Portekiz'de hükümet güvenoyu alamayarak düştü

Portekiz'de hükümet 1 yıl bile olmadan düştü. Yolsuzluk iddialarının gölgesinde güvenoyu alamayan hükümetin düşmesiyle birlikte Portekizliler yeniden sandık başına gidecek.
Portekiz'de yaklaşık 11 ay önce kurulan azınlık sağ hükümeti, Başbakan Luis Montenegro hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle Meclis'te yapılan güven oylamasından yeterli desteği alamayarak düştü. Bu durum, 1974'te demokrasiye geçişten sonra ikinci kez bir hükümetin güvenoyunu kaybederek devrilmesi anlamına geliyor. İlk olay, 1977 yılında yaşanmıştı.
Henüz birinci yılını bile tamamlamayan sağ görüşlü azınlık hükümetinin çöküşünde, Başbakan Montenegro'nun kendisinin kurduğu ve eşi ile çocuklarına devrettiği "Spinumviva" adlı aile şirketi üzerinden yolsuzlukla ilişkilendirilmesi etkili oldu.
Montenegro, siyasi kariyerine başladıktan sonra Spinumviva'daki hisselerini ailesine devretti. Ancak, şirketin Solverde adlı otel ve kumarhane zinciriyle ilişkili işler yürüttüğü ve Montenegro'nun 2018-2022 yılları arasında Solverde'nin yasal temsilciliğini yaptığı iddia ediliyor. Bu iddialar, hükümetin güvenilirliğini ciddi şekilde sarstı.
Montenegro, 21 Şubat'ta aşırı sağcı Chega ve 4 Mart'ta Portekiz Komünist Partisi (PCP) tarafından sunulan iki ayrı gensorunun Meclis'te reddedilmesine rağmen, siyasi krizi aşmak için güvenoyu isteminde bulundu. Ancak, 230 sandalyeli Meclis'teki oylamada 142 "hayır", 88 "evet" oyu çıkmasıyla hükümet güvenoyunu kaybetti.
Güvenoyuna Sosyal Demokrat Parti (PSD) ve Hristiyan Demokratlar destek verirken, ana muhalefetteki Sosyalist Parti (PS) başta olmak üzere Portekiz Komünist Partisi (PCP), Birleşik Sol (BE), Özgür (L), İnsanlar-Hayvanlar-Doğa (PAN) ve aşırı sağcı Chega karşı oy kullandı.
Meclis oturumunda konuşan Başbakan Montenegro, Portekizlilerin yeni bir erken seçim istemediğini savundu ve "ekonomik istikrarı bozduğu" gerekçesiyle Sosyalist Parti'yi (PS) suçladı. Ancak, PS lideri Pedro Nuno Santos, krizin sorumlusunun "hakkındaki şüpheleri kaldırmayan" Montenegro olduğunu belirtti.
Montenegro, yeni bir seçim olasılığı gündeme gelirken, bir kez daha partisinin başbakan adayı olacağını duyurdu.
Hükümetin düşmesiyle, Portekizliler son üç yılda üçüncü kez sandığa gidecek. Ülkenin Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa'nın, 11 ya da 18 Mayıs tarihlerinde erken seçim ilan etmesi bekleniyor.
Portekiz basınındaki anketlere göre, yaşanan siyasi kriz ana muhalefetteki Sosyalist Parti'ye (PS) yarıyor. Anketlerde, PS'nin oylarını artırdığı ve olası bir erken seçimi kazanma ihtimalinin yüksek olduğu belirtiliyor.
Portekiz'in siyasi krizleri, eski Başbakan Antonio Costa'nın istifasıyla başlamıştı. Kasım 2023'te Costa, hakkındaki yolsuzluk soruşturması nedeniyle görevini bırakmış ve 10 Mart 2024'te yeniden erken genel seçime gidilmişti.
Seçimlerin ardından, 2 Nisan 2024'te Demokratik İttifak (AD) olarak bilinen PSD (78 milletvekili) ve Hristiyan Demokratlar (2 milletvekili) ittifakıyla Montenegro azınlık hükümeti kurmuştu. Ancak, bu hükümetin ömrü sadece 11 ay sürebildi.