. Bu noktada Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’dan önemli açıklamalar geldi. Fidan, “Bu trajediden ders çıkarmazsak, iki devletli çözüme gidilmezse bu son Gazze savaşı olmayacak. Bu gerginlik daha büyük bir savaşın habercisi de olabilir. Şu an için durum sakinleşmiş görünse de bu potansiyel her zaman var” açıklamasını yaptı. İsrail’in Refah operasyonunun bir dünya savaşı başlatma ihtimalini Orta Doğu Uzmanı Haydar Oruç Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
İsrail Refah operasyonu konusunda hazırlıklarını tamamladı. Hatta bölgeye bildiriler atarak halkın uzaklaşmasını istedi. Sizce Refah operasyonu gerçekleşecek mi?
Bölgeden gelen Refah’la ilgili haberleri dikkatle izliyoruz. Bildiriler atılıyor. İnsanların bölgeyi terk etmesi isteniyor. İsrail dünyadan gelen uyarılara kulaklarını tıkıyor. Operasyonun eli kulağındı gibi görünüyor. İsrail’den operasyonla ilgili kararlılığı pekiştiren açıklamalar geliyor. Refah saldırısını görme ihtimalimiz çok yüksek. İsrail operasyonla bölgedeki Filistinlileri başka yere göndermeyi amaçlıyor. Bu da bölgedeki birçok aktör için kırmızı çizgi. Saldırılar küçük küçük başladı. Doğu bölgesinin tahliye edilmeye çalışılacağını düşünüyorum. İsrail kendince Gazze’yi tamamen silahsızlandırabileceğini düşünüyor. Ancak bunun doğru olmadığını göreceğiz. İsrail de bunu tecrübe edecek. İsrail amacına ulaşmak için son adımı attığını düşünürken durum öyle olmayacak yeni çatışmaların fitili ateşlenecektir.
İsrail Refah operasyonunu yaparsa yeni çatışmaların fitili ateşlenecek dediniz. Hakan Fidan’ın uyarısıyla birlikte düşündüğümüzde, son dönemde çok konuşulan bölgesel bir savaş mı başlayacak?
Az önce konuştuklarımız ve bölgedeki diğer açıklama ve gelişmeleri bir arada okuduğumuzda Hakan Fidan'ın uyarısı anlam taşınıyor. Bu operasyon bölgesel bir savaşı tetikleyecek gibi görünüyor. Fidan, sürecin başından beri bölgedeki bu hassasiyete dikkat çekiyor. Gelinen noktada bunun daha fazla sürdürülemeyeceğini vurguluyor. Bölge ülkeleri ve aktörlerinden gelen açıklamalar olası Refah operasyonunda çatışmanın genişleyeceğini gösteriyor. İsrail’i direk hedef alacağını duyuranlar var. Refah operasyonu olur da tamamen Gazzelileri tahliye sürecine girişirse bu orada kalmaz. Hem bölgesel hem küresel dinamikler bunu işaret ediyor.
ABD ve Avrupa’daki olaylarla birlikte okuduğumuzda Refah operasyonunun bir kıvılcımı ateşleyebileceğini görüyoruz. İsrail kendi varlığını sorgulanan bir süreci başlatabilir. Bölge patlamaya hazır bir bomba durumda. Bu saldırı o bombanın fitili ateşleyebilir.
Bölgesel çatışma ihtimali akıllara bir dünya savaşını da getiriyor. Bunu dile getirenler de var. Siz olası bir bölgesel çatışmanın dünya savaşına dönüşme ihtimalini nasıl görüyorsunuz?
Bölgedeki dengeler ve biriken şarjın olası Refah operasyonuyla boşalacağını görmek zor değil. Birçok otorite ve ülke, Refah operasyonunun gerçekleşmesi durumunda bölgesel savaşın önüne geçilemeyeceği uyarısı yapıyor. Son dönemde Türkiye ve diğer aktörlerin yaptığı uyarıları da bunu önleme çabaları olarak görebiliriz.
Olası bölgesel savaş doğal olarak sadece bölgeyle sınırlı kalmayacaktır. Bölgedeki vekil güçlerin savaşa dahil olması asıl güçlerin de savaşa dahil olabileceği anlamına geliyor. İran-İsrail gerginliği bunun bir tatbikatı gibiydi. İran işin içine girdiğinde Çin ve Rusya gibi güçler doğrudan ya da dolaylı olarak dahil olacaktır. İsrail’in arkasındaki güçler de benzer şekilde katılacaktır. Bölgesel bir savaşın Dünya savaşına çabucak evrilebileceğini düşünebiliriz.
