OVP’de neler yer almalı, Fitch not artıracak mı? / Al Ain Türkçe Özel
Orta Vadeli Program yarın açıklanacak. Fitch’in not değerlendirmesi ise cuma günü. Peki OVP’de neler yer almalı, Fitch’in not artırma ihtimali ne? Ekonomist Nazlı Sarp, Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Ekonomide yarın Orta Vadeli Program (OVP) açıklanacak, cuma günü de Fitch’in Türkiye ile ilgili not kararı beklenecek. Piyasalar bu iki gelişmeyi takip ediyor. Peki beklentiler ne? OVP’de neler önemli, neler yer almalı? Fitch not artırma ihtimali ne? Artırırsa ya da bir sonraki değerlendirmeye bırakırsa bu durum piyasalara nasıl yansır? Ekonomist Nazlı Sarp Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Nazlı Sarp’ın Al Ain Türkçe’nin sorularına verdiği cevaplar şöyle;
OVP'DE NELER YER ALMALI?
Ekonomide gelinen durumu göz önüne aldığınızda, OVP’de yer alması gereken hususlar neler? Piyasalar OVP’de nelere bakacak?
“Türkiye’de Haziran 2023’ten bu yana atılan adımlar ağırlıklı olarak para politikalarıydı. Tasarruf ve vergi paketleri açıklandı ancak bekleneni veremedi. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Hatice Karahan’ın bugünkü açıklamalarına baktığımızda, bundan sonra maliye politikalarıyla enflasyonun düşürüleceği bir döneme girildiğini söyledi. “Merkez Bankası elinden geleni ziyadesiyle yaptı, artık top maliye politikalarının elinde” demek bu.
OVP’de neler yer almalı derken önce sorunları ortaya koymamız lazım. Birincisi Türkiye’de bir gelir dağılımı bozukluğu var. İkinci bir sorun üretimde yavaşlama ciddi bir şekilde başlamış durumda. Bu büyüme rakamlarında gördük. Üçüncü çeyrekte daha da artacaktır. Ciddi bir soğumaya doğru gidiyoruz. Üçüncüsü reel sektörde konkordatoların artması ve reel sektörün yüksek faiz ve değerli TL şikayetleri... Cari açıkta bir daralma var ama asıl neden ithalattaki düşüş. Daha az üretim yaptığımız için ithalat azalıyor bu sayede cari açık düşüyor. Ancak lüks tüketimde bir düşüş yok.
OVP’den beklenen aslında bu sorunlara yapısal reformlarla çözüm bulması. Çok hızlı bir şekilde vergi tarafında adaletin sağlanması lazım. Lüks tüketime vergi getirilebilir. Kamuda tasarrufu artırıp daha da görülür hale getirilmesi lazım. Küresel jeopolitik riskler hala yüksek. Bunu hesaba katmamız lazım. Üretimde teknolojiye ağırlık verilmeli. Bu durum için senaryolar hazırlanmalı.”
FİTCH'İN NOT ARTIRMA İHTİMALİ NE?
Cuma günü Fitch Türkiye ekonomisiyle ilgili bir değerlendirme yapacak. Siz not artırımı bekliyor musunuz, not artırma ihtimali ne?
Son dönemde jeopolitik oldukça öne çıkmış görünüyor. Daha önce Moody’s, Türkiye’nin gri listeden çıkışını notlamıştı. Şu anki gelinen noktada ben not artırma ihtimalini yüzde 50-50 görüyorum. Fitch Türkiye’nin notunu artırabilir ya da bir sonraki değerlendirmeye bırakabilir. Zaten Fitch not yükseltse bile Türkiye ancak Güney Afrika ile aynı seviyeye geliyor. Şu anda Güney Afrika’nın risk primi Türkiye’den 100 puan daha düşük.
Fitch’in kararı piyasalara nasıl yansır? Ciddi bir değişiklik olur mu?
“Fitch not artırım kararı verirse piyasalarda pozitif bir durum oluşur ancak bu uzun süreli olmayacaktır. Türkiye’de borsanın uzun süreli bir yükseliş yakalayabilmesi için yabancı girişine ihtiyacı var. Bu da FED’in faiz indirimi kararından önce olmayacaktır. FED kararından sonra da hemen olmayabilir. Çünkü ABD’deki seçimler ve jeopolitik riskler şu an küresel piyasaları etkiliyor. Yıl sonuna kadar yatay veya TL bazında bir miktar kazanımla devam edecektir. Not artırım kararı verilmezse bir miktar negatif fiyatlama görebiliriz.”
